Starters zijn kansloos op de huizenmarkt, stellen kunnen hun kinderwens niet waarmaken door ruimtegebrek en studenten kunnen geen kamer vinden. De wooncrisis treft jongeren diep, maar misschien kan de Kerk ze helpen: “De Kerk moet solidariteit met jongeren tonen.”

Zelfs in het allesbehalve grootstedelijke Terneuzen is een woning vinden niet te doen. Na een zoektocht van bijna drie jaar heeft Jos van Ginneken (25) eindelijk een woonruimte gevonden, al is het nog steeds niet wat hij voor ogen had. “Ik heb een kamer in een huis waar ik de keuken en het sanitair met anderen deel. Voor mijn kamer van dertig vierkante meter betaal ik vijfhonderd euro”, vertelt hij.

Jos is op zoek naar een huis waar hij samen met zijn vrouw Amber kan wonen, maar het jonge stel krijgt geen voet tussen de deur in de oververhitte woningmarkt. “Het is zo goed als onmogelijk om een gezinswoning, of zelfs maar een appartement of kamer te vinden”, zegt hij. “En dat terwijl we allebei een baan hebben en ik voor onze leeftijdscategorie niet eens onverdienstelijk verdien.”

Tekort en te duur

Jos en Amber zijn niet de enige jonge mensen die niet aan een woning geraken. Er is een tekort van maar liefst 300.000 woningen in Nederland. De huizen die beschikbaar zijn, zijn ook nog eens ontzettend duur: sinds 2015 is de gemiddelde huizenprijs, afhankelijk van de regio, tussen de 43 (Zeeuws-Vlaanderen) en 81 (Zaanstreek) procent hoger geworden.

De gemiddelde wachttijd voor een sociale huurwoning is zeven jaar, maar er zijn gemeenten met wachtlijsten van wel zeventien jaar. Ook de kamerjacht verloopt voor menig student allesbehalve soepel; volgens de Landelijke Monitor Studentenhuisvesting was er vorig najaar een tekort van 22.000 studentenkamers; in 2025 loopt dat tekort naar verwachting op tot 50.000.

“Het grote, onderliggende probleem is dat het voor iedereen moeilijk is om een plek te vinden”, zegt Van Ginneken. Hij merkt dat leeftijdsgenoten die geen eigen woning kunnen krijgen ook andere grote stappen niet kunnen zetten. “Een gezin stichten bijvoorbeeld wordt zo voor veel mensen van onze generatie uitgesteld, terwijl dat toch wel vaak een levensdoel is, zeker als je katholiek bent.”

Sociale leer

Wonen is een belangrijk onderwerp binnen de sociale leer van de katholieke Kerk, een verzameling leerstellingen over maatschappelijke thema’s waar verschillende pausen sinds de negentiende eeuw in encyclieken aan hebben bijgedragen. “De sociale leer start vanuit de mens, die zich ontwikkelt op basis van sociale relaties”, legt gepensioneerd docent Sociale Encyclieken Fred van Iersel uit. “Wonen heeft een primaire functie: dat is de context waarin mensen leren om samen te leven.”

Volgens Van Iersel is de afname van solidariteit, een kernprincipe van de sociale leer, een belangrijke oorzaak van de wooncrisis. “Wonen was van oudsher een veld waar mensen met elkaar solidair zijn. Wooncorporaties hebben daarin een belangrijke taak, maar sommige zijn zich de afgelopen decennia te veel gaan richten op winst maken en te weinig op hun sociale functie. Ook heeft het beleid van drie kabinetten-Rutte veel te weinig gedaan om de onderlinge solidariteit in de samenleving te versterken.”

De gevolgen van dat gebrek aan solidariteit gaan we de komende jaren voelen, denkt Van Iersel, en dan met name jongeren. “Paus Franciscus zegt dat alle beleid duurzaam moet zijn, dus gericht op de volgende generaties. Ons huidige woningbeleid breekt juist solidariteit tussen de generaties af.”

Kansen

Kan de Kerk iets betekenen voor jongeren in de wooncrisis? Jazeker, denkt Jos van Ginneken. “Ik denk dat de Kerk gevoelig moet zijn voor het feit dat de vraag naar een woning onder een heel groot deel van de bevolking leeft. De Kerk is geen politiek instituut, maar zij heeft wel waarheden die ze met de samenleving mag delen.”

Van Iersel ziet voor de Kerk een rol in het versterken van de solidariteit in de samenleving. “Als ik kijk naar de laatste encyclieken van paus Franciscus, zie ik dat hij in Fratelli Tutti sterk inzet op broederschap; in Laudato Si’ beschrijft hij de bewustmakende taak van de Kerk.”

Volgens Van Iersel kan in het katholieke onderwijs de verbinding tussen generaties versterkt worden en kan er binnen parochies meer over solidariteit gepreekt worden. “Ik denk dat er in parochies nog te weinig wordt gepreekt vanuit sociale leer: daar liggen kansen.”

Schild voor de zwakken

“De Kerk heeft als taak om op te komen voor groepen die in de knel zitten”, zegt Van Iersel. “Jongeren horen daar zeker bij, want wonen in Nederland is een gigantisch maatschappelijk probleem. Het kan niet zo zijn dat een hele generatie wordt afgeschreven als mogelijke woningbezitters, want daar stevenen we nu op af.”

“De overheid moet een schild voor de zwakken zijn, dat is ook een sterk element van de christelijke ethiek”, vervolgt hij. “Daar ligt een belangrijke taak voor de Kerk: de overheid aan haar eigen plicht herinneren. Als de Kerk jongeren wil bereiken, moet ze er wat voor doen: haar solidariteit met deze groep tonen.”

Ondertussen blijven Jos en Amber verder zoeken naar een huis voor hen samen. Jos blijft daarbij goede moed houden: “Ondanks de huizensituatie zijn we heel gelukkig. Mijn kamer is geen definitieve plek, maar het is wel een stap vooruit.”