Een oorverdovende kakofonie van krakend metaal, tikkende apparaten, ontbrandende motoren en op tilt slaande alarmsystemen. Met direct daaropvolgend: totale, adembenemende stilte. Alleen al de geluidseffecten van First Man zijn imponerend, maar eigenlijk geldt deze kwalificatie voor de hele film.
Na de Oscarregen voor La La Land wagen regisseur Damien Chazelle en steracteur Ryan Gosling zich aan een biopic over een van Amerika’s grootste helden: First man on the moon Neil Armstrong. In een epos van bijna tweeënhalf uur worden de pogingen van NASA in de periode 1961 tot 1969 gevolgd om de eerste mens op de maan te zetten.
Alle aspecten van dit extreem gevaarlijke en kostbare traject krijgen aandacht: de bevlogenheid en het doorzettingsvermogen van de ingenieurs en piloten, de nauwelijks toereikende techniek, de prestigestrijd met de Russen, de woelige tijdsgeest en vooral ook de kwetsbaarheid van de astronauten, in het bijzonder die van Neil Armstrong.
De in 2012 overleden volksheld blijkt samen met zijn vrouw een zwaar trauma met zich mee te torsen: het overlijden van hun tweejarige dochtertje aan kanker. Het is een nauwelijks te verwerken slag voor familieman en liefhebbende vader Armstrong. Van nature toch al introvert neemt hij (wellicht onbewust) meer en meer afstand van zijn gezin om al zijn aandacht op zijn onmogelijke missie te richten.
Urenlang staat hij ’s avonds in zijn tuin naar de maan te staren. Chazelle weet op een knappe manier balans te houden tussen de voortgang van de levensgevaarlijke missie die Armstrong moet volbrengen en zijn innerlijke strijd die hij tegelijkertijd ook aangaat. “We moeten hier falen, zodat we daarboven niet meer falen”, zo stelt de astronaut .
First Man is slechts in beperkte mate bombastisch en tamelijk vrij van opgeblazen Amerikaanse heldenverering, misschien omdat de regisseur en de hoofdrolspeler allebei Canadees zijn. De film is behoorlijk traag, Armstrong wordt dicht op de huid gefilmd en het verhaal wordt subtiel en vaak zelfs zonder woorden verteld. Dit alles maakt je als kijker alleen maar bewuster van de onvoorstelbare grootsheid van de expeditie.
In 2019 is het precies een halve eeuw geleden dat Neil Armstrong vriend en vijand gespannen en gefascineerd aan de buis gekluisterd hield. First Man slaagt erin om deze intense ervaring opnieuw op te roepen, terwijl toch echt iedereen de afloop al weet. Een grootse prestatie.
Film: First Man (2018), Verenigde Staten, 141 min. Regie: Damien Chazelle, met o.a. Ryan Gosling, Claire Foy en Jason Clarke.
