Defensiepersoneel wil erkenning door een fatsoenlijk arbeidsvoorwaardenpakket. Dáárom voerde het actie, en daarom houdt het de onderhandelingen over een nieuw kabinet scherp in het oog.
Het is in ons land geen alledaags gezicht: marechaussees die (weliswaar publieksvriendelijk) actie voeren; militairen die alle in- en uitgangen van het ministerie van Defensie voor korte tijd hermetisch afsluiten. Dat militairen voor het eerst sinds de Mars voor Waardering’ in 2011 weer op deze wijze van zich laten horen, duidt erop dat het water hen aan de lippen staat.
In 2011 zag toenmalig minister van Defensie Hans Hillen zag zich door de massale manifestatie “gesterkt”. Klassiek geval van een gotspe van de CDA’er, die een van de grootste bezuinigingsoperaties bij de krijgsmacht op zijn politiek-bestuurlijke conto mag schrijven.
Onder zijn opvolgster, de inmiddels afgetreden Jeanine Hennis (VVD), was het van hetzelfde bezuinigingslaken een pak. In slagorde opgesteld werd personeel ‘over het hek gekieperd’, materieel afgestoten, kazernes gesloten en nog meer diep ingrijpende afbraakmaatregelen getroffen.
In de loop van jaren draconisch bezuinigen is onze krijgsmacht gereduceerd tot een ‘houtje-touwtje-organisatie’ die onder meer via ‘kannibalisatie’ moeizaam overeind wordt gehouden: materieel wordt gerepareerd en gebruiksklaar gemaakt door onderdelen weg te slopen bij ander materieel.
Het is het pijnlijk gênante verhaal van een gemechaniseerd bataljon dat zijn voertuigen moest afstaan aan andere eenheden om daarna te voet de eigen trainingen af te werken. Het is het pijnlijk gênante verhaal van militairen die tijdens oefeningen bij gebrek aan munitie pang pang moeten roepen.
Het is het pijnlijk gênante verhaal van talloze onvervulde vacatures met als gevolg een toegenomen werkdruk en werklast. Die kunnen slechts ‘gedragen’ worden door een diep gewortelde loyaliteit maar meer nog door een respect en ontzag afdwingende can do-mentaliteit van de militair.
Het is het pijnlijk gênante verhaal van een minister van Defensie die moet erkennen dat onze krijgsmacht niet meer in staat is het eigen en bondgenootschappelijk grondgebied te verdedigen.
Een enquête van defensiebonden ACOM, AFMP en VBM bracht onder meer aan het licht dat het vertrouwen onder defensiepersoneel (militair en burger) in de leiding (van de krijgsmacht en het ministerie) vrijwel nihil is. Het “goud van de organisatie”, zoals de leiding het personeel herhaaldelijk noemde, voelt zich zwaar ondergewaardeerd. Het meest loyale personeel van Nederland demonstreert steeds weer die can do-mentaliteit, maar die instelling keert zich helaas tegen hen. Want omdat er nooit een hoorbaar protest uit defensiekringen wordt vernomen, gaat ‘Den Haag’ ervan uit dat het wel meevalt met de negatieve bezuinigingseffecten.
Dit werd nog eens onderstreept door het eindbod begin dit jaar van de minister, dat het personeel geen enkele perspectief bood op een fatsoenlijk, respectvol arbeidsvoorwaardenakkoord. Het eindbod werd unaniem afgewezen door de leden van de ACOM en de andere bonden.
De diepe kloof tussen wat Defensie in de aanbieding heeft en de ondergrens van wat de bonden eisen, spitst zich toe op de loonontwikkeling (wat Defensie biedt, komt neer op een lager netto-inkomen dan in 2016), de doorontwikkeling van het huidige (flexibel) personeelssysteem, en de nieuwe diensteinderegeling en een daaraan gekoppeld overgangsbeleid (waardoor voorkomen wordt dat mensen nog veel langer dan nu al het geval is moeten doorwerken).
Militairen (en burgermedewerkers) voeren nu actie omdat ze het zat zijn, en eindelijk eens een arbeidsvoorwaardenakkoord willen waaruit respect en waardering voor hun loyale can do-(werk)houding spreekt. Daarnaast eisen ze ook een adequate vulling van de vacatures, deugdelijk en voldoende materiaal en materieel, en toereikende oefendagen om waar ook ter wereld de opdrachten uit te (kunnen) voeren die de politiek op het bordje van Defensie legt.
Hoe Defensie overigens gewaardeerd zal worden door een (vermoedelijk) VVD-CDA-D66-CU kabinet is nog maar de vraag. CDA-Kamerlid Raymond Knops, zijdelings betrokken bij de onderhandelingen, liet zich onlangs ontvallen dat het nieuwe kabinet hooguit zo’n één miljard euro extra voor Defensie zou uittrekken. Mocht dit zo zijn, dan wordt het voor de nieuwe politieke leiding op Defensie laveren tussen een fatsoenlijke cao met dito loonontwikkeling, het wegwerken van openstaande vacatures en noodzakelijke vervanging van materieel, kortom, het duurzaam stutten van de wankele Defensieorganisatie. Om van het bereiken van de NAVO-norm nog maar te zwijgen.
Intussen is langs andere kanalen naar buiten gebracht dat in het coalitieakkoord waaraan nu druk wordt gesleuteld, defensie zowaar 1,5 miljard euro toebedeeld zou krijgen.
De ACOM wacht, enigszins gelaten, af of dit ook politieke werkelijkheid wordt. In het verleden zijn we namelijk, in dit opzicht, keer op keer geconfronteerd met politieke teleurstellingen. Met name ook uit de hoek van de ‘formerende partijen’ die, de ChristenUnie uitgezonderd, een (recent) verleden kennen van (forse) bezuinigingen op defensie c.q. de krijgsmacht in hun verkiezingsprogramma’s karig bedeelden.
Leon van der Hulst is algemeen voorzitter van ACOM, de Bond van Defensiepersoneel.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
