Onze taal kent een hele lijst synoniemen van ‘niet goed’: kwaad, fout, tekortkoming, misstap, nalatigheid. De term ‘zonde’ valt tegenwoordig vooral wanneer nodeloos geld moet worden uitgegeven, zoals wanneer we een parkeerbon moeten betalen – tenzij mijn ervaring een uitzondering is op de regel.
In de Bijbel en de kerkelijke verkondiging neemt zonde een onvervreemdbare plaats in naast schuld en kwijtschelding, verzoening en vergeving. Sommigen denken onmiddellijk aan de beroemde roman uit 1866 van de Russische schrijver Dostojevski, getiteld Schuld en boete, soms ook vertaald als Misdaad en straf.
“Zondebesef is Godsbesef”
Tweet dit!
Iedereen, zo zegt men, rijdt soms een scheve schaats, fietst zo nu en dan op het nippertje door rood, maakt wel eens een kwetsende opmerking tegen een ander of kan niet aan de verleiding weerstaan om even een blik te werpen op een pornosite. “Dat doet toch iedereen?” Proberen om een aardig mens te zijn: is dat niet genoeg om onze wereld leefbaar te maken? Houdt christelijk leven echt meer in?
In bijna iedere kerkelijke uitvaart wordt gezongen: “Niemand leeft voor zichzelf; God behoren wij toe” (Rom. 14,8). Dat is geen detail of een devotionele tekst. Het is de essentie van ons christelijk geloof: als Persoon staat God aan het begin en aan het einde van ieder menselijk bestaan, of wij ons daarvan bewust zijn of niet.
Een serieuze fout tegen het menszijn raakt daarom Jezus Christus en heeft steeds ook met God te maken. Die overtuiging klinkt bij uitstek mee in het woord ‘zonde’.
Een tekst van Vaticanum II zegt: “Het geweten is de meest verborgen kern en het heiligdom van de mens, waarin hij of zij alleen is met God, wiens stem binnenin weerklinkt.”
Theologisch wat kort door de bocht, maar wel helder: zonden belijden is God erkennen en vereren; echt zondebesef is altijd fundamenteel Godsbesef. Daarom begint iedere Eucharistie met een schuldbelijdenis, terwijl de Kerk ons aanspoort om – vooral met het oog op kernmomenten van ons bestaan – in alle vrijheid de biecht, het sacrament van boete en verzoening, te ontvangen. Die vergeving is niet luchthartig maar ook geenszins vernederend: ze versterkt en bevestigt onze menselijke persoon. Goddank!
Rond de toediening van het Vormsel aan goed voorbereide jongeren en volwassenen heb ik dit meerdere keren mogen ervaren. Echt zondebesef is daarom altijd hoopvol. Het is een ervaring van Gods nabijheid, waarin ik mij niet aan mezelf uitgeleverd weet, want: zondebesef is Godsbesef.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
