In de nieuwe documentaire Verstoppertje spelen wordt de Kerk in Polen ervan beschuldigd nog altijd seksueel misbruik te verdoezelen.
De documentaire ging afgelopen zaterdag op YouTube in première. De primaat van Polen, aartsbisschop Wojciech Polak, reageerde nog diezelfde dag. Hij is namens de Poolse bisschoppen tevens verantwoordelijk voor de bescherming van kinderen.
Polak zei dat hij het Vaticaan zal vragen een onderzoek in te stellen naar bisschop Edward Janiak van Kalisz. Deze wordt ervan beschuldigd niet voldoende te hebben ondernomen tegen een priester die in de documentaire van misbruik wordt beschuldigd.
Polak veroordeelde de koude reactie die de ouders van een van de jongens uit de film kregen nadat zij de zaak meldden. De aartsbisschop sprak zaterdagmiddag ook telefonisch met een van de misbruikte jongens.
Ook zei hij dat Verstoppertje spelen laat zien dat de vereiste standaarden voor kinderbescherming nog altijd niet in acht worden genomen binnen de Kerk in Polen.
“Ik dank de slachtoffers die hebben gesproken over de schade die hen is aangedaan, en ik dring er bij iedereen die weet heeft van seksueel misbruik van een minderjarige op aan zich te herinneren dat zij in geweten en onder de wet verplicht zijn” melding te maken bij de autoriteiten, aldus mgr. Polak.
“Ook vraag ik priesters, zusters, ouders en onderwijzers niet de valse logica te volgen van het afschermen van daders van seksuele vergrijpen uit zorg voor de Kerk.”
In mei 2019 verscheen van dezelfde regisseurs, Marek en Tomasz Sekielski, de film Vertel het niemand. Daarin werden soortgelijke beschuldigingen geuit. De film heeft op YouTube 23 miljoen kijkers getrokken.
Kort na het verschijnen ervan kwam de bestuurlijke raad van de Poolse bisschoppenconferentie in spoedzitting bijeen. De raad gaf later toe dat de Kerk niet had ingegrepen tegen seksueel misbruik door geestelijken.
“Er zijn geen woorden om onze schaamte uit te drukken over de seksuele schandalen waar geestelijken aan hebben deelgenomen”, zeiden de bisschoppen destijds. “Ze zijn een bron van groot kwaad en vragen totale veroordeling, evenals ernstige consequenties voor de criminelen en voor degenen die dergelijke daden hebben verborgen.”
De eerste film verscheen kort nadat paus Franciscus het document Vos Estis Lux Mundi had uitgevaardigd in de strijd tegen misbruik.
Dat bevat herziene normen en procedures om onder anderen bisschoppen verantwoordelijk te kunnen houden voor de bescherming van minderjarigen. Het is aan de lokale bisschop om het Vaticaan in te lichten over alle verdenkingen die met misbruik of kinderporno te maken hebben.
Pater Piotr Studnicki verwees er deze week tegenover Crux naar. Volgens het hoofd van het bureau voor kinderbescherming van de Poolse bisschoppen geeft Vos Estis iedere katholiek de middelen “om beide soorten zaken, seksueel misbruik en machtsmisbruik te melden”.
“De Heilige Vader gaf ons een duidelijk signaal – het is een daad van liefde om te melden. Het is een moeilijke daad van liefde, maar het is wat nodig is.”
In een namens bisschop Janiak vrijgegeven verklaring verdedigde het bisdom Kalisz zich. Het somde de acties op die het naar eigen zeggen ondernam als reactie op de melding van misbruik.
Het bisdom legde niet uit waarom de zaak pas laat aan het Vaticaan werd gemeld en de verklaring bevatte geen verontschuldiging aan de slachtoffers.
Verstoppertje spelen vertelt verhaal van de broers Bartek en Jakub, die een priester in het bisdom Kalisz ervan beschuldigen hen op acht-, respectievelijk dertienjarige leeftijd te hebben misbruikt. Hun ouders waren voor hun inkomen, en daarmee de zorg voor een terminaal ziek kind, afhankelijk van de parochie. “We waren vissen die het gemakkelijkst te vangen waren”, zegt Bartek in de film.
Toen de parochiepriester werd overgeplaatst naar een andere parochie binnen hetzelfde bisdom, maakte hij volgens de documentaire nieuwe slachtoffers.
In 2016 stapten de ouders van een van de misbruikte jongens naar bisschop Edward Janiak. Hij zou hen hebben berispt en weggestuurd.
Weliswaar plaatste hij de priester over naar een ziekenhuis, maar hij rapporteerde de zaak niet bij de Vaticaanse Congregatie voor de Geloofsleer, zoals het kerkelijk recht voorschrijft.
Pas toen de zaak in 2018 algemeen bekend werd, verwees Janiak die naar het Vaticaan. De priester had inmiddels in een periode van twintig jaar verschillende kinderen misbruikt.
Bronnen: Catholic News Service, Crux
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
