Het gedicht De reis van de drie koningen van T.S. Eliot beschrijft de vele ontberingen die de drie wijzen onderweg naar Bethlehem meemaken. Hun reis van duisternis naar licht is een mooie metafoor voor de reis die het christendom is.
Na het samenzijn, het licht en de warmte van de Kerstdagen was januari voor mij als kind een koude, donkergrijze maand van verlatenheid. In zijn beroemde gedicht uit 1927, De reis van de drie koningen (Journey of the Magi), beschrijft de grote Amerikaans-Britse dichter T. S. Eliot de zware, desolate weg die de koningen moeten gaan om bij het licht te komen: “Het was een koude tocht, en de slechtste tijd van het jaar.”
De winter was op zijn strengst, de koningen dachten terug “aan onze zomerpaleizen op bloeiende berghellingen”. De kameeldrijvers vloekten en weigerden dienst, “riepen om brandewijn en vrouwen”. De steden waren vijandig, de dorpen stug, de onderneming leek waanzin.
Het was een “ellendige tocht”, totdat het eindelijk licht werd en de koningen neerdaalden “in een luw dal”. Onder de ijzige sneeuw van januari hoorden ze een beekje stromen. Leven en licht keerden zich tegen dood en duisternis.
Drie bomen waren zichtbaar “onder een bewolkte lucht, en een oud wit paard galoppeerde door een weiland”. Eliot verwijst daarmee naar het kruis van Christus, en naar de Openbaring van Johannes, naar de daarin beschreven overwinning van Christus (“Toen zag ik de hemel open, en daar was een wit paard…”).
Toen kwamen de koningen op “de plaats van bestemming”. Deze geboorte was “een onverbiddelijk einde voor ons (…) wij keerden terug naar ons land, onze koninkrijken, maar voelden ons niet meer thuis in de oude orde, tussen vreemde mensen die hun goden omklemmen”.
Een goddelijke geboorte, een nieuwe orde in een norse, zwijgende wereld: de steden “waren vijandig, de dorpen stug”. God voedt ons op door te spreken, maar ook door zich in zwijgen te hullen, zegt Kierkegaard.
In een toespraak uit januari 2007 mediteert paus Benedictus over het licht dat schijnt in de duisternis, “maar de duisternis nam het niet aan” (Joh 1.5). Er is het drama van de afwijzing van Christus, toen en nu, “van de volledige verwerping tot de onverschilligheid”.
Zijn we nog in staat het geheim van Christus’ geboorte aan te nemen en “in onze harten, huizen, steden en maatschappijen ruimte te geven?” Blijven we gericht, vraagt Benedictus zich af, op het zoeken van de drie koningen “die door de ster de tekens van God willen doorgronden?”
Het christendom is een moeilijke weg. De wegen waren modderig, het weer was guur, zegt Eliot. “Wij kwamen bij een herberg met wijngaardranken boven de stoep.” Er werd om geld gedobbeld, voetknechten schopten ruw tegen lege wijnzakken, niemand kon hen inlichtingen geven.
Toch gingen ze verder. De koningen bereikten, in de avond pas, de plaats van bestemming, “geen uur te vroeg”.
Finding the place; it was (you may say) satisfactory. Het was de moeite waard, en lang geleden, maar de koningen zouden het zomaar weer doen, schrijft de dichter.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
