De Vlaamse schrijver Joris Tulkens heeft iets met de zestiende eeuw; hij schreef al meerdere historische romans over die periode, met grote katholieke humanisten als Erasmus en Thomas More als hoofdpersonen. Nu voegt hij daar ook de enige Nederlandse paus Adrianus VI aan toe. Eigenlijk net iets te laat voor het Adrianusjaar 2023, maar Adriaan van Utrecht verdient het eerbetoon van zo’n roman ook best 501 jaar na zijn dood.
Iedereen die Twan Geurts’ meesterlijke biografie van Adrianus gelezen heeft, weet dat het leven van deze man ook echt elementen biedt voor een spannend boek. Weliswaar ontkrachtte Geurts vrij overtuigend de aloude complottheorie dat deze door de Italianen hartstochtelijk gehate Hollander door zijn kerkpolitieke opponenten vergiftigd was, maar toch: zijn levensverhaal blijft bij tijd en wijle lezen als een thriller.
Tulkens put ook vooral uit Geurts’ biografie, schrijft hij in de verantwoording aan het eind. Een historische roman heeft dan natuurlijk altijd het voordeel dat de schrijver zich wat meer literaire vrijheden kan permitteren. Langs de weg van de fictie kan de romanschrijver het onderwerp dichter op de huid komen dan een biograaf ooit kan. Maar het opvallende is dat Tulkens dat voordeel door de gekozen vorm meteen weer opheft.
Op zich is het een interessante vorm, daar niet van: de roman is een (fictief) geheim dossier dat Adrianus’ (wel historische) secretaris Dirk van Heeze aanlegde om de naam van zijn meester te zuiveren. Verschillende bekende en onbekende tijdgenoten leggen een schriftelijk getuigenis af over hun ervaringen met Adrianus.
Zo kan Tulkens de grote episodes uit Adriaans leven schetsen: zijn jeugd en schooljaren in Utrecht en Zwolle, zijn studie en docentschap in Leuven, zijn jaren als gouverneur van Spanje en tot slot natuurlijk zijn korte pontificaat en overlijden in Rome.
De Spaanse jaren vormen veruit het boeiendste deel. Omdat het welbeschouwd het meest bewogen deel van Adriaans leven was, maar ook omdat Tulkens in dat deel wat ruimer het woord geeft aan een aantal historische figuren en die een wat vlottere pen toedicht, met meer gevoel voor couleur locale en dialogen.
Maar de vorm houdt de hoofdpersoon nog steeds wat op afstand. We blijven Adrianus zien door de bril van tijdgenoten, hij komt nergens echt los van het perkament waarop dit dossier geschreven zou zijn. Al bij al een degelijke roman over een fascinerende figuur, maar de biografie van Geurts was beter.
| Joris Tulkens, Het Adrianusdossier Uitgeverij: Sterck & De Vreese Pagina’s: 272 | € 19,95 |
 |
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
