Een kerk zonder publieke liturgie lijkt op een huis met een dichte deur. Al weken zitten mensen thuis opgesloten. Ze kunnen niet naar de vieringen in de kerk, maar kijken naar digitale vieringen en meditaties. Dat valt niet altijd mee. Ik hoor van trouwe en actieve parochianen dat ondanks al die inspanningen hun gelovige en geestelijke leven aan het afvlakken is.
Het zal nog een hele klus zijn om de parochianen die nu thuis zitten, straks weer bij de liturgie te betrekken. “Ach, het kan toch ook via Youtube?” Gelukkig zijn sommige kerken open om een kaars te branden en een moment van gebed te vinden. Ik hoop dat pastores en parochies net zo veel energie steken in het fysiek openhouden van kerkgebouwen voor gebed en stilte als voor de digitale communicatie.
Een liturgieloze kerk straalt een geslotenheid en een leegte uit die onwerkelijk zijn. Wat missen we? Het gemis van de publieke eucharistie gaat dieper dan het gemis aan een ontmoetingsplek, meer dan het gemis aan de gesprekken met medeparochianen bij de koffie.
Ik vier mijn dagelijkse eucharistie in de kapel van de pastorie en het geeft ritme aan mijn dag. Maar die liturgie is niet zoals het zou moeten zijn: een essentieel onderdeel wordt onzichtbaar.
“Liturgie vormt een open deur naar de aanwezigheid van de Eeuwige. ”
Tweet dit!
Liturgie – in het bijzonder de eucharistie – vormt een open deur naar de aanwezigheid van de Eeuwige. Ik moest hieraan denken door het lezen van Zizioulas (Gemeenschap en andersheid) en een recensie van een Frans boek over de Apocalyps.
In tegenstelling tot een benadering waarbij we in de eucharistie de kruisdood en de verrijzenis van Christus gedenken en daarmee zijn sacramentele aanwezigheid vieren, benadrukken zij dat in de eucharistie een poort open gaat naar het visioen van de wereld die komen gaat.
De liturgie is de verbinding tussen Chronos en Kairos: waar onze tijd raakt aan de werkelijkheid zonder tijd en ruimte. Terwijl wij nog in deze tijd (Chronos) zijn die ons leven inperkt, helpt de liturgie ons uit te zien naar de vreugde van de hemel die de vernieuwing brengt van ons leven (Kairos).
Alain Quilici ziet de Apocalyps als liturgie die de wereld troost en bemoedigt. Deze wereld waarin het menselijk leven met alle schoonheid en liefde die er ook te vinden is, naast verdriet en ziekte en moeilijkheden, zal voltooid worden in Gods werkelijkheid. In die liturgie mogen we dat perspectief vieren.
Die dimensie vier ik graag met de geloofsgemeenschap die persoonlijk aanwezig is. De essentiële bedienaren (lector, cantor, acoliet) die bij de viering zijn, vertegenwoordigen de gehele geloofsgemeenschap. Zij zijn niet de intieme uitverkorenen die een privémis mogen meemaken, maar brengen het volk present dat onderweg is naar de voltooiing en de voleinding.
Deze werkelijke aanwezigheid van het volk herinnert mij in de privaat gevierde eucharistie aan het perspectief van de liturgie: het is niet mijn heil waar het omdraait, maar om die van het hele volk Gods – ja, van heel de mensheid. Die liturgie geven we niet op en hopen we snel weer te vieren in zichtbare aanwezigheid van de kerk, het lichaam van Christus.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
