Ontoereikende en soms zelfs ronduit falende jeugdzorg is in veel Europese landen en zeker ook in Nederland een probleem. System Crasher (oorspronkelijke titel ‘Systeemsprenger’) verbeeldt op indringende wijze de problematiek binnen de kinderpsychiatrie in Duitsland aan de hand van één fictief, maar daarom niet minder schrijnend geval.
Een schattig ogend blond meisje legt een enorme stapel fotoalbums in een kast. “Ik krijg er altijd eentje wanneer ik weer ergens weg moet”, zo legt ze uit. Het is de negenjarige Benni (voluit Bernadette, maar die naam vindt ze suf).
Met haar witte huid, blauwe ogen en roze jasje oogt ze bijna engelachtig. Het tegendeel is waar. Ze is een onpeilbaar vat vol trauma’s en pijn, met een voortdurend en enorm ontploffingsgevaar.
De eerste scènes van System Crasher maken dit direct duidelijk. Ze vecht, schreeuwt, gebruikt extreem grove taal en slaagt en bijna in om een fietsje dwars door veiligheidsglas te gooien. Ze gaat gebukt onder een ‘vroegkinderlijk geweldtrauma’. Wanneer iemand Benni’s gezicht aanraakt ontstaat er direct kortsluiting.
De precieze oorzaken van haar gedrag worden niet duidelijk gemaakt. Voor de gevolgen van dat gedrag voor haar omgeving en vooral voor Benni zelf is des te meer aandacht. Ze wordt van instelling naar opname gesleept maar houdt het nergens lang vol. Het lukt haar niet zich te conformeren aan regels, ze handelt impulsief en onnavolgbaar en brengt daarmee zichzelf en anderen in gevaar.
Maar wat te doen? Op een aanvraag voor een nieuw onderkomen in de regio volgen 37 afwijzingen, psychiatrische instellingen hebben wachtlijsten, voor andere plekken is ze te jong en of therapie in Kenia de oplossing is?
Wanneer het ergens redelijk gaat, moet ze weg wegens ‘te veel emotionele hechting’ en ook een wekenlang verblijf in een bos onder persoonlijke begeleiding biedt uiteindelijk geen oplossing. Benni heeft tussen al het strijden en vechten door maar één boodschap: “Ik wil naar mama.” Helaas, mama is te labiel en komt de beloftes aan haar dochter nooit na, met alle gevolgen van dien.
Natuurlijk zijn er hulpverleners die het beste met Benni voor hebben en zich met hart en ziel voor het meisje inzetten. Maar dan zijn daar altijd weer het systeem, de kaders en de regelgeving. Die bieden nauwelijks ruimte voor de echte behoefte van Benni: onvoorwaardelijke liefde. System Crasher is een schrijnende maar belangrijke film.
Film: System Crasher (2019), Duitsland, 121 min. Regie: Nora Fingscheidt, met o.a. Helena Zengel, Albrecht Schuch en Gabriela Maria Schmeide.
System Crasher is tegen betaling thuis te bekijken via het online platform picl.nl.
