De Ierse premier, bekend als de Taoiseach, noemde het een “grote nederlaag”: bij een referendum hebben kiezers afgelopen weekend amendementen op de grondwet verworpen die volgens de bisschoppen van het land de steun voor het huwelijk zouden hebben verzwakt en het moederschap zouden hebben ondermijnd.
Opiniepeilingen hadden voorspeld dat er een duidelijke meerderheid zou zijn voor het regeringsplan om de definitie van het gezin te verbreden en naast het huwelijk ook andere ‘duurzame relaties’ op te nemen. Toch werd het amendement bij het tellen van de stemmen op 9 maart door 67,7% van de burgers verworpen, terwijl 32,3% het steunde.
Een tweede amendement stelde voor om een bepaling uit het document van 1937 te schrappen die stelde dat vrouwen niet door economische noodzaak gedwongen mochten worden om een baan aan te nemen “met verwaarlozing van hun plichten in huis”.
Ook dit voorstel zou volgens de peilingen waarschijnlijk worden aangenomen. Maar het werd met een nog grotere marge verworpen: 73,9% tegen 26,1%. Het is het hoogste percentage tegenstemmers ooit in de geschiedenis van het Ierse referendum.
De amendementen werden gesteund door alle politieke partijen behalve de kleine Aontú-partij, die slechts één lid heeft in het nationale parlement.
In zijn toespraak in het nationale telcentrum in Dublin Castle op 9 maart zei premier Leo Varadkar dat hij teleurgesteld was over de uitslag. Hij verklaarde echter: “De mensen werden vragen gesteld, de debatten vonden plaats, de argumenten werden gehoord.”
“Het publiek was in grote lijnen van mening dat ze geen wijzigingen wilden aanbrengen in de grondwet die wij voorstelden. We accepteren dat, we respecteren dat en we nemen verantwoordelijkheid voor de resultaten”, aldus Varadkar.
De referenda werden gehouden op 8 maart, om samen te vallen met Internationale Vrouwendag, en de resultaten werden bekendgemaakt op 9 maart, een dag voordat Ierland traditioneel Moederdag viert.
David Quinn, directeur van de pro-gezinsdenktank het Iona Instituut, zegt dat de verwerping van beide voorstellen “het best mogelijke cadeau in de aanloop naar Moederdag” is.
“De regering vroeg de kiezers om het woord ‘moeder’ uit de grondwet te verwijderen en zij antwoordden met een volmondig ‘nee’. Ze verwierpen ook met grote meerderheid de poging om de extreem vage term ‘duurzame relaties’ in de grondwet te stoppen.”
Maria Steen, een katholieke advocate die campagne voerde tegen beide voorstellen, beschreef het resultaat als “een grote overwinning voor het gezond verstand”.
Ze voegt eraan toe dat het een “afwijzing is van een regering die zich meer zorgen lijkt te maken over bijval op sociale media dan dat ze zich bezighoudt met het besturen van het land”.
Steen beschrijft de resultaten als “een uiting van dankbaarheid en liefde door het Ierse volk – dankbaarheid jegens vrouwen voor het werk dat ze thuis doen, dat vaak ongezien en ondergewaardeerd is.”
“Dankbaarheid jegens moeders voor de unieke en onvervangbare rol die ze spelen in het leven van hun kinderen en in het leven van hun families, en een erkenning van de speciale plaats die het huwelijk in onze grondwet heeft en die ze daar willen behouden.”
De regering gaf bijna 22 miljoen dollar uit om het referendum te organiseren. Voorafgaand aan de peiling hadden de katholieke bisschoppen van het land in een pastorale brief gewaarschuwd dat de amendementen de stimulans voor jonge mensen om te trouwen zouden kunnen verzwakken.
De bisschoppen riepen niet expliciet op om ‘nee’ te stemmen tegen beide voorstellen, maar in een verklaring die werd voorgelezen tijdens de Mis in het weekend voor de stemming, zeiden ze dat het gezin de basiskern van de samenleving is en essentieel is voor het algemeen welzijn omdat het gebaseerd is op “de exclusieve, levenslange en levengevende publieke verbintenis van het huwelijk”.
De prelaten hadden gewaarschuwd dat het tweede amendement “tot gevolg zou hebben dat elke verwijzing naar het moederschap in de grondwet zou worden afgeschaft” en dat “de bijzondere en onberekenbare maatschappelijke bijdrage” die moeders in het gezin in Ierland hebben geleverd en nog steeds leveren, niet zou worden erkend.
De Ierse grondwet, aangenomen in 1937, is 40 keer gewijzigd, waarvan 20 keer in de eerste 63 jaar en nog eens 20 keer sinds 2000.
In 2015 werd Ierland het eerste land ter wereld dat het homohuwelijk legaliseerde door middel van een referendum, waarbij 62% van de kiezers voor stemde. In 2018 koos 68% van de Ieren ervoor om het recht op leven van ongeboren kinderen uit de grondwet te schrappen, waardoor abortus werd gelegaliseerd.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
