Voor wie enkel aandoenlijke beelden van witte zeehondenpups verwacht, is Wad een ontnuchterende kijkervaring.

De documentaire over het Waddengebied begint weliswaar direct met shots van een vriendelijke zeehond, die net bevallen is. Maar bivakkerend aan de rand van de kolonie is de pasgeborene al snel z’n moeder kwijt.

Hij uit zijn paniek in hartverscheurende geluiden. Ondertussen vechten de agressieve mannetjes (“honderden kilo’s testosteron”, aldus de voice-over) om de gunsten van de dames. Alsof de beten en het zichtbare bloed nog niet genoeg zijn, worden deze scènes extra aangezet met bombastische muziek.

Het verliezende heerschap valt gefrustreerd een fluffy pupje aan. De witte vacht kleurt rood. Met letterlijk de tranen in de ogen vlucht het beestje naar zijn moeder.

Realistisch

Bovenstaande maakt duidelijk: Wad is niet per se geschikt voor de meest weekhartige dierenliefhebber. Voor iedereen echter, die bewonderend en tegelijkertijd realistisch waanzinnige natuuropnames wil zien, is Wad een prachtervaring. Dit is geen verrassing, want ecoloog en fotograaf Ruben Smit was eerder een van de makers van het zeer succesvolle De nieuwe wildernis, over de Oostvaardersplassen.

Voor Wad filmde Smit driehonderd dagen, verspreid over vijf jaar. De film probeert het hele ecosysteem van het gebied in beeld te brengen: van micro-organismen in het water en blauwe zeevonken boven de golven, tot tienduizenden aan elkaar geketende mosselen die samen een rif vormen.

Strijd volop in beeld

‘Overleven op de grens van water en land’, zo luidt de ondertitel. Die strijd wordt volop in beeld gebracht. Gestreste bergeenden proberen hun kleintjes veilig van de duinen naar de zee te loodsen, een barre tocht vol gevaren. De toegevoegde horrorgeluiden zijn daarbij niet echt nodig en soms echt over de top. Dat de ‘dans’ van de scholeksters wordt ondersteund met tangomuziek, is dan wel weer vermakelijk.

Wad is realistisch. Wanneer een zilvermeeuw in één hap-slik-weg beweging een bergeendjong wegwerkt, klinkt weer die rustige stem: “Het leven houdt niet op bij het verlies van een individu. Het gaat om de soort, die kan blijven voortbestaan.”

Bij veel kijkers zal ongetwijfeld de vraag opkomen hoe de toekomst van het wonderschone gebied er met alle klimaatveranderingen uitziet. Pas tijdens de aftiteling – rijkelijk laat – is hier enige aandacht voor.  Wad is dan ook geen alarmerend pamflet, maar veel meer een liefdevolle en vaak zelfs kunstzinnige ode aan het Waddengebied.

Documentaire: Wad (2018), Nederland, 93 min. Een film van Ruben Smit. Voice-over: Gijs Scholten van Aschat.