Toen ik nog regelmatig in Den Haag kwam, reisde ik vaak met de trein via station Den Haag Centraal. Omdat dit een kopstation is, staan de treinen soms meer dan een kwartier klaar voor vertrek. De passagiers kunnen dan vast instappen.

Het gebeurde regelmatig dat een tengere jongeman, met de sporen van drugsgebruik in zijn huid, de trein door banjerde en riep: “Kunt u nog wat lozen voor de dak- en thuislozen?” Hij had een stapeltje daklozenkranten over zijn arm. Hij was niet opdringerig, ik vond hem wel sympathiek, en met een grote grijns nam hij een knaak in ontvangst.

Toen ik deze zomer op vakantie was in Europa, zag ik welgeteld één daklozenkampement: in Kreuzberg, Berlijn. Niets van dat al in Nederland. Ondanks de klaagzangen die ik over de zorg hoor, moet ik toch concluderen dat men dit in Nederland goed geregeld heeft.

Groezelige campings

Hier in Los Angeles is dat anders. De laatste cijfers zijn nog niet bekend gemaakt, maar men schat dat een kleine 100.000 mensen op straat leeft. Als je door de binnenstad rijdt, kom je tal van groezelige campings tegen, op de stoep, onder viaducten en in parken. De laatste drie weken stond er een tent bij de ingang van onze parochiezaal.

Formeel mogen er geen kampementen worden opgericht binnen 200 meter van een school, maar zelfs na vijftien keer bellen met de politie stond die tent er nog. De bewoner, een gespierde zwarte man, veegde de stoep bij de ingang van zijn tent en nodigde andere daklozen uit voor een barbecue. Soms kwam er een half geklede vrouw uit zijn tent en rondom waren resten van drugsgebruik te vinden.

Zelfs na meer dan twaalf jaar in de VS is het voor mij moeilijk te begrijpen waarom men hier deze situatie accepteert. Hoewel de gemeente miljarden in programma’s stopt, is er eigenlijk niemand die zich om deze mensen bekommert. Het is onvoorstelbaar dat er een hele klasse van onaanraakbaren bestaat, die dezelfde ruimte deelt met de sportieve blonde yuppen die ’s morgens joggend hun chihuahua uitlaten.

Vanmorgen werd me die onoplosbaarheid toch weer snel duidelijk. Ik stapte voor de Mis op alweer een nieuwe buurman af, tegenover de McDonalds. De enige verbale uitwisseling waartoe de man nog in staat was, bestond uit dreigen en eisen. Hij stond erop dat ik hem een Happy Meal kwam brengen. Dat soort vragen levert me altijd één van twee emoties op: schuldgevoel als ik nee zeg, of me gebruikt voelen als ik ja zeg. Ik had nog geluk dat ik niet aangevallen werd, want de meeste daklozen hier hebben zware psychische stoornissen.

Gewenning

Als pastoor ben ik verantwoordelijk voor de veiligheid van mijn parochianen en in het bijzonder de schoolkinderen. Met een bezwaard gemoed bel ik mijn beveiligers. Zij trekken de tent uit elkaar omdat de politie wegblijft. Een halve dag later is dat opgeruimd door de gemeentereiniging.

Zo gaat dat in LA, de duurste stad om te wonen in het zuiden van Californië. En ik, in mijn riante pastorie, begin er nog aan te wennen ook.

Albert van der Woerd is priester van het aartsbisdom Los Angeles. Hij schrijft elke drie weken een column in Katholiek Nieuwsblad.