De woningmarkt is net als in de jaren tachtig volkomen vastgelopen. Valt er kerkelijk gezien iets te zeggen voor het kraken van leegstaande huizen? Meer dan in eerste instantie lijkt.
Ik zat onlangs in dubio: meedoen aan het woonprotest of niet? Mijn vrouw en ik zoeken al jaren tevergeefs een koopwoning. Toen vorig jaar onze dochter werd geboren moesten we noodgedwongen verhuizen nadat de huur van ons appartement werd verhoogd van 1500 naar 1600 euro in de maand.
Ik geloof in demonstreren als middel om een signaal aan de politiek af te geven, maar om eerlijk te zijn verdween mijn interesse in het woonprotest toen ik las welke organisaties er meededen: Radicaal, Broodbuis, Extinction Rebellion, ROOD… ‘Zolderkamercommunisten’ noemen ze dat tegenwoordig.
Wat een breed volksprotest had moeten zijn, werd zo een veldwerkdag voor (radicaal) links Nederland. Dat uitte zich in allerlei leuzen zoals ‘Stop racistisch woonbeleid’, waarbij ze in hun argumentatie schijnbaar via gentrificatie uitkomen bij huidskleur.
Uiteindelijk besloot ik niet te gaan. In de eerste plaats omdat ik me er niet vertegenwoordigd voelde en in de tweede plaats omdat ik het idee had dat ik met mijn aanwezigheid allerlei andere ideeën zou steunen die niets te maken hebben met de crisis op de huizenmarkt.
De dag voor het woonprotest zag ik een artikel in Trouw: ‘De krakers van toen kijken hoopvol naar het Woonprotest van nu: ‘Er kan hopelijk een krachtige beweging ontstaan.’’ Zonder goed na te denken zei ik op Twitter dat er, in tegenstelling tot in de jaren tachtig, nu geen grootschalige leegstand is. Terecht antwoordde iemand dat die er wel is en wees me op de casus Blackstone.
Blackstone is een Amerikaanse investeringsmaatschappij die in Amsterdam huizen opkoopt als vastgoedbelegging. Het bedrijf kwam in augustus in opspraak omdat alle 330 woningen die het daar bezit, leeg staan: de huizenprijs stijgt in Nederland zo hard dat het niet rendabel is om de woningen te verhuren. Dat zorgt alleen maar voor gedoe met huurders en kostbare onderhoudsverplichtingen. Dit ondanks feit dat in Amsterdam huiseigenaren na zes maanden verplicht zijn om leegstand te melden bij de gemeente. Blackstone was dus ook nog eens in overtreding.
“Wie is hier werkelijk de dief? Blackstone, dat wel voor de woningen betaalt, maar gebruik ervan onmogelijk maakt? Of de krakers, die de woningen gebruiken voor hun oorspronkelijke doel, maar er niet voor betalen?”
Tweet dit!
Hoe langer ik hierover nadenk, hoe absurder het mij voorkomt. Niet alleen wordt Amsterdam geplaagd door buitenlandse investeerders die geld willen verdienen aan onze geruïneerde woningmarkt, ook worden steeds meer woningen verhuurd als vakantieverblijf via AirBnB. Er is dan misschien geen sprake van leegstand, maar de woningen zijn alsnog effectief aan de woningmarkt onttrokken.
Natuurlijk ontbrak het niet aan rechtse provocaties tijdens het woonprotest. Zo toog vrijemarktfundamentalist Yernaz Ramautarsing naar de demonstratie met een bord: “Meer kapitalisme = Meer woningen – Change my mind” (alsof deregulering en liberalisering van de woningmarkt nog niet genoeg hebben aangericht).
En “relrefo” Mathijs van der Tang grapte op Twitter: “We konden niet eens normaal fatsoenlijk een huis stelen!” Hij reageerde op een bericht van Woonprotest over een aantal deelnemers dat na de demonstratie spontaan een huis wilde kraken, maar daarin belet werd door de mobiele eenheid.
Dit zette me aan het denken over de sociale leer van de Kerk. Zeker, de Kerk verdedigt het recht op privébezit. Maar de Kerk benadrukt ook de noodzaak van verantwoordelijk gebruik van bezit ten bate van het algemeen welzijn.
Wie is hier werkelijk de dief? Blackstone, dat de samenleving van haar schaarse woningen berooft door er wel voor te betalen, maar gebruik ervan onmogelijk te maken? Of de krakers, die de woningen wel gebruiken voor hun oorspronkelijke doel, maar er niet voor betalen?
De Kraakwet was er ooit om juist dit soort wantoestanden omtrent leegstand tegen te gaan. Maar ook in dit scenario waarin investeerders en krakers vechten om leegstaande panden, spelen gewone mensen geen rol van betekenis. Een bewoningsplicht voor huisbezitters is volgens mij dan ook de beste kans voor mijn generatie om nog in het bezit van een huis te komen.
Als u dat ook vindt, hoeft u niet eens de straat op, u kunt gewoon contact opnemen met een volksvertegenwoordiger naar keuze. Met de gemeenteraadsverkiezingen voor de deur, zullen die maar wat graag horen wat u erover te zeggen heeft.
Erik Hendrix is communicatieadviseur en journalist.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
