In de categorie ‘dingen die zo waar zijn, dat we ze meestal vergeten’, scoort Predikers verzuchting dat er niets nieuws onder de zon is, zeer hoog. Het is heel menselijk om te denken dat juist ónze tijd slechter, crisisrijker of meer van wat dan ook is… maar nee, dat is ze dus niet, klinkt het al in het Oude Testament – dat toch aardig wat slechte tijden boekstaaft.

Iets dergelijks geldt in zekere zin ook voor de kerkelijke verslaggeving – veel van wat als nieuws wordt gebracht, is dat eigenlijk helemaal niet, óók bij paus Franciscus niet.

Neem de ‘buitengewone consistories’, bijeenkomsten van kardinalen in Rome waarin de paus van dienst nieuwe kardinalen creëert. Op 27 augustus is het weer zover en de analyses en vooruitblikken zijn niet van de lucht – inderdaad, óók in Katholiek Nieuwsblad niet. Nu zijn zulke bijeenkomsten natuurlijk ook belangrijk, kardinalen zijn naaste medewerkers van de paus en kiezen op enig moment zijn opvolger. ‘Wie wel en wie niet en wat dat betekent’ is dus een relevant thema.

Een duidelijk signaal

Maar nieuw? Begin 2014 creëerde Franciscus zijn eerste nieuwe kardinalen. We deden er verslag van in een breder verhaal over zijn hervormingen en noteerden: “Met de keuze voor de kardinalen gaf Franciscus een duidelijk signaal voor de toekomst af; ‘slechts’ zes van de nieuwe kardinalen komen uit Europa. Alle andere zijn afkomstig uit andere werelddelen, waarbij de meest in het oog springende wellicht de kardinaal uit Haïti is: nooit eerder kwam er een kardinaal uit dit land. Volgens velen is het een teken dat de paus het tot nu toe vaste en voorspelbare verloop van benoemingen binnen de Kerk wil loslaten en meer aandacht wil geven aan de zogeheten periferiegebieden van de katholieke wereld.”

Goed, dat was op dat moment ook wel enigszins nieuw – een kardinaal uit Haïti, en dan nog uit een ‘gewoon’ bisdom en geen aartsbisdom! Intussen zijn we echter acht jaar verder, en zijn ‘uit de periferie’, onbekende bisdommen en ‘internationalisering van het kardinalencollege’ vaste prik in ieder stuk over nieuwe rode hoedjes. Wie is er nog echt verbaasd dat met missionaris Giorgio Marengo straks ook het handjevol Mongoolse katholieken een stem in het college heeft?

Verrassende getuige

Nee, voor een paus die soms inconsistentie wordt verweten, is Franciscus op dit vlak heel consistent. Misschien was de échte verrassing in 2014 niet wie er kardinaal werd, maar wie daar getuige van was: ook emeritus-paus Benedictus woonde de plechtigheid in de Sint-Pieter bij. Een paus en een ex-paus die elkaar voor het oog van een camera hartelijk begroetten: dat was op dat moment nog best nieuws onder de zon.

> Download hier het oorspronkelijke artikel uit Katholiek Nieuwsblad van 28 februari 2014 (PDF).