De kluizenarij waar ik woon is twintig jaar geleden in een travee van de kerk gebouwd. Mijn bureau is zodoende een tafelblad in een groot kerkraam met een kruk ervoor. Als ik dit zit te schrijven, kijk ik als vanaf een tribune uit over de Groninger vlakte die zich voor mijn ogen aan het verkleden is.

De zomer geeft op de vruchtbare klei elk jaar een extreem diepgroen waar het sap uitloopt. Dat verdwijnt nu en kleurt geel en rood. Dat zal niet voor lang zijn: de herfst bestaat hier namelijk eigenlijk niet. Bij het eerste novemberstormpje gooit de natuur al haar kleren uit en wordt geheel transparant. Tot ver in maart zal het zijn alsof mijn raam met bleekblauw en zachtgroen glas-in-lood gevuld is.

Ondertussen ruikt het steeds sterker naar de zee. De lucht is verzadigd van zout. Dat laat de wijzerplaten van de toren roesten, maar brandt ook de longen schoon en de ziel erbij.

Wereld zonder pleuris

Ik zit graag in mijn raam. Dat toont me de wereld, maar zonder de pleuris. Geen smeltende gletsjers, geen neerstortende flatgebouwen, geen gijzelaars in tunnels, geen gebombardeerde Oekraïners. Er was wel een tijdje een vlag te zien die ondersteboven hing, maar die is gelukkig ondertussen door het zout en de wind vergaan.

Ook de geluiden houden zich ver van het nieuws. Er ontploft niks, er protesteert niks, er schreeuwt niks en er klaagt niks.

Illusie

Natuurlijk is dat alles niet reëel. Mijn venster toont mij een schone illusie van nuchter evenwicht. Het liegt dat het gedrukt staat, simpelweg door te vergeten en weg te laten.

Ik hoef mijn computer maar open te klappen en de ellende stroomt er stinkend en krijsend door naar binnen. Alles gaat ten onder en vluchten kan niet meer. Om met de profetes en cabaretière Brigitte Kaandorp te spreken: “Ik ben ziek en jij gaat dood.” Wat de stervende natuur nog even in leven heeft gelaten zal rap door alle dictators en grootindustriëlen worden opgeblazen (om van Mona Keijzer nog maar te zwijgen).

Op de Kerk hoeven we ook niet te hopen: zij wordt verzwolgen door de wezenloze wezelwoordenvloed die uit haar eigen navel opspringt. Mocht ze daaraan onverhoopt toch nog ontsnappen dan zal ze – vrees ik – wel door de heersende uitbraak van de Duitse mijterschimmel te grazen worden genomen.

Onze heiligdommen zullen alras tot en met de laatste toren zijn omgebouwd tot brasserieën en kapperszaken. Er zal geen koning meer zijn en geen vaderland, geen priester en geen profeet. Wat een leed! Wat een leed!

‘Heer, ontferm U’

Enfin, ik hoef mijn computer natuurlijk niet open te klappen. Ik kan ook doen wat mijn venster doet en eenvoudigweg november vieren, de maand van de arme zielen en de maand van alle heiligen. Het leed en de onzekerheid tot een bittere en loodzware prop verfrommelen en die in de schoot van de hemel gooien, waar ze er beter raad mee weten dan ik hier. “Alle heiligen van God, bid voor ons”, roep ik, en dan nog eens: “Alle heiligen van God, bid voor ons.”

Dat doe ik net zo lang tot miljarden ogen beginnen te draaien en miljarden vingers geïrriteerd beginnen te dribbelen. En miljarden stemmen zuchten: “Heer, ontferm U.”