Waarom denken zo veel mensen, dat de waarheid gediend is bij hun woedende tweets, mails en brieven?

Priester Jan-Jaap van Peperstraten beging onlangs de halsmisdaad om moslims via Twitter een fijn Offerfeest te wensen. Het kwam hem op een stroom hatelijkheden te staan. “Zieke geest”, “mafkees” en “pastoor die heult met de duivel” waren nog de vriendelijkere.

Verslaafd aan woede

Tegen RTL Nieuws zei de twitterende geestelijke, tevens lid van ons KN-opiniepanel, dat hij reacties op de “anonieme echo-koker” van Twitter niet al te serieus neemt. “Ik vergelijk het met een drug. Iemand die zo reageert, is verslaafd aan een soort woede. Diegene heeft het idee dat-ie gelijk heeft, en presenteert zich als een soort ridder van de waarheid.”

De spijker op de kop. Sociale media zijn de troebele, zuurstofarme kweekvijvers van dat soort woeste waarheidsliefde – een waarheid die zichzelf makkelijk vereenzelvigt met, maar vaak toch oneindig veel kleiner en bekrompener is dan dé Waarheid.

Verwensingen

Maar we kunnen niet louter Twitter de schuld geven. Deze week nog kregen we op de KN-redactie een handgeschreven brief binnen vol verwijten, verwensingen en dreigementen, omdat we het hadden aangedurfd een opinieartikel van Jos Moons over de Gay Pride te plaatsen.

Ook de brief was anoniem, er stond enkel bij dat de afzender abonnee vanaf het eerste uur was. De taal die het uitgescheurde artikel vergezelde, zou je niet verwachten van een katholieke lezer, van wie je toch mag aannemen dat hij/zij de jaren des onderscheids bereikt heeft.

Geestelijke incontinentie

Dit voorbeeld is helaas niet uniek, we krijgen met enige regelmaat zulke post. Gelukkig zijn er ook mensen die hun mening kalm en beargumenteerd weergeven, ook wanneer ze het ergens stellig mee oneens zijn. Zulke reacties plaatsen we met liefde en plezier in onze brievenrubriek.

Het geeft toch te denken dat er zoveel mensen zijn die niet meer op die manier lijken te kunnen reageren. Veeleer lijken ze te lijden aan een soort geestelijke incontinentie; zonder gêne laten zij hun vuiligheid lopen in het openbaar. Verrassend vaak zijn dat ook nog eens mensen die zeggen pal te staan voor christelijke normen en waarden en elementair fatsoen. Maar juist in hun aanval op alles wat in hun ogen die waarden bedreigt, laten ze alle fatsoen varen.

Discretie

Deze week lees je in Katholiek Nieuwsblad een uitstekend essay van Mark Deken over discretie. Die oerchristelijke deugd is in diskrediet geraakt. In tijden van schaamteloos ‘zeggen wat je denkt’ geldt discreet zijn als hypocrisie, als zelfcensuur. Je moet anderen toch ‘de waarheid zeggen’, ook al doet ‘de waarheid’ pijn?

Maar de waarheid is natuurlijk dat zo’n luidruchtig verkondigde waarheid zelden de Waarheid is. Die verpoost veel vaker hoofdschuddend aan de zijde van de zwijgende zachtmoedigen, die bescheiden genoeg zijn om te weten dat de Waarheid hun hatelijke tweets, mails en brieven niet nodig heeft.