Argentinië, het thuisland van paus Franciscus, heeft abortus gelegaliseerd. De Argentijnse senaat keurde woensdagochtend na een twaalf uur durend debat een wet goed die was ingediend door president Alberto Fernández.

Onder de nieuwe wet is abortus toegestaan tijdens de eerste veertien weken van de zwangerschap. Wanneer de geestelijke gezondheid van de moeder in gevaar wordt geacht, is abortus tot aan de geboorte toegestaan. De wet definieert die voorwaarde overigens niet verder.

De wet bepaalt ook dat minderjarige meisjes vanaf hun zestiende een abortus kunnen ondergaan zonder toestemming van hun ouders. Ziekenhuizen en klinieken mogen weigeren een abortus uit te voeren, maar zij moeten dan de kosten vergoeden die een vrouw moet maken om er elders een te kunnen ondergaan.

In 2018 werd een soortgelijk wetsvoorstel nog afgewezen. Net als toen, hadden zich ook nu voor- en tegenstanders van de wet op het plein voor het Congres verzameld.

Paus Franciscus

Paus Franciscus mengde zich sinds het voorstel werd ingediend verschillende keren in het debat in zijn vaderland. Enkele brieven van zijn hand, onder meer aan een priester in de sloppenwijken van Buenos Aires en een netwerk van moeders in arme buurten, werden openbaar.

De moeders hadden hem gevraagd hun stem in het debat te zijn; in zijn handgeschreven brief stelt de paus de retorische vraag: “Is het eerlijk om een huurmoordenaar in te huren om een probleem op te lossen?”

Op de dag dat het senaatsdebat begon, verstuurde Franciscus een tweet die in de Argentijnse pers breed werd opgevat als een signaal aan de senatoren: “De Zoon van God werd geboren als een verworpene, om ons te vertellen dat iedere verworpene een kind van God is. Hij kwam in de wereld zoals ieder kind in de wereld komt, zwak en kwetsbaar, zodat wij kunnen leren onze zwakheden met tedere liefde te aanvaarden.”

‘Deze wet verdiept de verdeeldheid’

De Argentijnse bisschoppenconferentie verzette zich stevig tegen de wet. Ze lieten hun ongenoegen blijken door een traditionele kerstontmoeting met de president niet bij te wonen en publiceerden een kritische beoordeling van de verslechterende maatschappelijke situatie in het land.

In een verklaring na afloop van de senaatszitting zeiden de bisschoppen teleurgesteld te zijn over de wet “die de verdeeldheid in ons land verder zal verdiepen. We betreuren de afstand van onze leiders tot de gevoelens van het volk zeer, gevoelens die op verschillende manieren zijn geuit in ons land, ten faveure van het leven”.

Meerderheid tegen liberalisering

Volgens de meest recente peilingen was 50 tot 60 procent van de Argentijnse bevolking tegenstander van liberalisering van de abortuswet, terwijl volgens een poll 27 procent voorstander was. In 2018 was dat verschil kleiner.

De gegroeide tegenstand tegen liberalisering van abortus heeft volgens verschillende priesters en bisschoppen ook te maken met ongenoegen over de prioriteiten die de regering stelt en hoe zij de economische crisis en de coronapandemie aanpakt.

Een priester uit een van de sloppenwijken merkte op dat het “een zekere woede” veroorzaakt dat er over abortus wordt gedebatteerd, terwijl “wij werken opdat mensen iets te eten hebben”. Anderen merkten op dat intussen volksgezondheidsvraagstukken blijven liggen.

‘Dit is menselijk leven’

De aartsbisschop van Buenos Aires, kardinaal Mario Poli, zei in een preek op het feest van de Onnozele Kinderen: “Voor degenen die hopen een beter jaar te beginnen, brengt deze wetgevingsagenda geen hoop. Er zijn zo veel gezondheids- en maatschappelijke vragen op te lossen, die onze aandacht vragen.”

Aartsbisschop Victor Manuel Fernandez van La Plata merkte in zijn preek op die dag op dat “wat groeit in de baarmoeder van de vrouw, niet zomaar een soort is, het is geen fenomeen, noch een tumor, het is menselijk leven met zijn eigen genen en een unieke identiteit”.

Volgens hem probeert de regering het abortusvraagstuk terug te brengen tot een kwestie van ‘veilige zorg’, terwijl “de sterfte als gevolg van abortus provocatus maar een heel klein percentage is van de moedersterfte”.

Ook hij wees erop dat er “zo veel te doen is” in Argentinië, dat mensen “de urgentie van de abortusagenda” niet begrijpen.

Mogelijk domino-effect

Argentinië is na Uruguay, Cuba en Guyana het vierde Latijns-Amerikaanse land waar abortus is gelegaliseerd. Ook in Mexico-Stad en de Mexicaanse deelstaat is abortus legaal, tot de twaalfde week van de zwangerschap.

In de meeste Latijns-Amerikaanse landen is abortus grotendeels of zelfs helemaal verboden. Waarnemers wijzen er echter op dat de nieuwe Argentijnse abortuswet tot een domino-effect zou kunnen leiden.

Bronnen: Catholic News Service, cruxnow.com