Met een “schandalig evangelievolle levensstijl” kunnen katholieken voor een einde aan het mediterrane migratieleed zorgen, benadrukt paus Franciscus in Marseille. Hij pleit daarbij voor een speciale bisschoppenconferentie die zich over migranten ontfermt.

Tijdens de vlucht naar Marseille reageerde de paus op vragen over de laatste toestroom van migranten, die vaak onder extreem onveilige omstandigheden naar het Italiaanse eiland Lampedusa reizen: “Het is wreed en een symptoom van een verschrikkelijk gebrek aan menselijkheid”, sprak de paus.

“Ik hoop dat ik de moed heb om alles te zeggen wat ik te zeggen heb”, antwoordde hij op een vraag over de situatie op Lampedusa. Paus Franciscus sprak ook over hoe migranten in Noord-Afrika worden vastgehouden “in strafkampen, waarna ze in zee gegooid worden”, zei hij, terwijl hij zichtbaar emotioneel werd.

Kruispunt

Migratie is hét thema van deze tweedaagse pausreis, waarop paus Franciscus zal spreken op de migratiebijeenkomst Mozaïeken van Hoop, die bisschoppen, jongeren en allerlei anderen afkomstig uit landen rondom de Middellandse Zee bijeenbrengt. Een van de eerste onderdelen van het pauselijke reisprogramma was een gebedsceremonie voor verdronken migranten, op een klif met uitzicht op de Middellandse Zee.

Paus Franciscus waarschuwde de wereld daar dat die zich nu op een kruispunt bevindt: mensen moeten kiezen voor ofwel “de weg van mededogen, ontmoeting en broederschap” of af te buigen naar “een pad van onverschilligheid en conflict”. Hij noemde een menselijke omgang met migranten “een plicht van de beschaving” en zei dat “mensen die dreigen te verdrinken als ze op de golven worden achtergelaten, gered moeten worden. Dat is een plicht van de mensheid”.

‘Daden, geen woorden’

“We hebben daden nodig, geen woorden”, zei hij, waarna hij de aanwezigen voorging in een moment van stilte ter nagedachtenis aan de doden. Op dit moment in de geschiedenis, vervolgde de paus, zal het volgen van de weg van broederschap de menselijke gemeenschap in staat stellen om te bloeien, terwijl de weg van onverschilligheid “de Middellandse Zee doet bloeden”.

“We mogen niet berusten in het feit dat mensen als ruilmiddel worden behandeld, gevangen worden gezet en op gruwelijke wijze worden gemarteld”, zei paus Franciscus, die de schuld van de talloze schipbreuken weet aan “wrede mensenhandel en het fanatisme van onverschilligheid”.

Volgens de paus moeten religieuze leiders mensen de weg wijzen en een voorbeeld zijn in hun aanbod van “een wederzijds en broederlijk welkomstwoord”, waarbij ze de “houtrot van extremisme en de ideologische plaag van fundamentalisme” moeten mijden.

Nieuwe bisschoppenconferentie

Deze ochtend sprak paus Franciscus op de slotbijeenkomst van ‘Mozaïeken van Hoop’. Tegenover negenhonderd aanwezigen, waaronder de Franse president Emmanuel Macron, legde hij uit hoe het ineenstorten van zorgsystemen de werkelijke boosdoener achter migratieproblematiek is.

“De oplossing is niet om mensen af te wijzen, maar om te zorgen voor manieren waarop migratie legaal en veilig kan”, zei paus Franciscus. Wat moet veranderen in ieders gemeenschap, zei hij, is dat nieuwkomers behandeld moeten worden als “broeders en zusters, niet als lastige problemen. We moeten hen verwelkomen en waardigheid verlenen”.

“Het echte kwaad is niet zozeer de toename van problemen, maar de afname van zorg”, zei de paus. Omdat er meer samenwerking nodig is, stelde hij voor om een mediterrane bisschoppenconferentie op te richten die meer mogelijkheden zou kunnen bieden voor regionale dialoog en vertegenwoordiging, evenals een onderling verbonden pastoraal plan dat specifiek gericht is op migratie.

En gelovigen kunnen daarin een hoofdrol spelen, vindt paus Franciscus. Hij moedigde hen aan om een “schandalig evangelievolle levensstijl” te leven als voorvechters van naastenliefde, die getuigen van Christus en de lasten van anderen verlichten “in naam van het Evangelie van barmhartigheid”.