Tijdens de algemene audiëntie van 30 oktober sprak paus Franciscus over hoe het christendom Europa binnenkwam.

Beste broeders en zusters, goedemorgen!

Als je de Handelingen van de Apostelen leest, zie je hoe de Heilige Geest de hoofdrolspeler is van de missie van de Kerk: Hij is het die de weg van evangeliserende mensen begeleidt en hun de weg toont die ze moeten gaan.

Macedonië

Dat zien we heel duidelijk op het moment dat de apostel Paulus na aankomst in Troas een visioen krijgt. Een Macedoniër smeekt hem: “Steek over naar Macedonië en kom ons te hulp” (Hand. 16,9). De bevolking van Noord-Macedonië is hier trots op.

Ze zijn er heel trots op dat ze Paulus hebben geroepen, zodat het Paulus was die Jezus Christus kwam verkondigen. Ik herinner me dat volk heel goed dat me zo warm heeft ontvangen: dat ze dat geloof dat Paulus hun verkondigd heeft, mogen bewaren!

Drie belangrijke gebeurtenissen

Paulus twijfelt niet en vertrekt naar Macedonië, overtuigd dat God zelf hem gezonden heeft. Hij komt aan in Filippi, een Romeinse “kolonie” (Hand. 16,12) om het Evangelie te verkondigen. Paulus blijft daar drie dagen. Zijn verblijf in Filippi wordt getekend door drie gebeurtenissen op die drie dagen.

Het zijn drie belangrijke gebeurtenissen: 1. De evangelisatie en doop van Lydia en haar familie, 2. de arrestatie van hem en Silas, nadat ze een exorcisme hebben uitgevoerd en een slavin hebben bevrijd van haar demonen, 3. de bekering en doop van zijn gevangenisbewaarder en zijn gezin. Drie dingen die we zien gebeuren in het leven van Paulus.

De bekering van Lydia

De kracht van het Evangelie is vooral gericht op de vrouwen van Filippi. In het bijzonder op Lydia, een verkoopster van purperen stoffen, afkomstig uit Tyatira en een gelovige in God. De Heer opent haar hart “voor wat door Paulus gezegd werd” (Hand. 16,14).

Lydia neemt dan Christus aan, ontvangt het doopsel samen met haar familie en verwelkomt degenen die van Christus zijn, Paulus en Silas, in haar huis. Hier hebben we het getuigenis van de landingsplaats van het christendom in Europa: het begin van een proces van inculturatie dat tot op de dag van vandaag voortduurt. Het christendom komt binnen via Macedonië.

Bevrijding van een slavin

Na de warmte die ze hebben ervaren in het huis van Lydia, moeten Paulus en Silas de hardheid van de gevangenis doorstaan. Ze gaan van de troostrijke bekering van Lydia en haar familie, naar de eenzaamheid van de gevangenis. Ze worden in de gevangenis gegooid omdat ze in Jezus’ naam een slavin hebben bevrijd “die een waarzeggende geest had en met haar waarzeggerij haar meesters veel opbracht” (Hand. 16,16).

Haar meesters verdienden veel geld en deze arme slavin deed wat de waarzegsters doen: ze voorspellen je toekomst, ze lezen je handen en daar betaal je voor. Ook vandaag nog, beste broeders en zusters, zijn er mensen die daarvoor betalen. Ik herinner me dat er in een groot park in mijn bisdom zestig tafeltjes stonden van waarzeggers en waarzegsters die je de hand lazen en de mensen geloofden erin! En ze betaalden ervoor. Dat gebeurde ook al in de tijd van de apostel Paulus. Uit wraak geven de meester van de slavin hem aan en brengen ze hem en Silas voor de magistraten op beschuldiging van ordeverstoring.

Lofzang in de gevangenis

Maar wat gebeurt er? Paulus zit in de gevangenis en dan gebeurt er iets verrassends. Hij is eenzaam, maar in plaats van zich te beklagen, heft hij samen met Silas een lofzang aan voor God. Deze lofzang maakt een kracht los die hen bevrijdt: tijdens het gebed doet een aardbeving de gevangenis op haar grondvesten schudden. De deuren gaan open en de ketenen van alle gevangenen vallen af (vlg. Hand. 16,25-26). Net als het gebed van Pinksteren, heeft ook het gebed in de gevangenis buitengewone gevolgen.

De gevangenisbewaarder, die denkt dat de gevangenen zijn gevlucht, staat op het punt zelfmoord te plegen, omdat gevangenisbewaarders met hun leven moesten betalen als een gevangene wegvluchtte. Maar Paulus schreeuwt hem toe: “We zijn allen nog hier” (Hand. 16,27-28). De gevangenisbewaarder vraagt dan: “Wat moet ik doen om gered te worden?” (Hand. 16,30).

Bekering van de gevangenisbewaarder

Op dit moment verandert er iets in hem. In het holst van de nacht luistert de gevangenisbewaarder naar het Woord Gods, samen met zijn gezin, ontvangt de apostelen, wast hun wonden – want ze hadden stokslagen gekregen – en ontvangt met zijn gezin het doopsel.

Dan, “verheugd omdat hij met heel zijn gezin nu in God geloofde” (Hand. 16,34), zet hij hun een maaltijd voor en nodigt Paulus en Silas uit bij hen te blijven. Een troostrijk moment! In het holst van de nacht brandt in deze anonieme gevangenisbewaarder het licht van Christus en wordt de duisternis verslagen. De ketenen van het hart worden verbroken en hij en zijn gezin proeven een vreugde die ze nooit eerder hebben ervaren.

Hoofdpersoon van de missie

Zo voert de Heilige Geest de missie uit. Vanaf het begin, vanaf Pinksteren, is Hij de hoofdpersoon van de missie. En Hij helpt ons vooruit te gaan. We moeten trouw zijn aan de roeping waartoe de Heilige Geest ons oproept, om het Evangelie te verspreiden.

Laten ook wij vandaag de Heilige Geest vragen om een open hart, dat gevoelig is voor God en gastvrij voor onze broeders en zusters, net als het hart van Lydia. En om een moedig geloof, net als dat van Paulus en Silas. En om een hart dat open staat, net als dat van de gevangenisbewaarder die zich laat raken door de Heilige Geest. (Vert. SK)