Voor de jaarlijkse oorlogsherdenking op 4 en 5 mei heeft de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR) speciaal lesmateriaal ontwikkeld: Gelovig verzet. Het lespakket is bedoeld voor het basis- en het voortgezet onderwijs, en staat onder meer in het teken van de heilige Titus Brandsma.
Eigenlijk werd het lespakket al vorig jaar gelanceerd, vertelt Titus Frankemölle, voorzitter van de NKSR. Omdat scholen ten tijde van de bekendmaking al bezig waren met het voorbereiden van de lessen na 4 en 5 mei, is de lesbrief dit jaar opnieuw (ruim op tijd) tussen de scholen verspreid.
“Er is een aparte lesbrief voor het primair en het secundair onderwijs”, zegt Frankemölle, die jarenlang in het onderwijs werkte. Tegenwoordig is hij werkzaam als permanent diaken voor het bisdom Breda. Daarnaast is hij rector van drie Brabantse scholen.
Het lesmateriaal focust voornamelijk op de heilige Titus Brandsma en de Nederlandse kardinaal Jan de Jong. De Jong ontving in 2022 postuum de eretitel ‘Rechtvaardige onder de Volkeren’, vanwege zijn hulp aan de joden tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Leerlingen maken kennis met het verhaal van beide personen en hun optreden tegen het nationaalsocialisme in de Tweede Wereldoorlog. Dat verhaal is geschreven door een theoloog en een historicus. De rode draad die door het lespakket loopt is het “handelen vanuit katholieke waarden”, aldus Frankemölle.
“Als katholiek, maar ook als niet-gelovig mens, hoor je schendingen van grondrechten niet te accepteren. Je kunt je daartegen verzetten. Brandsma was tot aan de dood toe een voorbeeld voor vele mensen. Hij verzette zich en hield zich aan de kernbeginselen die horen bij het geloof in Christus, en die horen bij onze Kerk.”
Het voorbeeld van Brandsma en kardinaal De Jong is tegenwoordig actueel, denkt Frankemölle, die verwijst naar de vele conflicten die spelen in de wereld. “Je hoeft geen held te zijn met een mitrailleur of met een kruisraket. Je kunt op basis van geweldloze actie je stem verheffen. Als je dat met elkaar doet, is dat ook dat een kracht.”
Des te actueler is de handreiking die het lesmateriaal biedt om het thema antisemitisme te bespreken tijdens lessen. Frankemölle: “Antisemitisme gaat om het uitzonderen van mensen, terwijl vanuit onze eigen geloof niemand mag worden uitgesloten. Iedereen is een schepsel van God, gevormd naar het beeld van God.”
“Je hoeft geen held te zijn met een mitrailleur of met een kruisraket”
Tweet dit!
“Dat geldt onder meer voor de kwestie rondom Israël en Gaza en het antisemitisme dat daardoor ontstaat. De paus heeft een moedige opgave, hij pleit voor geweldloosheid. Het standpunt van de Kerk is niet: we kiezen voor de een of voor de ander. Nee: we kiezen voor de mens.”
Naast het lesmateriaal kunnen scholen ook een speciale onderwijsbrief ontvangen: Waardevol en Sociaal. De brief nodigt uit tot gesprek onder het personeel en in schoolbesturen. Daar horen ook leerlingen, studenten en ouders bij, vertelt Frankemölle.
Korte inhoudelijke teksten zijn afgewisseld met gespreksvragen, die op concrete situaties ingaan die men op scholen tegen kan komen. “De brief is geschreven vanuit de sociale leer van de Kerk. Veel mensen erkennen hier algemene waarden in, maar weten niet dat die universele waarden één op één Christus vertegenwoordigen. Het is voor ons belangrijk om Christus achter die waarden te laten zien.”
De brief is een project dat is gestart door het Officium Educationis, waar de bisschoppelijk gedelegeerden voor het onderwijs van de Nederlandse bisdommen onder vallen. Bisschop Jan Hendriks (Haarlem-Amsterdam) is daar referent voor, evenals voor de NKSR.
“Er zijn ook verwijzingen naar Bijbellezingen”, zegt Frankemölle. “We hebben van verschillende schoolbesturen positieve reacties gehad.” De NKSR ontwikkelt ook andere projecten. Zo is er lesmateriaal beschikbaar rond het feest van Allerheiligen. “Allerheiligen en Allerzielen wordt vaak verdrongen door Halloween. We noemen Halloween wel als opstapje, om te laten zien waar we het eigenlijk over hebben.”
Het werk van de NKSR is volgens Frankemölle van wezenlijk belang, ook in tijden waarin het katholieke geloof niet altijd ten volle wordt begrepen. “Alleen al door de ontmoeting en samenwerking met scholen maken we de Kerk en Christus bekend. Het is belangrijk om dit te blijven doen. Ook wanneer het lijkt dat we worden gemarginaliseerd in deze wereld.”
“Zeventig procent van al het onderwijs in Nederland is protestants of katholiek. De katholieke scholen vertegenwoordigen tegenwoordig ongeveer 26 procent. Dat betekent dat dagelijks zo’n 700.000 leerlingen naar die scholen toe gaan. Dat is een enorm aantal.”
Hoe effectief is het werk van de NKSR? Volgens Frankemölle is het materiaal dat rond Kerstmis werd verspreid zo’n drieduizend keer gedownload. “Als we ervan uitgaan dat er 25 tor 30 leerlingen zijn in een klas, dan is het bereik groot. We zijn als een steen die in een vijver wordt gegooid. Als wij niets verkondigen, wie doet het dan wel?”
De NKSR werd in 1910 door de Nederlandse bisschoppen opgericht om de belangen van het katholiek onderwijs te behartigen. De NKSR is de koepelorganisatie van de katholieke scholen en instellingen voor (S)PO, (S)VO, MBO en HBO in Nederland.
Voor meer informatie zie nksr.nl
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
