Teun Toebes. Gaat er een belletje rinkelen? Het is de jongen, destijds net twintig en student verpleegkunde, die jarenlang vrijwillig woonde en leefde binnen de gesloten afdeling van een verpleeghuis. Zijn huisgenoten? Dementerende hoogbejaarden.
Hij schreef zijn ervaringen in 2021 op in het boek VerpleegThuis. Nu is er een documentaire, Human Forever. Toebes heeft inmiddels zijn master Zorgethiek en Beleid behaald en noemt zich tegenwoordig ‘humanitair activist’.
“Dementerenden zijn grotendeels weggeorganiseerd uit onze samenleving”
Tweet dit!
Voor de film reisde hij samen met zijn goede vriend en filmmaker Jonathan de Jong de wereld rond. Ze bezochten dementerende ouderen in onder meer Moldavië, Denemarken, Zuid-Afrika en Zuid-Korea. Zo konden ze met eigen ogen zien op welke manieren er in de wereld wordt omgegaan met dementie. Niet om te oordelen, maar om ervan te leren.
Dat vastleggen doen de heren prachtig. We zien Toebes heel puur contact maken met patiënten. Hij kruipt dicht bij ze, houdt handen vast, luistert goed en stelt wezenlijke vragen. “Heeft u een droom?”, vraagt hij aan Ad, die zijn dagen slijt met ministeck-werkjes.
De oudjes vertrouwen Toebes en zijn zeer eerlijk. “Ik ben hier lang zat geweest. Ik ben niet meer van enig nut”, vertelt een 96-jarige dame hem. Direct al bij aanvang is Human Forever helder: “Er zijn nu 55 miljoen mensen met dementie in de wereld. In 2050 zijn dat er 139 miljoen.” Gevolgd door: “De kans dat deze film ook over jouw toekomst gaat is 1 op 5.” Zo. Bam!
De Jong en Toebes beamen dat Nederland een goed zorgstelsel heeft, maar ze benadrukken ook dat mensen met dementie meer zijn dan patiënt. Ze pleiten ervoor om niet alleen te verzorgen, maar vooral ook te luisteren wat iemand wil. In het overgeorganiseerde en geïndividualiseerde Nederland zijn gemeenschapszin en zorg voor elkaar bijna verdwenen. Dementerenden zijn grotendeels weggeorganiseerd uit onze samenleving.
“Kwaliteit van zorg is bij ons het hoogste doel, niet de kwaliteit van leven.” Mensen met dementie hebben tot het einde van hun leven een rijk innerlijk bestaan, zo wordt benadrukt. In Moldavië ziet Toebes dat de Kerk nog echt een sociaal vangnet vormt, voornamelijk omdat de staat dat niet kan. Een oude dame huilt tranen van eenzaamheid in de armen van Toebes. In Kaapstad spreekt Toebes een dankbare vrouw: “Ik ben de gelukkige, ik mág voor mijn ouders zorgen.” Human Forever maakt duidelijk welke kant het op moet. Nabijheid is de oplossing. En voor alle duidelijkheid: “Blijf in een mens altijd de mens zien.” Prachtig en urgent.
Documentaire: Human Forever (2023), Nederland, 83 min. Regie: Jonathan de Jong. Met Teun Toebes en mensen met dementie van over heel de wereld.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
