“De regering heeft weliswaar een legitiem recht om terrorisme te bestrijden, maar zij moet ervoor zorgen dat de rechtsstaat, de mensenrechten en de fundamentele vrijheden daarbij worden gewaarborgd.” Dat schrijft de Europese Commissie in een brief aan vier Nederlandse Europarlementariërs, naar aanleiding van vragen over een in Turkije veroordeelde monnik.
Peter van Dalen (PPE/CU), Esther de Lange (PPE/CDA), Annie Schreijer-Pierik (PPE/CDA) en Bert-Jan Ruissen (ECR/SGP) ontvingen de brief van vicevoorzitter Josep Borrell Fontelles op maandag 26 juli.
Borrell, die tevens Hoge Vertegenwoordiger voor buitenlands beleid en veiligheid van de EU is, reageert hiermee op de schriftelijke vragen van de vier naar aanleiding van de gevangenisstraf van monnik Sefer Aho Bileçen.
Op 7 april oordeelde een Turkse rechtbank dat Aho Bileçen, beter bekend als ‘Vader Aho’, steun zou hebben verleend aan een terroristische organisatie. De monnik zegt slechts een stuk brood te hebben gegeven aan twee bezoekers die bij de poort van zijn klooster om eten vroegen.
De twee zouden – zonder dat hij het wist – lid zijn van de verboden Koerdische Arbeiderspartij PKK. Die is door Turkije als terroristische organisatie aangemerkt. Voor zijn daad van naastenliefde kreeg de monnik 25 maanden cel opgelegd.
“De uitspraak van de Turkse rechtbank over monnik Aho is een klap voor de democratische beginselen, de mensenrechten en de bescherming van minderheden en kwetsbare groepen in Turkije”, stellen de vier Europarlementariërs.
Ze vragen in hun brief of de EU de Turkse autoriteiten om meer opheldering en informatie wil vragen. Ook willen ze dat deze strafzaak door Borrell in zijn dialoog met de Turkse regering ter sprake wordt gebracht.
Borrell schrijft in zijn antwoord dat het hoofd van de EU-delegatie in april 2021 het Syrisch-orthodoxe Mor Gabriel-klooster heeft bezocht. Het klooster van de monnik Aho valt onder het bestuur van dit klooster.
Borrell schrijft niets over de uitkomst van het bezoek, maar zegt wel dat “de Syrisch-orthodoxe kerken en gemeenschap te kampen hebben met vele moeilijkheden”. De problemen worden verzwaard door de coronapandemie en de oorlog in Syrië, stelt hij.
In juni 2021 hebben de leden van de Europese Raad verklaard dat “de rechtsstaat en de grondrechten in Turkije een bron van grote zorg blijven”, schrijft de sociaaldemocraat Borrell. “Het voeren van een dialoog over deze kwesties blijft een integraal onderdeel van de betrekkingen tussen de EU en Turkije.”
In een reactie laat de SGP-Eurofractie weten dat “het een goede zaak is” dat het klooster inmiddels door een EU-vertegenwoordiger is bezocht. De fractie vindt het belangrijk dat de EU-regeringsleiders hun zorgen hebben geuit en dat gesprekken met Turkije over deze kwesties ook in de toekomst gevoerd blijven worden”.
Ruissen hoopt “dat dit leidt tot gesprekken en acties die Turkije op andere gedachten brengen over de behandeling van christenen en andere religieuze minderheden in Turkije”.
