In Nederland groeit de urgentie om dak- en thuisloosheid aan te pakken. Dit jaar nemen 55 gemeenten uit zes verschillende regio’s deel aan de nieuwe ‘ETHOS-telling’ van dak- en thuisloosheid, georganiseerd door Kansfonds en Hogeschool Utrecht.
Eerder werd er in 2023 een succesvolle telling in Noordoost-Brabant uitgevoerd. Op 9 en 11 april zullen 377 organisaties in de regio’s Breda, Hart van Brabant, Holland Rijnland, Westelijke Mijnstreek, Gelderland-Zuid en West-Friesland een inventarisatie uitvoeren van dak- en thuisloze mensen.
Diverse organisaties, waaronder gemeentelijke diensten, opvangcentra, buurthuizen, kerken, woningcorporaties, thuiszorgdiensten, maatschappelijk werk, scholen en de politie zullen zich inzetten om dak- en thuisloze mensen te identificeren en te registreren.
Het doel is om een nauwkeurig begrip te krijgen van de omvang en kenmerken van deze groep, zodat gemeenten effectief beleid kunnen ontwikkelen voor de aanpak van dak- en thuisloosheid. De onderzoeksmethode is ontwikkeld aan de KU Leuven en vorig jaar voor het eerst uitgevoerd in Nederland, in samenwerking met de Hogeschool Utrecht.
De ETHOS-telling hanteert een brede definitie van dak- en thuisloosheid, waarbij niet alleen mensen die op straat leven of in opvangcentra verblijven worden meegenomen, maar ook mensen in andere situaties, zoals jongeren die van bank naar bank verplaatsen of alleenstaande moeders die met hun kinderen op vakantieparken verblijven.
“Deze aanpak biedt een completer beeld van dakloosheid dan traditionele methoden, die vaak alleen opvangcijfers of schattingen van instanties gebruiken.”
Tweet dit!
“We definiëren dakloosheid als een gebrek aan volwaardige huisvesting. Daardoor tellen ook mensen mee die nu vaak onder de radar blijven”, vertelt Willem van Sermondt, programmaleider bij Kansfonds.
De ETHOS-telling is een telling op één dag in een specifieke gemeente of regio, bekend als een point-in-time-meting. Een diverse groep organisaties vult vragenlijsten in van mensen die zij kennen in dak- en thuisloze situaties. Er wordt ook gekeken naar geslacht, leeftijd en naar hoe lang iemand al in die leefsituatie verkeerd.
“Deze aanpak biedt een completer beeld van dakloosheid dan traditionele methoden, die vaak alleen opvangcijfers of schattingen van instanties gebruiken en daardoor de diversiteit van dak- en thuisloze situaties niet volledig weergeven”, aldus Van Sermondt. Bestaande cijfers van dak- en thuisloosheid in Nederland zijn eigenlijk incompleet.
Dit initiatief van Kansfonds komt voort uit frustratie over de grote en vaak onzichtbare problematiek van dak- en thuisloosheid, die de komende jaren verergert door structurele factoren zoals armoede, onbetaalbaarheid van woningen en het gebrek aan woonplekken. Op dit moment zijn er in Nederland meer dan een miljoen mensen zonder thuis.
Van Sermondt: “We zien door signalen uit het veld dat dit probleem potentieel steeds meer mensen raakt. Er is een toenemend aantal wachtenden bij maatschappelijke opvangcentra en een stijging van het aantal woningen dat wordt toegewezen aan specifieke doelgroepen in grote steden. Organisaties zien enorm precaire leefsituaties die vaak niet in beeld komen.”
Een van de belangrijkste bevindingen van vorig jaar in Noordoost-Brabant was dat één op de vijf dak- of thuislozen jonger dan achttien jaar was. Ook bleek bijna een derde van de getelde volwassenen vrouw te zijn.
Bovendien bleek uit de resultaten dat de meerderheid van de dak- en thuislozen niet op straat of in opvangvoorzieningen verbleef, maar bij vrienden, familie, in een auto, garage of stacaravan. Dit wijkt sterk af van het stereotype beeld van dak- en thuisloosheid.
Deze uitkomsten leidden tot acties zoals het aanpassen van urgentiecriteria voor woningen, vooral als er minderjarigen bij betrokken zijn, en het voeren van gesprekken tussen de wethouder in Den Bosch en woningbouwcoöperaties om meer woonplekken te realiseren voor dreigend dak- en thuisloze mensen.
De resultaten van deze tweede ETHOS-telling worden op 9 oktober, de dag vóór Werelddaklozendag, bekendgemaakt. “In elke regio tellen tientallen organisaties mee, die samen een zo goed mogelijk beeld geven van omvang en aard van dak- en thuisloosheid”, verklaart onderzoeker Sandra Schel van het lectoraat Wonen en Welzijn van Hogeschool Utrecht.
“Dat is de kracht van deze methode. Binnen de zes deelnemende regio’s zien wij een groot draagvlak voor deze telling. Ook zijn er al veel aanmeldingen voor de derde telronde in 2025. Steeds meer gemeenten zien dat zij veel aan de ETHOS-telling kunnen hebben.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
