Journalisten moeten “waarheid en reflectie” verkiezen boven “sensatiezucht en geschreeuw”. Die heldere boodschap spiegelde paus Franciscus afgelopen weekend voor aan een gehoor van ongeveer 350 Italiaanse journalisten.
‘Nepnieuws’ – de paus nam het modewoord niet in de mond, maar zinspeelde er wel op – is niet alleen schadelijk voor samenleving en individu. Het is zelfs “zondig” – dat onmodieuze woord nam hij wél in de mond – en daarmee schadelijk voor de ziel.
Een journalistiek die zoekt naar waarheid en reflectie, en ook, aldus de paus, naar “sereniteit, precisie en volledigheid”. Als redactie van Katholiek Nieuwsblad delen we uiteraard van harte dat ideaal van de Heilige Vader.
In de speciale dubbeldikke kersteditie van dit jaar proberen we dat ook te laten zien. Door verhalen van over de wereld te laten weerklinken, die elk vanuit een eigen invalshoek reflecteren op wat die Waarheid, die zich in de stal in Bethlehem heeft geopenbaard, concreet in onze eigen levens betekent.
Maar het journalistieke ideaal van paus Franciscus is verre van evident. Ook wij moeten ons als krant staande houden in een wereld die sensatiezuchtig is, waarin geschreeuw beter wordt gehoord dan de serene stilte van de Stille Nacht.
Moeten we ‘nepnieuws’ wijten aan de geslepenheid van de zenders, of aan de onnozelheid van de ontvangers? Zoeken wij nog echt naar waarheid wanneer we de krant openslaan, of ons informeren via internet, radio of televisie? Zit er nog iets tussen blind vertrouwen en blind wantrouwen? Snappen we nog het verschil tussen een gezonde kritische geest en verbitterd cynisme? Dat vergt een constante aandachtigheid en waarachtigheid van zowel de nieuwsproducent als de nieuws-consument.
Zo wij het graag willen begrijpen, vroeg de paus om een biddende journalistiek. Een journalistiek die – als Maria toen zij de engel ontmoette, of de wijzen toen zij de ster aan de hemel zagen – in het hart overwogen hoe zij al die verwarrende tekenen moesten duiden. Dat vraagt vertraging, wanneer de wereld alsmaar sneller wil draaien. Dat vraagt nuance, wanneer de wereld om gemakkelijke antwoorden schreeuwt.
Populair maak je jezelf daar misschien niet mee, maar toch is dat precies wat onze journalistieke missie is en blijft in het nieuwe jaar dat voor ons ligt. Geduldig en waardig getuigen van de Waarheid die ons vrij maakt, die met Kerstmis mens geworden is, die onder ons gewoond heeft.
