Tijdens de algemene audiëntie van 17 juni sprak paus Franciscus over Mozes die een brug vormde tussen God en zijn volk.
Beste broeders en zusters, goedemorgen!
Op onze weg over het thema gebed, worden we er ons van bewust dat God het nooit fijn heeft gevonden om te maken te hebben met ‘gemakkelijke’ bidders. Zelfs Mozes is vanaf de eerste dag van zijn roeping een halfslachtige gesprekspartner.
Wanneer God hem roept, is Mozes menselijk gesproken een mislukkeling. Het boek Exodus toont hem ons als een vluchteling in de regio Midian. Als jongeling had hij medelijden gevoeld voor zijn mensen en had hij zich ook opgeworpen als verdediger van de onderdrukten, Maar al snel ontdekt hij dat, ondanks al zijn goede bedoelingen, uit zijn handen geen gerechtigheid, maar geweld voortkomt.
Zijn dromen van glorie spatten uiteen: Mozes is geen veelbelovend man, voorbestemd voor een snelle carrière, maar iemand die zijn kansen verspeeld heeft en nu een kudde hoedt die niet eens van hem is.
En het is juist in de stilte van de woestijn van Midian dat God Mozes roept via de openbaring van de brandende doornstruik: “‘Ik ben de God van uw vader, de God van Abraham, de God van Isaak en de God van Jakob.’ Toen bedekte Mozes zijn gezicht want hij durfde niet naar God op te zien” (Ex. 3,6).
Tegenover de God die spreekt en hem vraagt om zich opnieuw over het volk van Israël te ontfermen, uit Mozes zijn angsten en zijn tegenwerpingen: hij is die missie niet waardig, hij kent de naam van God niet, hij zal door de Israëlieten niet geloofd worden, hij stottert…
Zoveel tegenwerpingen. Het woord dat het vaakst op de lippen van Mozes ligt, in elk gebed dat hij tot God richt, is de vraag: ‘Waarom?’. Waarom heeft U mij gezonden? Waarom wilt U dit volk bevrijden?
In het boek Numeri staat zelfs een dramatische passage waar God Mozes zijn gebrek aan vertrouwen inwrijft, een gebrek dat hem ervan weerhoudt het Beloofde Land binnen te gaan (vlg. Nm. 20,12).
Hoe kan Mozes bidden met al die angsten, met een hart dat zo vaak wankelt? Mozes lijkt wel een man zoals wij. En het overkomt ons ook: als we twijfelen, hoe kunnen we dan bidden? We hebben geeen zin om te bidden.
We raken onder de indruk van Mozes, juist door zijn zwakte, in plaats van door zijn kracht. Hij heeft van God de opdracht gekregen de Wet aan zijn volk over te brengen, de stichter van een goddelijke eredienst te zijn en bemiddelaar van de hoogste geheimen.
Maar al die dingen verhinderen hem niet om sterk verbonden te blijven met zijn volk door sterke banden van solidariteit, vooral in tijden van bekoring en zonde. Altijd verbonden met zijn volk. Mozes heeft nooit de herinnering aan zijn volk verloren.
En dat is een grootse eigenschap van herders: nooit je volk vergeten, nooit je wortels vergeten. Het is zoals Paulus zegt tegen zijn geliefde jonge bisschop Timoteüs: “Herinner je je moeder, je oma, je wortels, je volk.”
Mozes is zo bevriend met God dat hij van aangezicht tot aangezicht met Hem kan praten (vlg. Ex. 33,11); en hij blijft zo bevriend met de mensen dat hij medelijden voelt voor hun zonden, hun verleidingen, hun onverwachte heimwee die de bannelingen terugvoert naar het verleden, terugdenkend aan de tijd dat ze in Egypte waren.
“De slechtste zondaars, de vreselijkste mensen, de meest corrupte leiders: het zijn kinderen van God”
Tweet dit!
Mozes verloochent God niet, maar hij verloochtent ook zijn volk niet. Hij is in lijn met zijn bloed en in lijn met Gods stem. Mozes is dus geen autoriteir en heerszuchtig leider. Integendeel, het boek Numeri omschrijft hem als “een zeer bescheiden man, de bescheidenste van alle mensen op aarde” (12,3).
