Priester- en Diakenopleiding Bovendonk (PDOB) stopt haar activiteiten. Het bisdom Breda maakte zaterdag bekend dat bisschop Jan Liesen de knoop heeft doorgehakt en de deuren van de deeltijdopleiding in Hoeven aan het einde van het schooljaar dichtgaan.

Onverwacht komt het niet, zegt rector Patrick Kuipers in een eerste reactie. “We zagen het al aankomen. De aantallen seminaristen liepen terug, nieuwe aanwas liet op zich wachten.”

Het is een trend die Kuipers ook bij de voltijds seminaries ziet. “Overal zijn net niet genoeg studenten. Toch wordt de beslissing om fysiek naar één plek te gaan steeds maar uitgesteld. Totdat het echt niet meer kan. En dan is het te laat.”

Niet voorzien

Na de zomer zouden er bij Bovendonk nog maar vier studenten over zijn, vertelt de rector, waarvan twee stage moeten gaan lopen. “Toen ik anderhalf jaar geleden als rector bij Bovendonk begon, kon ik dit niet goed voorzien.” Er waren toen twaalf studenten. Maar verschillende seminaristen vielen “om diverse redenen” af.

Om financieel rendabel te zijn, heeft de opleiding minimaal zestien studenten nodig, zegt Kuipers. Na wat wervingsactiviteiten kwamen enkele aanmeldingen. De kandidaten bleken niet geschikt. “Regelmatig dacht ik: ‘Hoe moet dit nu?’”

Verpieteren

Geld was echter niet zijn grootste zorg. “Mijn belangrijkste zorg was eigenlijk de vorming van de studenten. Voor de geestelijke ontwikkeling is een groep nodig. ” Seminaristen hebben elkaar nodig om te leren en om elkaar te bemoedigen. “De kritieke massa die hiervoor nodig is, is er niet meer.”

“Het liefst zou je willen dat minimaal tien seminaristen samen starten. Er vallen er altijd wel een paar af en studenten hebben ook niet met iedereen een even goede klik. Met deze lage aantallen gaan studenten verpieteren. Bovendien is het dan niet meer aantrekkelijk om aan de priesteropleiding te beginnen.”

Maatwerk

Volgens Kuipers reageerden de studenten “begripvol” op het besluit. “Ze zagen het al aankomen en zijn blij dat er nu eindelijk knopen zijn doorgehakt.” Samen met hen, andere rectoren en de bisdommen wordt in januari naar een oplossing gezocht.

Omdat Bovendonk een seminarie is voor mannen met “een late roeping” die de opleiding zes jaar lang over twintig weekenden per jaar volgen, zal het maatwerk worden, denkt Kuipers.

Kleine clubjes

Kuipers is ook rector van het Utrechtse Ariënsinstituut. Net als overal wil het ook daar “niet vlotten”. Er studeren slechts vier seminaristen. “Het Sint-Janscentrum is leeg, het seminarie in Heiloo heeft er nog slechts zes of zeven en bij het Rotterdamse Vronesteyn zitten nog drie seminaristen die het einde van hun studie naderen. Het is best dramatisch.”

Vooralsnog ziet het er volgens de rector niet naar uit dat de seminaries samengaan. “Elk bisdom heeft zijn eigen redenen om het seminarie niet op te geven. Het probleem van de kleine clubjes blijven we voorlopig dus nog houden.”