Broederschap, naastenliefde en oecumene stonden centraal tijdens paus Franciscus’ vijfdaagse reis naar Cyprus en Griekenland. Op Lesbos sprak hij zondag harde woorden aan het adres van de EU en de Europeanen: “Val de oorzaken van migratie aan, niet de mensen.”
Zondagochtend bezocht paus Franciscus vluchtelingenkamp Mavrovouni op het Griekse eiland Lesbos, ook wel bekend als Moria 2. De paus schudde migranten de hand en zegende hen terwijl hij door het kamp liep.
“Vijf jaar zijn verstreken sinds ik deze plaats bezocht. Na al die tijd zien we dat er weinig is veranderd met betrekking tot de kwestie van migratie.”
“De Middellandse Zee, die al millennia verschillende volkeren en verre landen bij elkaar heeft gebracht, wordt nu een grimmige begraafplaats zonder grafstenen. Dit grote waterbassin, de bakermat van zoveel beschavingen, ziet er nu uit als een spiegel van de dood”, zei paus Franciscus.
“Laten we onze zee niet laten veranderen in een verlaten zee van de dood. Laten we niet toestaan dat deze ontmoetingsplaats een strijdtoneel wordt”, zei hij. “Alstublieft, broeders en zusters, laten we deze schipbreuk van de beschaving stoppen.”
“In Europa”, vervolgde hij, “zijn er mensen die volhouden dat het probleem een zaak is die hen niet aangaat.”
Hij vroeg zich af hoe het komt dat de EU voortdurend wereldwijd de mensenrechten “promoot” en dat er aan de andere kant zoveel “hotspots zijn waar migranten en vluchtelingen leven in grensomstandigheden, zonder glimp van oplossingen aan de horizon!”
Juist het geloof in menselijke waardigheid zou de naties moeten aansporen om samen te werken en beleid te maken dat in de onmiddellijke behoeften van de migranten kan voorzien, zei de paus.
De oorzaken van migratie “moeten worden aangevallen, niet de arme mensen die de gevolgen betalen en zelfs worden gebruikt voor politieke propaganda”, drong hij aan.
Christenen hebben een speciale plicht om politieke retoriek te verwerpen die migranten als een bedreiging afschildert, zei hij.
“God houdt van ons als zijn kinderen; hij wil dat we broeders en zusters zijn. In plaats daarvan wordt Hij beledigd wanneer we de mannen en vrouwen die naar zijn beeld zijn geschapen, verachten, hen overlaten aan de genade van de golven, in het wassen van onverschilligheid, gerechtvaardigd soms zelfs in de naam van zogenaamd christelijke waarden.”
De paus zei verder dat voorstellen voor het bouwen van muren hem verontrustten. In plaats daarvan moeten we “krachten bundelen om voor anderen te zorgen” met inachtneming van ieders mogelijkheden en met respect voor de wet, maar “altijd voorrang gevend aan de onvervreemdbare waardigheid van iedere mens”.
De dag ervoor bezocht de paus de Grieks-orthodoxe aartsbisschop Ieronymos II van Athene. Daar sprak Franciscus over de kloof tussen katholieken en Grieks-orthodoxen. Zoals Johannes Paulus II voor hem, verontschuldigde Franciscus zich voor de manieren waarop katholieken door de eeuwen heen orthodoxen hadden beledigd.
De groepen delen wortels in de prediking van Paulus en de leer van de vroege theologen en eerste concilies, maar “we zijn tragisch genoeg in latere tijden uit elkaar gegroeid”.
“Wereldse zorgen vergiftigden ons, onkruid van wantrouwen vergrootten onze afstand en we hielden op met het koesteren van de gemeenschap”, zei paus Franciscus.
“Tot onze schande – ik erken dit voor de Kerk – hebben daden en beslissingen die weinig of niets te maken hadden met Jezus en het Evangelie, maar in plaats daarvan werden gekenmerkt door een dorst naar winst en macht, onze gemeenschap ernstig verzwakt.”
De paus riep op tot verdere gezamenlijke oecumenische inspanningen. “Laten we elkaar onbevreesd helpen God te aanbidden en onze naaste te dienen, zonder proselitisme en met volledig respect voor de vrijheid van anderen.”
Tot wie evangelisatie belangrijker vinden dan oecumene, zei de paus: “Hoe kunnen we voor de wereld getuigen van de harmonie van het evangelie, als wij christenen gescheiden blijven? Hoe kunnen we de liefde van Christus die de volken bijeenbrengt, verkondigen als wij zelf niet verenigd zijn?”
Meer dan negentig procent van de Griekse bevolking is orthodox; ongeveer twee procent is katholiek. Tegen deze minderheid sprak paus Franciscus zondag in de afsluitende Mis in Athene:
“God verrast ons. Zijn wegen verrassen ons, want ze verschillen van onze menselijke verwachtingen; ze weerspiegelen niet de kracht en grootsheid die we met Hem associëren. Inderdaad, de Heer houdt het meest van wat klein en nederig is.”
Hij sprak ook over de noodzaak van bekering. Dat is “weigeren te geloven dat we voorbestemd zijn om weg te zinken in het moeras van middelmatigheid. Alles verandert wanneer we de Heer de eerste plaats geven. Dat is wat bekering is. Wat Christus betreft, hoeven we alleen maar de deur te openen, Hem binnen te laten en zijn wonderen te laten doen.”
Bronnen: Catholic News Service, Catholic News Agency
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