Ondanks zijn positie als uitverkorene, blijft Mozes deel uitmaken van de menigte armen van geest die van hun vertrouwen op God hun voedsel maken voor onderweg. Hij is een man van het volk.
Zo zal de bemiddeling voor Mozes de geijkte manier van bidden zijn (vlg. Catechismus van de katholieke Kerk, 2574). Zijn geloof in God valt helemaal samen met zijn vaderlijke gevoelens voor zijn mensen. De Schriften tonen hem regelmatig met de handen naar de hemel geheven, naar God, bijna alsof hij met zijn eigen persoon een brug vormt tussen hemel en aarde.
Zelfs op de moeilijkste momenten, zelfs op de dag dat zijn volk God en hemzelf afwijst als gids om een gouden kalf te maken, wil Mozes zijn volk niet in de steek laten. Het is mijn volk. Het is Uw volk. Het is mijn volk. Hij wijst noch God, noch de mensen af.
En hij zegt tegen God: “Helaas, dit volk heeft zwaar tegen U gezondigd door een god van goud te maken. Kunt Gij hun toch geen vergiffenis schenken? Als dat niet gaat, schrap mij dan uit het boek dat Gij hebt geschreven” (Ex. 32,31-32).
Mozes levert zijn volk niet over. Hij is de brug, de bemiddelaar. Beiden, het volk en God, met hem in het midden. Hij verkoopt zijn mensen niet om carrière te maken. Hij is niet iemand die opklimt; hij is een bemiddelaar: voor zijn mensen, voor zijn vlees, voor zijn geschiedenis, voor zijn volk en voor God die hem had geroepen. Hij is de brug.
Wat een mooi voorbeeld voor alle herders die een ‘brug’ moeten zijn. Daarom noemen we ze pontifex, bruggen. De herders zijn de bruggen tussen de mensen aan wie ze toebehoren en God, aan wie ze vanuit hun roeping toebehoren. Zo is Mozes: “Vergeef hun Heer hun zonden. En als U hun niet vergeeft, wis me dan uit het boek dat U heeft geschreven. Ik wil geen carrière maken over de rug van mijn volk.”
En dat is het gebed dat ware gelovigen in hun geestelijk leven cultiveren. Ook als ze het gemis van mensen voelen of een afstand tot God, veroordelen ze hen niet en wijzen ze hen niet af. Zo’n bemiddelende houding is er echt een van heiligen, die in navolging van Jezus, bruggen vormen tussen God en zijn volk. Mozes is in die zin de grootste profeet van Jezus geweest, onze pleitbezorger en bemiddelaar (vlg. Catechismus van de katholieke Kerk, 2577).
En ook vandaag, is Jezus de pontifex, de brug tussen ons en de Vader. En Jezus bemiddelt voor ons, Hij toont de Vader de wonden die de prijs zijn van onze verlossing en is onze voorspreker. En Mozes is de voorafbeelding van Jezus die vandaag voor ons bidt en onze voorspreker is.
Mozes moedigt ons aan om te bidden met hetzelfde vuur dat Jezus had, om te bemiddelen voor de wereld, om eraan te herinneren dat die, ondanks alle zwaktes, altijd aan God toebehoort. Iedereen hoort bij God. De slechtste zondaars, de vreselijkste mensen, de meest corrupte leiders: het zijn kinderen van God en Jezus voelt dat en is voorspreker voor iedereen.
En de wereld leeft en bloeit dankzij de zegen van de rechtvaardige, dankzij het smeekgebed. Met dit smeekgebed bidt de heilige, de rechtvaardige, de bemiddelaar, de priester, de bisschop, de paus, de leek, elke gedoopte, onophoudelijk voor de mensen, op elke plek en op elk moment van de geschiedenis.
Laten we denken aan Mozes, de bemiddelaar. En als we iemand willen veroordelen en van binnen woedend worden – boos worden is goed, maar veroordelen niet – laten we dan voor die persoon bidden. Dat zal ons enorm helpen. (Vertaling Susanne Kurstjens)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
