Met een openingsviering die qua inhoud en qua omvang indrukwekkend mocht heten, zijn de Wereldjongerendagen officieel geopend. Kardinaal Manuel Clemente benutte de gelegenheid om de pelgrims voor te spiegelen dat hun leven, net als hun WJD-bezoek, een reis is.
Een massa in het wit gestoken priesters op en voor het podium en een nog vele malen grotere massa pelgrims op het glooiende veld van het Eduardo VII-park: daarmee wordt de Lissabonse editie van de Wereldjongerendagen officieel afgetrapt. Met de openingsviering op dinsdagavond hebben de honderdduizenden WJD-gangers de week samen ingeluid.
De massale bijeenkomst in het park onderstreept hoe de WJD het grootste evenement ooit in Portugal is. Dat werd eerder vandaag bekendgemaakt tijdens een persconferentie door de WJD-organisatie. Ook werd bekendgemaakt dat dit de internationaalste WJD tot nu toe is: de Malediven is het enige land ter wereld dat niet door pelgrims vertegenwoordigd is.
Dat wordt nog maar eens bevestigd door de talloze vlaggen – veelal van flink formaat – die boven de menigte pelgrims wapperen. Van Angola tot Zwitserland, van het verre Australië tot gastheer Portugal: katholieken uit heel de wereld zijn toegestroomd om dit moment samen te beleven.
Een stel Nederlanders is erin geslaagd om bijna helemaal vooraan te staan, zo getuigt het rood-wit-blauwe vaandel waar driftig mee gewapperd wordt. Het zou goed kunnen dat deze groep al uren van tevoren aanwezig was om die plek te bereiken; de pelgrimsstroom kwam al vroeg op gang vandaag.
De openingsmis is hoofdzakelijk in het Portugees, maar er wordt onder andere ook Frans, Latijn en Italiaans gesproken. Hoofdcelebrant is kardinaal Manuel Clemente, de patriarch van Lissabon – Lissabon is geen aartsbisdom, maar een patriarchaat. Kardinaal Clemente wordt bijgestaan door een grote schare kardinalen en bisschoppen; daarvan zijn er ruim 600 op de Wereldjongerendagen, waaronder 38 kardinalen.
‘Maria stond op en vertrok met spoed’ is het thema van deze Wereldjongerendagen. Maria speelt dan ook een belangrijke rol in deze openingsmis. Als lezing wordt de passage uit het Evangelie volgens Lucas voorgelezen waarin verteld wordt hoe een engel Maria bezoekt om haar te vertellen dat ze de moeder van Jezus zal worden. Het WJD-thema komt uit die passage.
Kardinaal Clemente bespreekt in zijn overweging dit Bijbelfragment. Nadat hij alle aanwezige pelgrims heeft opgeroepen om zich thuis te voelen in de stad die iedereen tijdens de WJD met elkaar deelt, staat hij stil bij de evangelielezing die de aanwezigen voor werd gelezen. “Dat is een passage uit het Evangelie waar wij ook in thuishoren”, legt hij uit.
Zoals Maria na de boodschap over haar zwangerschap naar haar nicht Elisabet ging, zo ook zijn de jongeren naar de Wereldjongerendagen gekomen, legt de kardinaal uit. “Voor velen was dat vanwege de afstand en de kosten moeilijk”, zegt hij. “Maar zo moeten we ons leven zien: als een reis die gemaakt moet worden, met elke dag een nieuwe etappe.”
Het is goed dat de pelgrims in levenden lijve aanwezig zijn, vindt kardinaal Clemente. “Een virtuele werkelijkheid houdt ons gevangen met middelen die makkelijk te gebruiken lijken, maar wij zijn juist degenen die door deze middelen gebruikt worden. De werkelijkheid, dat is eropuit trekken om anderen te ontmoeten. Dat is de wereld zien zoals hij is: een wereld die we mogen bewonderen, maar ook moeten verbeteren.”
“Lissabon verwelkomt jullie van harte”, drukt kardinaal Clemente de pelgrims op het hart. Hij maakt van de gelegenheid gebruik om een dankwoord te uiten aan de vele parochies, kloosters, gezinnen en andere instanties die overnachtingsruimtes voor de honderdduizenden WJD’ers beschikbaar hebben gesteld.
“Veel van die gastvrijheid ontbreekt in de wereld waarin we leven, waarin we de aanwezigheid van anderen niet opmerken en we mensen niet opmerken zoals dat zou moeten”, besluit de kardinaal. “Laten we van Maria leren om ieder mens te begroeten. Laten we dat op deze Wereldjongerendagen intensief in praktijk brengen.”
Na de overweging van kardinaal Clemente klinkt muziek. Het WJD-koor bestaat uit tweehonderd jonge zangeressen en zangers uit heel Portugal. Ze hebben ruim een jaar intensief gerepeteerd voor de WJD en luisteren samen met het WJD-orkest de openingsviering muzikaal op. Telkens wanneer zij zich laten horen, daalt een ontzagwekkende stilte neer over het veld.
De voorbede wordt, zoals wel vaker bij grote internationale Missen, in veel verschillende talen uitgesproken. Daarbij lijkt ook Nederlands te klinken, maar het is Afrikaans, de taal die de Zuid-Afrikaanse afstammelingen van Nederlandse kolonisten spreken. In die taal wordt gebeden om de bescherming van God voor de zwakkeren en een eind aan alle conflicten.
Terwijl duizenden pelgrims ter communie gaan, betrekt de lucht. Hoewel het droog blijft, duiken toch overal paraplu’s op. Die zijn ook niet bedoeld tegen eventuele regen, maar om aan te geven waar pelgrims ter communie kunnen gaan. Er wordt nog een zeer harmonieus Magnificat gezongen, opnieuw een verwijzing naar het thema van deze Wereldjongerendagen: dat is namelijk de lofzang op God die Maria tijdens haar bezoek aan Elisabet zong.
De hemel oogt aan het eind van de openingsviering ietwat somber, maar van somberheid is op het veld niets te merken. Met luid gejuich en geklap onthalen de talloze WJD’ers het begin van de week waar iedereen zo lang naar heeft uitgekeken.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
