Tijdens de algemene audiëntie van 29 november legde paus Franciscus uit waarom het belangrijk is deel te zijn van de tijd en cultuur waarin we leven. 

We hebben de afgelopen weken gezien dat de christelijke verkondiging vreugdevol is en bovendien voor iedereen bestemd. Nu wil ik het hebben over een derde aspect ervan: de verkondiging is ook bedoeld voor deze tijd.

Alle reden tot bezorgdheid

Je hoort mensen altijd slechte dingen zeggen over ‘de wereld van vandaag’. Natuurlijk, met al die oorlogen, klimaatverandering, wereldwijde onrechtvaardigheid en migratie, is er alle reden tot bezorgdheid.

Vandaag de dag lijkt er een cultuur te heersen die het individu boven alles stelt en de technologie in het middelpunt van alles. Maar tegelijkertijd leidt deze cultuur tot een vrijheid die zichzelf geen grenzen stelt en onverschillig staat tegenover de achterblijvers. We zouden zelfs kunnen zeggen dat we deel zijn van de eerste beschaving ooit die wereldwijd probeert een samenleving te organiseren zonder de aanwezigheid van God.

Gevaarlijke ambities

Het doet me denken aan het verhaal van de toren van Babel (vgl. Gen. 11,1-9). De Heer leidt de mensheid daarin weg van haar zoektocht naar almacht: “Laten wij een stad bouwen met een toren, waarvan de spits tot in de hemel reikt; dan krijgen wij naam”, zeggen de inwoners van Babel (vers 4). Want zij willen naar de hemel reiken, om zichzelf in de plaats van God te stellen.

Maar dit zijn gevaarlijke ambities en de Heer beschermt de mensheid en voorkomt een ramp. Dit verhaal lijkt actueel: zelfs vandaag de dag is samenwerking vaak gebaseerd op ambitie en nationalisme: niet zozeer omdat men meer kennis zoekt, maar vooral meer macht.

In Evangelii gaudium heb ik opgeroepen tot “een evangelisatie die nieuwe manieren van omgang met God, met anderen en met de omgeving belicht en die fundamentele waarden aanwakkert. Het is noodzakelijk om daar te zijn waar de nieuwe verhalen en paradigma’s worden gevormd”. Met andere woorden, je kunt Jezus alleen verkondigen door in de cultuur van je tijd te leven; en altijd met de woorden van apostel Paulus indachtig: “Nu is er die gunstige tijd, vandaag is het de dag van het heil” (2 Kor. 6,2).

Het is daarbij niet voldoende om eenvoudigweg verworven religieuze overtuigingen te herhalen die, hoe waar ook, abstract worden naarmate de tijd verstrijkt. De waarheid wordt niet geloofwaardiger omdat je je stem verheft om die uit te spreken, maar omdat je er met je leven getuige van bent.

De straat op

Evangeliseren betekent niet dat we onze tijd en cultuur van een afstand beoordelen, zelfs niet dat we vanaf een balkon de naam van Jezus staan te roepen, maar dat we de straat op gaan, naar de plaatsen waar mensen wonen, dat we de plaatsen bezoeken waar mensen lijden, werken, studeren en nadenken, dat we ons op de kruispunten bevinden waar mensen met elkaar delen wat zinvol is voor hun leven.

We moeten aanwezig zijn op die kruispunten. Ze verlaten zou het evangelie verarmen en de Kerk tot een sekte reduceren. Laten we het verlangen van Jezus tot het onze maken: medereizigers helpen om het verlangen naar God niet te verliezen, om hun hart voor Hem te openen en de Enige te vinden die, vandaag en altijd, de mens vrede en vreugde geeft. (Vertaling Susanne Kurstjens)