Het is een vicieuze cirkel, klinkt het bij de Franse katholieke hulporganisatie L’Oeuvre d’Orient: Syrische vluchtelingen kunnen niet naar huis terug zolang er geen buitenlandse steun komt om het land weer op te bouwen. Maar die steun komt er niet omdat het regime van Bashar al-Assad door het Westen geboycot wordt.
Sinds hij tien jaar geleden aan het hoofd kwam te staan van L’Oeuvre d’Orient, de aloude hulporganisatie van de Franse Kerk voor de osterse christenen, heeft mgr. Pascal Gollnisch al wat ellende in het Midden-Oosten gezien. Toch trekt hij nu aan de alarmbel als nooit tevoren.
“De oorlog in Syrië is nog niet eens voorbij, maar de burgerbevolking laat horen dat zij nog meer lijdt onder de economische sancties dan onder het oorlogsgeweld. Er dreigt zelfs honger.”
Op de Amerikaanse buitenlandpolitiek heeft Europa weinig grip, weet ook mgr. Gollnisch, “maar laat alvast de Europese Unie in ‘s hemelsnaam haar economische boycot van Syrië stoppen”.
Het is van tweeën een, vindt hij: “Ofwel is het regime in Damascus legitiem en dan moeten we het met president Bashar al-Assad doen. Ofwel is het illegitiem want dictatoriaal, maar waarom moet de burgerbevolking daar dan de prijs voor betalen?”
Het is inmiddels zonneklaar dat al-Assad met de westerse sancties niet ten val gebracht wordt. “Integendeel, de economische boycot duwt de Syrische bevolking steeds meer in de armen van de president.”
“Christelijke minderheden zijn doorgaans de eerste slachtoffers van al wat er in het Midden-Oosten fout loopt”
Tweet dit!
Want het economische weefsel in Syrië ligt volkomen in duigen, zegt Gollnisch. “Hoe kunnen vluchtelingen naar hun huizen terugkeren, als die huizen er niet meer staan en er niks is om ze weer op te bouwen?”
In de praktijk komt er alleen een beetje buitenlandse steun uit Iran. “Is dat dan wat we willen?”
Wankel Libanon
Volgens het Internal Displacement Monitoring Centre (IDMC) in Genève zijn er momenteel zesenhalf miljoen ontheemde Syriërs op de vlucht in het land zelf. Maar daarnaast zijn er ook anderhalf miljoen Syrische vluchtelingen in zuidelijk buurland Libanon.
“Het politieke systeem dat na de Libanese burgeroorlog het licht zag is bijzonder, want dit is het enige land in het Midden-Oosten met godsdienstvrijheid: het recht om van geloofsovertuiging te veranderen of er geen aan te hangen.”
Maar dat Libanese model staat op springen, vreest Gollnisch. “Het Libanese ‘confessionalisme’ – waarbij de politiek grondwettelijk verkaveld is over achttien erkende erediensten – heeft geleid tot cliëntelisme en corruptie. Daartegen is de bevolking op straat gekomen.”
Dat straatprotest is nu – door de coronapandemie – tot bedaren gebracht, maar waartoe leidt het eenmaal het opnieuw opflakkert?
“Er is een ernstige bankencrisis, terwijl de Libanese banken zelfs tijdens de burgeroorlog nooit gesloten werden. De import is stilgevallen en er is een enorme overheidsschuld.”
Gollnisch klinkt onheilspellend: “De werkloosheidsgraad in Libanon schommelt rond de veertig procent. Als je aan het Duitsland van de jaren dertig terugdenkt, dan besef je pas hoe explosief de situatie er is.”
In het noorden van Syrië daarentegen is de oorlog allerminst afgelopen. De noordwestelijke provincie Idlib grenst aan Turkije; ze ligt dus aan de buitengrenzen van de Navo. Maar blijkbaar maalt niemand er nog om dat de regio nu in handen is van een plaatselijke afdeling van Al-Qaida: Jabhat al-Nusra.
“Correctie”, voegt de Franse prelaat eraan toe, “we zien oogluikend toe dat Turkse troepen zich in het conflict mengen. De Turken zijn de vroegere bezetters van de Arabische landen… Het is alsof we het Franse Vreemdelingenlegioen naar Algerije zouden zenden.”
De directeur van L’Oeuvre d’Orient roept de EU-landen dus op om dringend een wat serieuzer Syriëbeleid uit te denken en te voeren.
Maar wat heeft dat met de christenen in het Midden-Oosten te maken? “Alles”, zegt Gollnisch, “want hoewel vele moslims erkennen dat de christelijke instellingen – ziekenhuizen, scholen enzovoort – er voor iedereen open staan en vaak de enige zijn waar de armere bevolking terecht kan, vormen de christelijke minderheden van al wat er in het Midden-Oosten fout loopt doorgaans de eerste slachtoffers.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
