De film Transit volgt deels de gelijknamige, autobiografische roman van de Joods-Duitse schrijfster Anna Seghers. Zij schreef haar boek tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen ze in ballingschap in Mexico verbleef.
In haar oorlogsroman nadert het Duitse leger Parijs. Georg, een Duitse vluchteling, reist naar Marseille, in de hoop een van de gewilde plekken te bemachtigen op de boot naar Mexico. Door toevallige omstandigheden heeft hij een manuscript en het visum van de bekende Duitse schrijver Weidel bij zich.
Wanneer hij op het consulaat wordt aangezien voor de schrijver, ontkent Georg dit niet. Het kan zijn kansen op een succesvolle vlucht vergroten. Terwijl hij wacht op de juiste transitvisa vertoeft hij op zijn schimmige hotelkamer.
Hij ontfermt zich over het Noord-Afrikaanse jongetje Driss en zijn doofstomme moeder, die illegaal in Frankrijk zijn.
Ook kruist een mysterieuze dame met regelmaat zijn pad. Het blijkt de vrouw van auteur Weidel te zijn. Een vraag die herhaaldelijk terugkomt, luidt: ‘Wie vergeet sneller? Degene die verlaten wordt, of hij die verlaat?’
Tot zover de roman van Anna Seghers. De ingreep die regisseur Christian Petzold hier vervolgens in zijn film op pleegt, is even vervreemdend als briljant. Hij voegt een complete tijdlaag toe en laat heden en verleden samenvloeien. Zijn Marseille is een moderne, hedendaagse stad vol auto’s en gillende sirenes. Vluchtelingen lopen door elkaar heen, letterlijk, evenals hun verhalen. Verhalen van alle tijden zo blijkt, over eenzaamheid, wanhoop, onthechting en identiteit.
Op deze manier maakt Petzold van Transit behalve een oorlogsdrama ook een actueel politiek pamflet, waarin de internationale vluchtelingenproblematiek kritisch wordt verbeeld. Er is in al die jaren weinig veranderd, zo lijkt hij ons te zeggen. De angst om verlaten te worden en het verlangen om ergens bij te horen: Transit toont dat het thema’s van alle tijden zijn. Het slotlied tijdens de aftiteling – ‘Road to Nowhere’ – is pijnlijk veelzeggend.
Transit is geen makkelijke film. De personages blijven wat afstandelijk en niet alle vragen worden beantwoord. Wie is nou toch Georg bijvoorbeeld, en wat wil hij precies? Desondanks houdt Transit je op het puntje van de stoel, omdat je voelt dat er iets belangrijks wordt verteld.
Een verhaal van alle tijden, dat beangstigt, verwondert en nog maar eens onderstreept dat iedereen opgemerkt wil worden en liefde nodig heeft.
Film: Transit (2018), Frankrijk/Duitsland, 101 min. Regie: Christian Petzold, met o.a. Franz Rogowski en Paula Beer.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
