Beste broeders en zusters, goedemorgen!

Bij de catechese van vandaag, die de reis door de Tien Geboden afsluit, kunnen we verlangens als centraal thema nemen. Aan de hand daarvan kunnen we de afgelegde reis nog eens doorlopen en de afgelegde etappes samenvatten door de tekst van de Tien Geboden te lezen, altijd in het licht van de volledige openbaring in Christus.

Dankbaarheid

We zijn vertrokken bij de dankbaarheid als basis van een relatie van vertrouwen en gehoorzaamheid: We hebben gezien dat God niets vraagt zonder eerst zelf veel meer gegeven te hebben. Hij nodigt ons namelijk uit tot gehoorzaamheid om ons vrij te maken van de misleidende afgoden die zoveel macht over ons hebben. Je zelfverwezenlijking halen uit de afgoden van deze wereld maakt ons leeg en maakt ons tot slaven. Maar wat ons verstandig en solide maakt, is de relatie met Hem die ons, in Christus, tot zijn kinderen maakt vanuit zijn vaderschap (vlg. Ef. 3,14-16).

Dat impliceert een proces van zegening en bevrijding, die de ware, authentieke verstilling zijn. Zoals de psalmtekst zegt: “Bij God alleen verstilt mijn ziel, van Hem komt mijn bevrijding” (Ps. 62,2).

Vanuit dit vrije leven kunnen we onze persoonlijke geschiedenis omarmen; het verzoent ons van wat ons, vanaf onze kindertijd tot nu, is overkomen en maakt ons tot volwassen mensen die in staat zijn het ware gewicht toe te kennen aan de omstandigheden en de mensen in ons leven. Via die weg gaan we relaties aan met onze naasten. Dat is, door de liefde die God toont in Jezus Christus, een roeping tot de schoonheid van de trouw, de vrijgevigheid en de authenticiteit.

Een nieuw hart

Maar om zo te kunnen leven – in die schoonheid – hebben we behoefte aan een nieuw hart dat bewoond wordt door de Heilige Geest (vlg. Ef. 11,19; 36,26). Ik vraag me af: hoe komt deze ‘transplantatie’ van een oud naar een nieuw hart tot stand? Door middel van de gave van de nieuwe verlangens (vlg. Rom. 8,6), die door Gods genade in ons worden geplant, in het bijzonder door de Tien Geboden die door Jezus vervolmaakt zijn, zoals Hij ons leert in de Bergrede (vlg. Mt. 5,17-48).

Als wij dan ook het leven overdenken dat beschreven wordt in de Tien Geboden, ofwel een dankbaar, vrij, authentiek, gezegend, volwassen, beschermd, geliefd, trouw, vrijgevig en oprecht leven, dan bevinden wij ons, bijna zonder het te beseffen, voor Christus. De Tien Geboden vormen een röntgenfoto van Hem. Ze zijn als een negatief van een foto dat zijn gezicht laat zien – zoals bij de Lijkwade. En zo voedt de Heilige Geest ons hart door er verlangens in te leggen die een geschenk zijn van Hem, de verlangens van de Geest. Verlangen volgens de Geest, verlangen in het ritme van de Geest, verlangen met de muziek van de Geest.

Als we kijken naar Christus, zien we de schoonheid, het goede, de waarheid. En door deze verlangens in te willigen, genereert de Geest een leven dat hoop, geloof en liefde in ons wakker maakt.

Van negatief naar positief

Zo ontdekken we meer en meer wat het betekent dat de Heer Jezus niet is gekomen om de wet op te heffen, maar om die te vervolmaken, om die te doen groeien. En waar de wet volgens het vlees een reeks voorschriften en verboden was, wordt diezelfde wet volgens de Geest leven (vlg. Joh. 6,62; Ef. 2,15).

Want het is niet langer een norm, maar het vlees van Christus zelf dat van ons houdt, ons zoekt, ons vergeeft en ons troost. En in zijn Lichaam brengt opnieuw de eenheid met de Vader tot stand, die verbroken was door de ongehoorzaamheid van de zonde. Zo verandert de letterlijke negativiteit, de negatieve woorden van de geboden – ‘niet stelen’, ‘niet beledigen’, ‘niet doden’ – in een positieve houding: liefhebben, ruimte maken voor anderen in mijn hart; allemaal verlangens die positiviteit zaaien. En dat is de vervolmaking van de wet die Jezus ons is komen brengen.

In Christus, en alleen in Hem, houden de Tien Geboden op een veroordeling te zijn (vlg. Rom. 8,1) en worden ze de authentieke waarheid van het menselijk leven, ofwel het verlangen naar liefde. Hier ontstaat een verlangen naar het goede, naar het goede doen, het verlangen naar vreugde, vrede, edelmoedigheid, welwillendheid, goedheid, trouw, nederigheid en zelfbeheersing. Van al die nee’s gaan we over naar al die ja’s: de positieve houding van een hart dat zich openstelt met de kracht van de Heilige Geest.

De deur naar de verlossing

Daarom is het zinvol om Christus te zoeken in de Tien Geboden: om ons hart te voeden, zodat het verzadigd is met liefde en zich opent voor Gods werk. Wanneer de mens ingaat op het verlangen te leven volgens Christus, opent hij de deur naar de verlossing; en die zal komen, want God de Vader is gul en, zoals de catechismus zegt, “dorst ernaar dat wij dorsten naar Hem” (nr. 2560).

Waar het de kwaadaardige verlangens zijn die de mens vernietigen (vlg. Mt. 15,18-20), plaatst de Geest zijn heilige verlangens in ons, die de zaadjes vormen van het nieuwe leven (vlg. 1Joh. 3,9). Het nieuwe leven is dan ook geen titanenstrijd om te leven volgens de normen. Het nieuwe leven is Gods eigen Geest die ons naar zijn vruchten begint te leiden, in perfecte synergie tussen onze vreugde dat we ons geliefd weten en zijn vreugde dat Hij ons mag liefhebben. De twee vreugdes ontmoeten elkaar: Gods vreugde dat Hij ons mag liefhebben en onze vreugde dat we ons geliefd weten.

Dat betekenen de Tien Geboden dus voor ons christenen: Christus overwegen om ons te openen om zijn hart te ontvangen, zijn verlangens te ontvangen en zijn Heilige Geest te ontvangen. (Vert. SvdB)