Als kijker van deze zeer expliciet gewelddadige (zo, deze waarschuwing staat) maar tegelijkertijd fascineerde film beland je in de – waarschijnlijk nabije – toekomst. In Amerika woedt een verwoestende burgeroorlog. De staten Californië en Texas hebben zich als Westelijke Alliantie afgesplitst van de Amerikaanse unie. Een dictatoriale president, die tegen de grondwet in een derde termijn bekleedt, predikt alles onder controle te hebben, maar zijn dagen zijn geteld.

Totale wanhoop en destructie zijn zichtbaar en voelbaar in Civil war. Op basis hiervan verwacht je als kijker wellicht een epos over de gevaren van polarisatie, fascisme en extremisme in deze tijd. Niets is minder waar. Civil war licht de aanleiding voor de burgeroorlog nauwelijks toe. Wie tegen wie? Waarom en hoe? Geen idee. Wellicht omdat dit evident is? Of omdat het er niet toe doet?

Civil war gaat over het belang en de waarde van journalistiek. De film volgt Lee, een door de wol geverfde oorlogsfotografe en haar schrijvende compagnon Joel. Dwars door het slagveld heen (letterlijk slalommend tussen de lijken door) maken ze een roadtrip van New York naar Washington DC, om daar de president te interviewen nu hij nog leeft. Senior Sammy en beginnend fotografe Jessie reizen mee.

Wat volgt is een bloederige horrortocht, vol lessen over de waarde en de complexiteit van journalistiek werk. Hoe wordt de beeldvorming van een oorlog bepaald? Wat drijft journalisten om in hun jacht op het ultieme verhaal en beeld alles (hun leven, om maar wat te noemen) op het spel te zetten? “Er is geen verhaal als niemand het opschrijft”, zo klinkt het. Vastleggen is de kerntaak. Interpretatie? Meningsvorming? Dat is aan anderen.

De film veroorzaakt ophef in de Verenigde Staten. Je kunt Civil war zien als een waarschuwing voor de toekomst, een vooruitblik op de gevolgen van de tijd waarin we leven. Het is verre van een pleidooi voor oorlog. Integendeel. Menig Amerikaans burger zal er een nachtje of twee slecht van slapen want, aldus een kop in de New York Times, “We hebben de vijand ontmoet en we zijn het zelf.”

Regisseur Alex Garland verdiende zijn sporen met sciencefictionfilms. Dit is geen sciencefiction, en precies dat is angstaanjagend. Civil war is spannend en gewaagd, zeker met de Amerikaanse verkiezingen aan het einde van dit jaar in het vooruitzicht.

Film: Civil war (2024), Verenigde Staten, 109 min. Regie: Alex Garland, met o.a. Kirsten Dunst, Wagner Moura en Cailee Spaeny.