<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Samenleving

‘Baarschaamte’ lijkt overtrokken, maar Nederlanders krijgen wel steeds later kinderen

Luuk van den Einden 30 juni 2023
image
Zorgen over het klimaat blijken nauwelijks een reden te zijn voor Nederlandse vrouwen om geen kinderen te willen. Wel krijgen vrouwen op steeds latere leeftijd hun eerste kind. Foto: OSV News - Jeffrey Bruno

Klimaatverandering en andere wereldproblemen hebben minder invloed op de kinderwens van vrouwen dan gedacht, blijkt uit onderzoek. Wel krijgen Nederlandse vrouwen op steeds latere leeftijd hun eerste kind.

In het rijtje van vliegschaamte en vleesschaamte dook een paar jaar geleden een nieuwe term op: baarschaamte. De invloed van de bevolkingsgroei op klimaatverandering zou steeds meer mensen, en dan vooral vrouwen, van het krijgen van kinderen doen afzien.

https://www.kn.nl/abonnementen/

Niets zou tenslotte zo vervuilend zijn als meer mensen op de wereld zetten, is de gedachte. Ook zijn er mensen die het onverantwoord vinden om een kind op te laten groeien terwijl de toekomst door klimaatproblemen steeds onzekerder wordt.

Geen schroom

Een nieuw Nederlands onderzoek doet echter vermoeden dat de media-aandacht voor baarschaamte groter is dan de daadwerkelijke schroom van Nederlandse vrouwen om vanwege het klimaat geen kinderen te krijgen. Dat meldt het NIDI, het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut. In 2021 voerde het LISS-panel een steekproef uit onder 423 vrouwen tussen de 21 en 44 jaar. Zij kregen de open vraag wat hen wel of niet zekerheid geeft over het krijgen van kinderen in de toekomst.

Uit het onderzoek blijkt dat voor bijna de helft van de vrouwen hun levensfase de belangrijkste factor voor het krijgen van kinderen. Gezondheid en zwangerschap neemt de tweede plaats in. Kleinere delen van de respondenten kijken primair naar hun liefde voor kinderen of vinden kinderen krijgen iets dat “gewoon gebeurt”.

Vijf procent van de vrouwen in het onderzoek noemt ontevredenheid met de wereld als reden om zeker of onzeker te zijn over het krijgen van kinderen, maar klimaatverandering wordt maar door heel weinig vrouwen genoemd: slechts drie vrouwen, oftewel 0,7 procent van de steekproef, namen de term klimaatverandering in de mond. Andere problemen, zoals terrorisme en natuurrampen, bleken vaker mee te spelen bij de kinderplannen van Nederlandse vrouwen.

Steeds latere leeftijd

Klimaatproblemen blijken dus nauwelijks invloed te hebben op de kinderwens van vrouwen, maar financiële zekerheid is des te belangrijker voor het krijgen van kinderen, zo luidt de conclusie van een ander NIDI-onderzoek. Met name de arbeidspositie en het inkomen zijn daarbij doorslaggevend.

De leeftijd waarop vrouwen (en mannen) hun eerste kind krijgen, wordt steeds later. In 1991 kregen vrouwen gemiddeld hun eerste kind toen ze 27,8 jaar waren. In 2021 was die leeftijd gestegen tot 30,3. Daarmee zijn Nederlandse vrouwen gemiddeld het op één na oudst wanneer ze hun eerste kind krijgen; alleen Japanse vrouwen krijgen nog later hun eerste kind.

Uitstel en afstel

Uit het onderzoek van het NIDI blijkt dat de economische positie van Nederlanders voor een belangrijk deel bepalend is in de leeftijd waarop ze een eerste kind krijgen. Een vaste baan hebben is daarbij voor zowel vrouwen als mannen een belangrijke factor. Ook voldoende inkomen speelt een grote rol.

https://www.kn.nl/donaties/

Wie niet voldoet aan die ‘voorwaarden’, stelt het ouderschap vaak uit, meldt het NIDI. Aangezien jonge volwassenen over het algemeen een zwakkere economische positie bekleden dan ouderen, kan daarmee in de toekomst bijdragen aan een nog verdere stijging van de leeftijd waarop Nederlanders hun eerste kind krijgen, aldus het onderzoek. Of uitstel ook leidt tot afstel – en dus een hogere mate van kinderloosheid – moet nog onderzocht worden, concludeert het NIDI.

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.