Krijgen we met het boekje Ridders in de Lage Landen het antwoord op de vraag waarom ridders nog steeds blijven fascineren en wat hen eigenlijk dreef?
In de algemene inleiding schetst historicus Michel van der Eycken een mengelmoes van motieven: de mannelijke krachten die zich als krijger willen uiten, vrome beweegredenen om het zielenheil te verzekeren door als christen te strijden tegen de heidenen, het verlangen naar aanzien door bij een select adellijk gezelschap te horen en inmenging van kerkpolitieke ambities.
Het opzet van dit boekje is echter niet psychologisch of spiritueel, maar een heel concrete studie van één commanderij van de Duitse Orde, één onder de vele ridderordes.
Je krijgt een historische schets van achthonderd jaar landcommanderij Alden Biesen (in Rijkenhoven bij Bilzen, Belgisch-Limburg). Samen met de Balije Utrecht vormde dit kasteelcomplex het middelpunt van de Duitse Orde in de wijde regio binnen de Nederlanden en het Rijnland.
Je komt terecht in een verhaal van schenkingen en stichtingen, onderhoud en verfraaiingen, rekrutering en instandhouding, titels en hiërarchie, rechten en afhankelijkheden, lobbywerk en confrontaties, schulden en verliezen.
Het lange geschiedkundige overzicht van de geografische spreiding en de verschuivingen van macht en bezit ontnuchtert al snel: geen prinsessen en naast de vermelding van militaire dienst, niets van heldendaden of over de Kruistochten. De Duitse Orde mondt gaandeweg uit in een verzorgingsinstituut voor telgen uit de lagere adel, een garantie op een aan de stand verfijnd en aangepast leven.
Het verhaal wordt een lange lijst met namen en titels, een herinnering aan hun eer en machtspositie. Ook veel priesters vonden in de commanderij een plek om ter plaatse en in de lokale parochies hun dienstwerk te verrichten. Ze huizen hiërarchisch samen in een convent met een grootpastor en ‘sacrist’. Hun bezigheden en kosten worden uitgebreid beschreven.
De lezer krijgt zodoende een beeld van het leven in een landcommanderij doorheen de voorbije achthonderd jaren, met haar spanningen en oorlogen, met de reformatie en de Franse revolutie en de bescheiden rol die de Duitse Orde vandaag nog speelt. Opmerkelijk trouwens hoezeer deze orde vandaag nog wordt bestudeerd. Een boekje voor wie in zijn vrije tijd graag eens in het verleden duikt.
Michel van der Eycken, Ridders in de Lage Landen – 800 jaar Duitse ridderorde. Uitg. Sterck & De Vreese, 256 pp., € 24,90, ISBN 978 90 56155 86 5
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
