De Ierse aartsbisschop Eamon Martin en zuster Eileen O’Connor reageren met spijt op het rapport over de behandeling van Ierse ongehuwde moeders in moeder- en babyhuizen. “We maakten deel uit van het systeem waarin moeders ontberingen, eenzaamheid en vreselijke pijn leden.”
In het rapport staat dat “Ierland een koude, harde omgeving was voor veel, waarschijnlijk de meerderheid, van zijn inwoners tijdens de eerste helft van de onderzochte periode”. Volgens het rapport was Ierland “bijzonder koud en hard voor vrouwen”.
De verantwoordelijkheid voor de “harde behandeling” van ongehuwde moeders “berust voornamelijk bij de vaders van hun kinderen en hun eigen naaste families”, aldus het rapport. Echter, zowel de Kerk als de staat keurden het volgens het rapport goed. De opvanghuizen hebben een gebrek aan mededogen getoond, concludeert het rapport.
In een verklaring erkent zuster Eileen O’Connor van de congregatie van Bon Secours dat “onze zusters van Bon Secours deel uitmaakten van deze treurige geschiedenis”.
De congregatie runde het huis van St. Mary in Tuam van 1925 tot 1961. “We hebben ons christendom niet nageleefd toen we het huis runden. We respecteerden de inherente waardigheid van de vrouwen en kinderen die naar het huis kwamen niet. We konden hen niet het medeleven bieden dat ze zo hard nodig hadden. We maakten deel uit van het systeem waarin ze ontberingen, eenzaamheid en vreselijke pijn leden.”
Het onderzoek werd ingesteld nadat een plaatselijke historicus overlijdensakten ontdekte voor bijna 800 baby’s in het huis in Tuam. De historicus ontdekte echter dat er geen begrafenisgegevens waren. De stoffelijk overschotten van de baby’s werden op het terrein van het voormalig opvanghuis opgegraven.
Deze zogenaamde ‘Tuam-baby’s’ zijn volgens het rapport waarschijnlijk op ongepaste wijze op het terrein van de instelling begraven. Het huis hield geen register bij van de begrafenissen.
“We erkennen in het bijzonder dat zuigelingen en kinderen die thuis stierven op een respectloze en onaanvaardbare manier werden begraven. Het spijt ons zeer”, zei zuster O’Connor.
Ook aartsbisschop Martin, voorzitter van de Ierse bisschoppenconferentie, erkent het aandeel van de Kerk. “’Ik geloof dat de Kerk tegenover de Heer en tegenover anderen moet blijven erkennen dat zij onderdeel was in het ondersteunen van wat het rapport beschrijft als een ‘harde … koude en onverschillige sfeer’”, zei de aartsbisschop.
Hij zegt dat de Kerk duidelijk deel uitmaakte van een cultuur “waarin mensen vaak werden gestigmatiseerd, veroordeeld en afgewezen”. Hij biedt zijn “onvoorwaardelijke excuses” aan voor dat aandeel in die cultuur en voor de “langdurige pijn en het emotionele leed die daaruit voortkwamen.”
Het rapport van de Ierse Commissie voor Onderzoek naar Moeder- en Babyhuizen werd 12 januari gepubliceerd. Vijf jaar lang onderzocht deze overheidscommissie, geleid door rechter Yvonne Murphy, de behandeling van ongehuwde moeders in de door de staat gefinancierde tehuizen die gerund werden door de Kerk.
In totaal bekeek de commissie achttien instellingen over de periode van 1922 tot 1998. Onder de onderzochte gezinnen waren er ongeveer 56.000 ongehuwde moeders en ongeveer 57.000 kinderen.
Murphy stuitte op slechts een klein aantal klachten over lichamelijk misbruik. Veel vrouwen werden emotioneel misbruikt en werden vaak onderworpen aan denigrerende opmerkingen. Ze kregen weinig vriendelijkheid, vooral tijdens de bevalling, aldus het rapport. De staat en Kerk hadden hier ook een aandeel in.
Tegelijkertijd stelde de commissie vast dat “erkend moet worden dat de onderzochte instellingen een toevluchtsoord boden – in sommige gevallen een hard toevluchtsoord – terwijl de gezinnen helemaal geen toevluchtsoord boden”.
Verder is er geen bewijs gevonden dat de katholieke hiërarchie een rol speelde in het dagelijkse beheer van moeder- en babyhuizen.
Moeder- en babyhuizen waren in die tijd geen specifiek Iers fenomeen. Toch is het percentage Ierse ongehuwde moeders dat in de twintigste eeuw in dergelijke huizen werd opgenomen waarschijnlijk het hoogste ter wereld was.
De vrouwen die werden opgenomen varieerden in leeftijd van 12 tot 40 jaar. Het merendeel bevond zich in de leeftijdsgroep tussen de 18 en 28 jaar.
Hoewel de overgrote meerderheid van de vrouwen niet te onderscheiden was van de meeste Ierse vrouwen van hun tijd, waren onder hen ook vrouwen met psychische problemen of een verstandelijke beperking. Enkele vrouwen waren zwanger als gevolg van een verkrachting.
De commissie zei dat “het enige verschil tussen de vrouwen in moeder- en babyhuizen en hun zussen, klasgenoten en collega’s was dat ze zwanger werden terwijl ze ongehuwd waren”. Deze zwangerschap en de reacties hierop van hun vader, familie en bredere gemeenschap hebben hun levens verwoest, stelde het rapport.
Bron: Catholic News Service
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
