Terwijl de Nederlandse tak van de Fraters van Utrecht op uitsterven staat, bloeit de broedercongregatie in Indonesië. Toch moet het 150-jarig bestaan ook in ons land gevierd worden, vindt de 88-jarige frater Leo Ruitenberg.
De Congregatie van de Fraters van Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart viert op zondag 13 augustus het honderdvijftigjarig bestaan. De Nederlandse tak van de ‘Fraters van Utrecht’ staat op uitsterven, maar wil toch vieren. “In 1960 merkten we al dat het terugliep en wij de laatsten der Mohikanen konden zijn. Dit is wellicht het laatste jubileum dat we in Nederland vieren”, zegt frater Leo Ruitenberg, de motor achter de festiviteiten.
Stichter mgr. Schaepman, van 1868 tot 1882 aartsbisschop van Utrecht, wilde het onderwijs in zijn kerkprovincie en vooral in de stad Utrecht naar een hoger plan tillen. Hij kreeg hulp van de Fraters van Tilburg, die de eerste Fraters van Utrecht opleidden.
Na een snelle groei kwam de oorlog: de bezetter nam veel scholen en internaten in beslag en de ontwikkeling van de congregatie lag grotendeels stil. Na de oorlog veranderde het onderwijsveld, zo kwam er ook bij dorpen voortgezet onderwijs. Er traden steeds minder jongemannen in, de cijfers laten zien dat de krimp toen al begon.
De inmiddels 88-jarige frater Leo maakte de helft van die honderdvijftig jaar bewust mee; in 1947 ging hij naar het internaat in Zeist. “Nu ben ik in Nederland de op één na oudste frater. Er zijn hier nog negen fraters over.”
Hulpbisschop Ted Hoogenboom van Utrecht, oud-leerling van de fraters, viert op de feestdag de Mis in de kapel van het fraterhuis in De Bilt. Die dag is ook de première van de film 150-jarig bestaan Fraters van Utrecht, en twee Indonesische fraters onthullen een standbeeld. De fraters in Nederland vallen sinds 2004 rechtstreeks onder het algemeen bestuur dat in Indonesië zetelt.
Rond het jubileum wordt ook vastgelegd wat de Fraters van Utrecht betekent hebben voor de ontwikkeling en emancipatie van het katholiek onderwijs en dan vooral het speciaal onderwijs. Ze werkten vooral in Nederland, maar vanaf 1928 ook in Indonesië en na 1958, onder meer in samenwerking met de Fraters van Tilburg, ook in Kenia. Voor frater Leo zijn deze missies hoogtepunten in het bestaan van de congregatie.
De frater is realistisch over de toekomst: “Als de laatste van ons overlijdt, is het gedaan met de Fraters van Utrecht in Nederland. Maar dat ons werk door anderen wordt voortgezet, ook het clubwerk, maakt het minder moeilijk om te stoppen. Al betalen ouders nu dik voor buitenschoolse activiteiten, dat was in onze tijd gratis. Het volgt de hele lijn in de maatschappij.”
Het fraterhuis is inmiddels verkocht aan een vastgoedbedrijf. Voor de vrijvallende appartementen is veel belangstelling onder ouderen die in een gemeenschap willen wonen. Zusters, broeders en priesters, maar ook andersgelovigen vinden er een thuis.
De Fraters van Utrecht houden een serie kleine bijeenkomsten rond het jubileum voor familie van overleden fraters, voor religieuzen en religieuze instituten, personeel/vrijwilligers en oud-personeel/-vrijwilligers, zakelijke relaties en oud-medebroeders. Wie tot een van deze groepen behoort, kan zich aanmelden via 150jaar@fratersvanutrecht.nl.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
