Wat zal er gevloekt en getandenknarst zijn in CDA-kringen toen Pieter Omtzigt afgelopen weekend bekend maakte met een kersverse partij, Nieuw Sociaal Contract, mee te doen aan de verkiezingen in november. Na de BBB van Caroline van der Plas een nieuw stemmenkanon dat ongetwijfeld ook een aanzienlijk deel van de traditionele CDA-achterban zal aanspreken.
Er is een patroon in te ontdekken: het CDA, dat zo graag een brede volkspartij wil blijven, verliest steevast volk zodra men omwille van die brede insteek een deel van zijn eigenheid laat verwateren.
“Het succes van Omtzigt lijkt de terugslag te zijn van het laten verwateren van katholiek-sociale principes door het CDA”
Tweet dit! Terwijl men zat te somberen of die ‘C’ in de naam nog wel paste bij de huidige tijd, kreeg men serieuze concurrentie van de ChristenUnie die daar veel minder ingewikkeld over deed. Terwijl men als regeringspartij moest uitleggen dat men niet alleen het boerenbelang kan dienen, ging ex-CDA’er Van der Plas er met de agrarische buit vandoor. En zo lijkt eveneens ex-CDA’er Omtzigt de terugslag te zijn van het laten verwateren van sociale – ik durf zelfs wel te zeggen: katholiek-sociale – principes ten bate van een Ruttiaans neoliberalisme.
Je kunt dan zeggen: wat zonde dat het brede christelijk-sociale midden zo versnippert. Maar je kunt er ook anders naar kijken, en zeggen: wat goed dat er kennelijk nog zo’n enorm electoraal draagvlak is voor een christelijk midden, met een sociaal hart en een conservatief verstand, fatsoenlijk en degelijk, pragmatisch en principieel.
Van der Plas’ BBB en Omtzigts NSC zijn weliswaar in naam niet christendemocratisch meer, maar hun politieke uitgangspunten zijn er onmiskenbaar op gestoeld.
Omtzigt verwijst in zijn partijprogramma nota bene naar het Vaticaanse compendium van de sociale leer, en ook naar katholieke denkers als Thomas van Aquino, Blaise Pascal en Jacques Maritain. En de BBB mag dan wat minder ideologisch geprofileerd zijn, maar laat in de provincies alvast zien dat ze verstandig kan opereren, coalities kan bouwen en dus niet de politieke eendagsvlieg is waar velen voor vreesden (of op hoopten).
Nu zijn peilingen onbetrouwbaar en de gunst van de kiezer grillig; maar toch is het helemaal zo buitenissig niet om alvast te dromen van een nieuwe ‘christelijke’ coalitie na november. Met BBB en NSC als grote coalitiepartners, en ChristenUnie en CDA als kleintjes. Het CDA van Bontenbal zal daar vermoedelijk prima mee uit de voeten kunnen, en misschien eindelijk weer aan geloofwaardigheid kunnen winnen na jarenlang verlies.
Fantaseren over een nauwere samenwerking à la PvdA en GroenLinks, of zelfs een fusie tot een nieuwe brede middenpartij, een soort CDA 2.0, lijkt me echter voorbarig. Het zou zelfs de dood in pot kunnen blijken als de verschillen tussen de partijen nu al weggepoetst worden. Dan vervalt die nieuwe partij snel genoeg weer in dat tragische patroon van het CDA dat ik hiervoor al beschreef.
Nee, laat de verschillen vooral nog maar bestaan. Want een breed midden veronderstelt ook verschillende smaken en keuzemogelijkheden, politici die het niet over alles eens zijn maar er wel samen uit proberen te komen, met geloofwaardig, verstandig en sociaal beleid, voorbij de slogans.
 | Gratis kennismaken met KN?Dit commentaar is afkomstig uit Katholiek Nieuwsblad van deze week. Vrijblijvend kennismaken met KN? Vraag hier 3 gratis proefnummers aan! |
