Om in tijden van ontkerkelijking meer grip op de toekomst van kerkgebouwen te krijgen, moeten Vlaamse gemeenten een kerkenbeleidsplan opstellen. Een derde van de 1800 Vlaamse parochiekerken komt in aanmerking voor gedeeltelijke of volledige herbestemming.
“Het is voor een gemeente niet altijd makkelijk om keuzes te maken als het over de herbestemming van een parochiekerk gaat”, legt Bart Somers, Vlaams minister van Binnenlands Bestuur, uit. “De kerkgebouwen zijn deel van ons gezamenlijk verleden en onze gezamenlijke toekomst. Het is belangrijk dat ze kunnen blijven dienen als plaatsen waar mensen samenkomen.”
Om gemeenten en parochies daarbij te helpen, heeft de Vlaamse overheid in samenwerking met de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) en PARCUM, het expertisecentrum voor religieuze kunst en cultuur, een plan gemaakt om grip te krijgen op de toekomst van Vlaamse kerkgebouwen.
Dat plan werd vandaag gepresenteerd in de Heilig Hartkerk in Lier, die tekenend is voor de toekomst die de betrokken partijen voor veel Vlaamse kerken zien. Het monumentale gebouw wordt multifunctioneel gebruikt: op zondag wordt er de Mis gevierd aan een verrijdbaar altaar, doordeweeks vinden er concerten en andere culturele activiteiten plaats.
“Door kerken op een sobere manier te onderhouden, kunnen er misschien meer worden gered.”
Tweet dit!
Gemeenten en parochies hebben de gezamenlijke taak om na te denken over de toekomst van de 1800 parochiekerken in Vlaanderen. Volgens de partijen achter het plan komt 30 procent daarvan in aanmerking voor (gedeeltelijke) herbestemming; voor zo’n 350 kerken moet dat ‘binnen afzienbare tijd’ gebeuren. In 40 procent van de gevallen wordt de kerk al voor meerdere doeleinden gebruikt; naast het vieren van de Eucharistie dient die bijvoorbeeld als gemeenschapscentrum of tentoonstellingsruimte.
Het plan van de overheid en haar partners houdt in dat alle gemeenten vanaf 2025 een goedgekeurd kerkenbeleidsplan hebben liggen, dat door het gemeentebestuur en kerkbesturen samen wordt opgesteld. Bijna alle Vlaamse gemeenten hebben wel al zo’n plan liggen, maar vaak zijn die niet meer actueel.
Om lokale besturen te helpen bij het opstellen van een kerkenbeleidsplan en de herbestemming van kerken, stelt de Vlaamse overheid daar meer geld voor beschikbaar. Ook hebben PARCUM en de VVSG een ‘Platform Toekomst Parochiekerken’ opgericht, waar besturen terechtkunnen voor vragen.
Bij de presentatie van het plan was ook de Antwerpse bisschop Johan Bonny aanwezig. “Ook als het een andere functie vervult, blijft het kerkgebouw vandaag sprekend, belangrijk en noodzakelijk”, zegt hij. “Waar anders ademt de Geest?”
In zijn eigen stad heeft Bonny uit eerste hand ervaren hoe ingewikkeld herbestemmingsprocessen zijn, meldt Kerknet. “In de stad Antwerpen liggen alle oorspronkelijke plannen stil omdat ze onuitvoerbaar zijn. Het is een stap in de goede richting dat er langs meer dan één weg wordt gewerkt.”
Bisschop Bonny benadrukt dat multifunctioneel gebruik geen afbreuk doet aan de religieuze waarde van kerkgebouwen. “Sacramenten behoeven geen luxe, maar kunnen in alle soberheid worden gevierd”, zegt hij. “Door kerken op een sobere manier te onderhouden, kunnen er misschien meer worden gered.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
