Wanneer je trouwt, doe je dat als regel in gemeenschap van goederen.

Dat wil zeggen dat het bezit van de echtelieden gemeenschappelijk wordt in een nieuwe economische eenheid. Tenzij je ‘huwelijkse voorwaarden’ regelt: dat wil zeggen dat je een inventaris opmaakt wat van wie is, zodat dit bij een eventuele scheiding duidelijk zal zijn.

Van uitzondering naar regel

Zo was het althans tot een aantal weken terug, toen een ‘paarse’ meerderheid (VVD, PvdA, D66) van de uitzondering, huwelijkse voorwaarden, de regel wenste te maken.

Uiteraard zijn daar pragmatische argumenten voor. Veel huwelijken lopen spaak. Dat geeft dan gedoe bij de ontvlechting van het bezit. Daarom zou een “beperkte gemeenschap van goederen” een beter uitgangspunt zijn. Dan vallen vermogen of schulden van voor het huwelijk, erfenissen en giften buiten de gemeenschap. Je deelt alleen datgene wat je als echtpaar samen opbouwt.

Andere landen

Dat klinkt sympathiek en redelijk. Bovendien zijn veel andere landen ons hierin voorgegaan en dat schijnt een argument te zijn.

Opvallend genoeg maakte de (ervarings)deskundige Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) bezwaar. “Wij zijn niet zo onder de indruk van wat men in andere landen doet”, zei woordvoerster Nora van Oostrom in februari tegen de NOS.

Niet zo simpel

Volgens haar is het vastleggen wat van wie is in de praktijk niet zo simpel. Zo moet je, telkens als je een aanschaf doet, vastleggen van wie het is. “We zien in de praktijk dat daar veel ruzie over wordt gemaakt”, aldus Van Oostrom. “Waarom zou dat dan het wettelijke systeem moeten worden?”

Ook wees ze op de statistieken, “Hier trouwt nog steeds driekwart van de mensen in gemeenschap van goederen. Dan is het kennelijk toch het meest geschikte systeem. Wij denken dat je iets moet repareren als het fout is. En het huidige systeem is volgens ons niet fout.”

Vriendelijkere optie

CU, SGP en SP hebben gepleit voor een aanpassing van het paarse voorstel in de zin dat een echtpaar kan kiezen tussen de twee mogelijkheden als gelijkwaardige opties.

Dat is al een stuk vriendelijker ten opzichte van het traditionele huwelijk. Huwelijkse voorwaarden waren voor bijzonder omstandigheden en om zich in te dekken bij bijzondere onevenwichtigheid in het bezit (of mogelijk verheimelijkte schulden) van de echtelieden.

Opvatting van het huwelijk

Naar alle waarschijnlijkheid komt de paarse initiatiefwet er wel door. En daarmee is dan weer een stukje van het traditionele huwelijk gedeconstrueerd.

Gemeenschap van goederen verwijst immers naar een opvatting van het huwelijk als de vorming van een nieuwe sociale cel waarlangs de samenleving zich organisch voortplant. Het is alsof je die vereniging van personen en bezit door een boutverbinding vervangt: het kan zo weer uit elkaar gehaald.

Je hoeft niet aan de goede bedoelingen van de initiatiefnemers van de wet te twijfelen, om dat omwille van de samenleving toch te betreuren.