In een zonovergoten Mechelen is mgr. Luc Terlinden zondag tot bisschop gewijd en aangesteld als aartsbisschop-metropoliet van Mechelen-Brussel. Hij betoonde zich een herder zoals paus Franciscus ze uitdrukkelijk wil.

Tweeëneenhalf uur duurde de wijdingsviering van Luc Terlinden, maar zowel in de stampvolle Sint-Romboutskathedraal van Mechelen als in de binnentuin van het aartsbisschoppelijk paleis aan de Wollemarkt – waar nog eens meer dan vijfhonderd mensen via een groot scherm meevierden – was de sfeer godvruchtig en familiaal. En bij momenten ook uitgelaten: zo barstte applaus en gejoel los zodra kardinaal Jozef De Kesel mgr. Terlinden de bisschopsmijter had opgezet en nog voor hij hem zijn bisschopsstaf had kunnen overhandigen. Het geeft aan hoeveel de Belgische Kerk van haar nieuwe herder verwacht… alhoewel deze wel degelijk zijn staf nodig zal hebben om het godsvolk bij elkaar te houden.

Breekbaar

Toen de nieuwe aartsbisschop daarna het Credo inzette, klonk zijn stem breekbaar. Dat was een verkeerde indruk: als er iets onbreekbaar is bij Luc Terlinden, dan wel zijn geloof in de God door wie hij zich geroepen weet. “Heer God, Gij hebt mij verleid, ik ben bezweken; Gij waart mij te sterk, ik kan tegen U niet op”, verwoordde de profeet Jeremia (20,7) het in de eerste lezing.

De nu 55-jarige Brusselaar studeerde werd eerst kandidaat (het huidige bachelor) handelsingenieur aan de Franstalige katholieke universiteit van Louvain-la-Neuve en licentiaat (het huidige master) economie aan de Nederlandstalige Alma Mater in Leuven. Hij werd pas net voor zijn 31e verjaardag priester gewijd – een iets latere roeping dus. Maar sindsdien vallen leven en roeping van Luc Terlinden perfect samen.

Zin voor het gewone

“Geen promotiedrang of carrièrisme heeft u tot hier gebracht”, zei kardinaal De Kesel, maar een gevoel zoals Charles de Foucauld het ooit schreef: “Van zodra ik geloofde dat er een God bestond, begreep ik dat ik niet anders kon leven dan voor Hem.” Terlinden is lid van een priesterfraterniteit Charles De Foucauld. De stem van Terlinden brak echter wel degelijk toen hij zich in zijn dankwoord tot zijn overleden ouders richtte, “die zich op deze dag, daar boven, wel op een zeer bijzondere manier moeten verheugen. Terwijl zij waakten over mijn vrijheid, waakten ze er evenzeer over dat mijn roeping tot ontplooiing kwam.”

Deze zin voor het gewone typeert Luc Verlinden: aandacht voor het alledaagse, voor broederlijke inclusie. Het viel op dat bij aanvang van de viering niet alleen een Franstalige en Nederlandstalige kindernevendienst werd aangekondigd, maar ook dat er een ruimte was voorzien waar moeders hun baby’s borstvoeding kunnen geven. Dit is een man die paus Franciscus’ aandacht voor een inclusieve Kerk niet alleen met woorden maar ook met daden wil waarmaken.

Broederlijk leven

In zijn dankwoord verwees Terlinden niet alleen naar de heiligen Franciscus van Assisi en Charles De Foucauld, maar ook naar pater Damiaan De Veuster, de heilige van Molokaï, nauwelijks enkele kilometers van Mechelen vandaan geboren.

“Damiaan had een sterk karakter maar ook een nederig hart, zonder hetwelk hij zich niet ontvankelijk had kunnen maken voor Jezus’ oproep om alles achter te laten om de broer van de melaatse van Molokaï te worden. Damiaan zei niet ‘Ik en de melaatsen’ maar ‘Wij melaatsen’. Hij nodigt ons uit om door de nederigheid van het hart broederlijk te leven in de uithoeken van het bestaan. Waar zal ons Molokaï zijn?” Het is vrij duidelijk dat de nieuwe aartsbisschop een herder kan worden zoals paus Franciscus ze uitdrukkelijk wil.

Synodaliteit

De pauselijke benoemingsbul die werd voorgelezen, schetst de weg die de bisschop van Rome wil dat de Belgische Kerk opgaat onder leiding van haar nieuwe herder: de weg van de synodaliteit, van samen op weg gaan in ontmoeting en luisteren, in dialoog en onderscheiding.

Een weg die de Belgische Kerk verder opgaat, want die was ook al door voorganger Jozef De Kesel ingeslagen, hoewel diens episcopaat door gezondheidsproblemen nog niet al zijn vruchten kon dragen – de Belgische gelovigen beseffen dat wel, er barstte dan ook een daverend applaus los toen Terlinden de kardinaal bedankte. Een applaus dat De Kesel duidelijk deugd deed.

‘Nederig hart’

“Maar paus Franciscus geeft ook duidelijk de essentiële voorwaarde aan voor het bewandelen van deze synodale weg”, stipte Terlinden aan, “de nederigheid van hart. Het is deze gave van nederigheid van hart die ik vandaag aan de Heer vraag, en het is ook deze intentie die ik aan uw gebeden toevertrouw: het hart van een arme.”

Hoewel omringd door tientallen priesters en bisschoppen – onder wie bisschop Hans van den Hende van Rotterdam namens de Nederlandse bisschoppenconferentie, Franse aartsbisschoppen van Dijon en Rijsel, aartsbisschop-kardinaal Jean-Claude Hollerich van Luxemburg en pauselijk nuntius Franco Coppola – en de aanwezigheid van koning Filip en koningin Mathilde, spelen duidelijk geen pomp & circumstances een hoofdrol bij aartsbisschop Luc Terlinden, maar wel “een Kerk die nederiger is, maar niet minder trouw aan het Evangelie.”