Het was dinsdag weer als vanouds: veel gelovigen waren aanwezig bij een mooie viering van het hoogfeest van Maria Tenhemelopneming. Na vier maanden van “verwarring en schrik” over de moord die waarschijnlijk nabij heiligdom Heiloo plaatsvond, lijkt de rust er weer wedergekeerd.

In april stond ineens de politie op de stoep bij het Maria-bedevaartsoord Onze Lieve Vrouw Ter Nood. Een man – Emad A. (50) – die tijdelijk in een kleine woning van het heiligdom net buiten het terrein verbleef, was gearresteerd vanwege verdenking van moord op de Egyptische Elias Assaf (38) uit Amsterdam-Oost. “Iedereen schrok zich kapot”, vertelt Jan-Willem Wits, woordvoerder van bisdom Haarlem-Amsterdam. “Er was verwarring en schrik.”

Begin augustus liet het Openbaar Ministerie tijdens een de eerste inleidende zitting in Amsterdam weten dat “de woning van het heiligdom waarschijnlijk ook de plaats van delict zou zijn”, vervolgt hij. “Dit zorgde voor een extra shock.”

Mannen in witte pakken

“Wat er precies heeft plaatsgevonden en wat de toedracht was, weten we nog niet. Maar vaststaat dat er iets gruwelijks heeft plaatsgevonden”, zo gaat Wits verder. En gruwelijk zijn de daden waarvan Emad A. verdacht wordt zeker: de verdachte zou na het doodsteken van Assaf het lichaam in stukken hebben gesneden. Enkele stukken zouden in de in de auto van de verdachte zijn gevonden en andere in Duitsland.

“Dit gruwelverhaal staat haaks op wat het heiligdom is. Plotseling liepen er mannen in witte pakken en politiehonden op het terrein. Dat is bizar om mee te maken. Het past helemaal niet bij de rust, inspiratie en ervaring van vrede die het heiligdom biedt.”

Wanhoopsdaad

De verdachte was een bekende van het heiligdom. Hij mocht tijdelijk een zeer kleine woning van het heiligdom bewonen die meestal voor zusters wordt gebruikt die in retraite zijn. Hoelang Emad A. gratis in de woning verbleef en waarom wil de woordvoerder “om privacy redenen” niet zeggen.

Al direct bij het eerste bezoek van de politie in april voerde die gesprekken met een aantal medewerkers van het heiligdom die de verdachte kennen. Niemand had het aan zien komen, reageert Jeroen de Wit, rector van het heiligdom.

“Er was geen enkele aanleiding om iets ernstigs te verwachten. Het ging om gewone hulp aan iemand die tijdelijk opvang nodig had.” Ook was er volgens de rector “geen enkele reden” om de GGZ of een andere hulpinstantie in te schakelen, zo bevestigt hij. “Het moet een wanhoopsdaad geweest zijn.”

Extra beveiliging

De rector denkt niet dat er extra beveiliging op het heiligdom moet komen. “Allereerst vond dit vermoedelijke incident niet op het terrein van het heiligdom plaats. Camera’s zouden waarschijnlijk weinig geholpen hebben. We gaan wel een protocol opstellen hoe we in het vervolg met noodopvang omgaan. Maar of dat helpt… we kunnen nu eenmaal in het leven niet alle incidenten voorkomen.”

Ook Wits ziet niet veel in strengere beveiliging en ook hij vraagt zich af of zo’n vreselijk incident voorkomen kan worden. “Het is nog te vroeg om lessen uit dit incident te trekken. Daarbij is extra beveiliging best ingewikkeld omdat het niet past bij een heiligdom dat open en gastvrij wil zijn.”

Brief aan buurtbewoners

Ondanks dat de schrik er bij medewerkers en sommige bezoekers goed in zat, is er volgens de rector geen sprake van angst. De verdachte is immers al vrij snel opgepakt en wordt psychisch onderzocht.

“Natuurlijk zijn we geschrokken.” Om het te verwerken “spraken we er regelmatig over. Iedereen was ook steeds op de hoogte.” Zo ook de buurt. Vorige week heeft het heiligdom bij een vijftigtal omwonenden een brief door de bus gedaan om hen over de situatie in te lichten.

Mooie dingen

Op 15 september wordt in de bedevaartkapel van het heiligdom een woord en gebedsdienst gehouden waarbij alle medewerkers, omwonenden en andere betrokkenen welkom zijn. Eric Fennis, de deken van Amsterdam, zal in de liturgie voorgaan.

Met net een goed bezocht Hoogfeest van Maria Tenhemelopneming achter de rug kijkt de rector nu weer positief naar de toekomst. “Gelukkig gebeuren er weer mooie dingen.”