Tijdens de algemene audiëntie van 10 maart blikte paus Franciscus terug op zijn reis naar Irak.
In de afgelopen dagen heeft de Heer mij toegestaan Irak te bezoeken en een plan van de heilige Johannes Paulus II uit te voeren. Nooit was er een paus in het land van Abraham geweest. De Voorzienigheid wilde dat dit nu zou gebeuren, als teken van hoop na jaren van oorlog en terrorisme en tijdens een ernstige pandemie.
Na dit bezoek is mijn ziel vervuld van dankbaarheid. Dankbaarheid aan God en aan allen die dit mogelijk hebben gemaakt: aan de president van de republiek en aan de regering van Irak; aan de patriarchen en bisschoppen van het land, samen met alle ministers en gelovigen van de verschillende Kerken; aan de religieuze autoriteiten, te beginnen met groot-ayatollah Al-Sistani, met wie ik een onvergetelijke ontmoeting had in zijn residentie in Najaf.
Ik heb sterk de boetvaardige zin van deze pelgrimstocht gevoeld: ik kon die gemartelde mensen, die gemartelde Kerk, niet benaderen zonder, in naam van de katholieke Kerk, het kruis op mij te nemen dat ze al jaren dragen. Een groot kruis, zoals het kruis dat bij de ingang van Qaraqosh is geplaatst.
Ik voelde het op een bijzondere manier toen ik de open wonden van de vernietiging zag, en nog meer door de getuigen te ontmoeten en naar hen te luisteren. Zij die het geweld, de vervolgingen, de ballingschap overleefden…
En tegelijkertijd zag ik de vreugde om me heen van het verwelkomen van de boodschapper van Christus. Ik zag de hoop van het open staan voor een horizon van vrede en broederschap, samengevat in de woorden van Jezus die het motto waren van het bezoek: “Gij zijt allen broeders” (Mt. 23,8).
Ik bespeurde deze hoop in de toespraak van de president van de republiek, in veel groeten en getuigenissen, in de liederen en gebaren van de mensen. Ik las haar op de stralende gezichten van jonge mensen en in de levendige ogen van ouderen. De mensen die al vijf uur op de paus hadden gewacht, stonden daar, zelfs vrouwen met baby’s in hun armen… Zij wachtten, en er was hoop in hun ogen.
Het Iraakse volk heeft het recht om in vrede te leven, het heeft het recht om de waardigheid te hervinden die het toebehoort. De religieuze en culturele wortels gaan duizenden jaren terug: Mesopotamië is de bakermat van de beschaving; Bagdad is door de geschiedenis heen een stad van primair belang geweest, met eeuwenlang de rijkste bibliotheek ter wereld.
En wat heeft haar vernietigd? Oorlog. Oorlog is altijd het monster dat, in veranderende tijdperken, zichzelf transformeert en de mensheid blijft verslinden. Maar de reactie op oorlog is niet een nieuwe oorlog, de reactie op wapens zijn geen andere wapens.
En ik vroeg me af: wie verkocht er wapens aan terroristen? Wie verkoopt tegenwoordig wapens aan terroristen, die in andere delen van het land bloedbaden aanrichten, als we bijvoorbeeld aan Afrika denken? Het is een vraag die ik beantwoord zou willen zien.
Het antwoord is niet oorlog, maar het antwoord is broederschap. Dit is de uitdaging voor Irak, maar niet alleen voor haar: het is de uitdaging voor veel conflictregio’s en uiteindelijk de uitdaging voor de hele wereld: broederschap. Zullen we in staat zijn om onder elkaar broederschap te creëren, om een cultuur van broeders te creëren? Of zullen we doorgaan met de logica die is begonnen door Kaïn, de oorlog? Broederschap, broederschap.
Hiervoor ontmoetten we en baden we, christenen en moslims, met vertegenwoordigers van andere religies, in Ur, waar Abraham ongeveer vierduizend jaar geleden Gods roeping ontving. Abraham is een vader in het geloof omdat hij luisterde naar de stem van God die hem een nageslacht beloofde, hij verliet alles en vertrok.
God is trouw aan zijn beloften en leidt ook vandaag de dag nog steeds onze stappen richting vrede, Hij leidt de stappen van degenen die op aarde lopen met hun blik naar de hemel gericht. En in Ur, samen onder die stralende hemel, dezelfde hemel waarin onze vader Abraham ons, zijn nakomelingen, zag, leek die zin weer in ons hart te weerklinken: jullie zijn allemaal broeders.
Een boodschap van broederschap kwam van de kerkelijke bijeenkomst in de Syrisch-katholieke kathedraal van Bagdad, waar in 2010 achtenveertig mensen, onder wie twee priesters, werden vermoord tijdens de viering van de Mis. De Kerk in Irak is een Kerk van martelaren en in die tempel, die de herinnering draagt van die martelaren die in steen zijn gegraveerd, klonk de vreugde van de ontmoeting. Mijn verbazing dat ik onder hen was, smolt samen met hun vreugde de paus bij zich te hebben.
We stuurden een boodschap van broederschaps vanuit Mosoel en Qaraqosh, aan de rivier de Tigris, vlakbij de ruïnes van het oude Nineve. De bezetting door IS leidde tot de vlucht van duizenden inwoners, waaronder veel christenen van verschillende confessies en andere vervolgde minderheden, vooral de Yezidi’s.
De oude identiteit van deze steden is verwoest. Nu doen ze hun best om weer op te bouwen. Moslims nodigen christenen uit om terug te keren, en samen herstellen ze kerken en moskeeën. Broederschap, ze is er. En laten we alstublieft doorgaan met bidden voor deze beproefde broeders en zusters van ons, zodat ze de kracht zullen hebben om opnieuw te beginnen.
En laten we denken aan de vele Iraakse migranten. Ik zou hen willen zeggen: jullie hebben alles verlaten, net als Abraham. Houd net als hem geloof en hoop, en wees bouwers van vriendschap en broederschap, waar u ook bent. En als je kunt, keer dan terug.
Een boodschap van broederschap kwam uit de twee Eucharistievieringen: die van Bagdad, in de Chaldeeuwse ritus, en die van Erbil, de stad waar ik werd ontvangen door de president van de regio en zijn premier, door de autoriteiten – ik dank de velen die zijn gekomen om mij te ontvangen – en ik werd ook ontvangen door de mensen.
De hoop van Abraham en zijn nakomelingen werd gerealiseerd in het mysterie dat we vierden, in Jezus, de Zoon die God de Vader niet spaarde, maar wegschonk voor de redding van allen. Hij opende door zijn dood en verrijzenis de doorgang naar het beloofde land, voor ons, naar het nieuwe leven, waar tranen worden gedroogd, wonden worden genezen, broeders zich met elkaar verzoenen.
Beste broeders en zusters, laten we God prijzen voor dit historische bezoek en laten we blijven bidden voor dit land en voor het Midden-Oosten. In Irak zijn, ondanks het gebrul van vernietiging en wapens, palmbomen blijven groeien, een symbool van het land en zijn hoop, en ze zijn vrucht blijven dragen.
Zo is het bij broederschap: die maakt net als de vrucht van palmbomen geen geluid, maar ze is vruchtbaar en doet groeien. Moge God, die vrede is, een toekomst van broederschap schenken aan Irak, het Midden-Oosten en de hele wereld! (Vertaling Francesco Paloni)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
