“Noch de paus, noch wij bisschoppen kunnen de sacramenten herdefiniëren tot een middel om psychische problemen te verlichten en spirituele behoeften te bevredigen.”

Müller, tot vorig jaar prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer, gaat uitgebreid in op het recente besluit van de Duitse bisschoppenconferentie om niet-katholieke echtgenoten in “individuele gevallen” toe te laten tot de communie.

‘Geloof in gevaar’

In de verklaring van de bisschoppenconferentie gaat het om gemengde huwelijken waarin “de geestelijke honger naar een gemeenschappelijk ontvangen van de communie zo dringend kan zijn dat het niet kunnen stillen ervan het huwelijk en het geloof van de partner in gevaar zou kunnen brengen”.

Competentie overschreden?

Kardinaal Müller vraagt zich af of “bisschoppenconferenties zich in afzonderlijke gevallen niet hun competenties overschrijden”. “Ze hebben geen enkele volmacht in geloofsvragen zo te beslissen dat er als praktische consequentie iets uit voorkomt dat onverenigbaar is met het geloof.”

God corrigeren

Volgens de kardinaal kunnen pastorale praktijk en kerkelijke leer niet van elkaar losgekoppeld worden. “Als wij van het geopenbaarde geloof afwijken omwille van het zielenheil, dan zou dat betekenen dat we God corrigeren die naar ons inzicht niet in staat zou zijn alle concrete individuele gevallen in zijn geboden te voorzien.”

Eerst biecht

Als de Eucharistie volgens het Tweede Vaticaans Concilie “bron en hoogtepunt” is van het kerkelijk leven kunnen er in de voorwaarden voor het ontvangen ervan geen “uitzonderingen” worden gemaakt. “Het gaat hier niet over de bevrediging van geestelijke behoeften of het rekening houden met sociale omstandigheden. Wanneer een evangelische (lutherse) christen in een noodgeval, wanneer het om zijn eeuwig heil gaat, zijn eigen geestelijke niet kan bereiken en hij als individu het katholieke geloof in de Eucharistie en het sacramentele wezen van de katholieke Kerk op dat moment kan beamen mag hij omwille van zijn heil de sacramenten ontvangen: eerst de biecht, dan de communie.”

Andere doctrines verwerpen

“Maar het huwelijk met een katholieke partner (…) voldoet niet aan de voorwaarden van deze noodsituatie, waarbij het gaat om het eeuwige heil. Wie het katholiekgeloof in de Eucharistie deelt, moet bovendien de daarmee in strijd zijnde doctrines van niet-katholieke gemeenschappen verwerpen”, aldus kardinaal Müller.

‘Retorische truc’

Het aanvoeren van “individuele gevallen” noemt hij een “retorische truc”. “De meeste gelovigen zijn geen theologen die overzicht over het thema hebben. Daarom moeten pauselijk en bisschoppelijke uitspraken over het ontvangen van de sacramenten zo duidelijk voorbereid zijn dat ze het heil van de mensen dienen. Christus heeft het Leergezag niet ingesteld om processen op gang te brengen die tot verwarring leiden.”

‘Geen noodsituatie’

De toepassing van canon 844 van het kerkelijk wetboek waar de Duitse bisschoppen naar verwijzen noemt kardinaal Müller “onjuist”. “Het gemengde huwelijk is geen noodsituatie. Daardoor wordt het heil van de huwelijkspartner niet in gevaar gebracht. Het is een grote uitdaging, die echter in geloof samen kan worden aangegaan. Een evangelische christen staat niet in volledige gemeenschap met de katholieke Kerk hetgeen voorwaarde is om de sacramenten te ontvangen. Een logische tegenspraak kan niet door een machtswoord van de hiërarchie opgeheven worden. Noch de paus, noch wij bisschoppen kunnen de sacramenten herdefiniëren tot een middel om psychische noden en geestelijke behoeften te stillen.”

Communie geweigerd

De kardinaal, die zijn Duitse collega’s verwijt feitelijk het geloof te relativeren, hekelt omgekeerd de automatische excommunicatie van gelovigen die uit principiële gronden geen kerkbelasting willen betalen. “Hoe zit het met een goede, praktiserende katholiek, die uit teleurstelling over de toenemende politisering van de Kerk in Duitsland – als hij dat zo ervaart – officieel uit de publieke rechtspersoon laat uitschrijven, op welke grond wil men uitgerekend die de heilige communie weigeren?” (KN/DT)