De Kerk moet wegen vinden om inheemse katholieken te bereiken in het Amazonegebied. De wijding van rijpe gehuwde mannen (viri probati) en een “officieel dienstwerk” voor vrouwen zouden daarbij bestudeerd moeten worden, blijkt uit het werkdocument voor de Amazonesynode in oktober.

De tekst werd op maandag gepubliceerd door het Vaticaan. Hoewel het celibaat in het document wordt omschreven als een “geschenk voor de Kerk”, wordt er gevraagd de mogelijkheid van de priesterwijding voor getrouwde mannen te bestuderen.

De kandidaten moeten “bij voorkeur inheems” zijn. De zogenaamde viri probati (letterlijk ‘beproefde mannen’) moeten daarmee de bediening van de sacramenten in de meest afgelegen gebieden in de Amazone mogelijk maken, aldus het werkdocument.

Centrale rol van vrouwen in de Kerk

Daarnaast spreekt de tekst over het overwegen van “een officieel dienstwerk dat kan worden toegekend aan vrouwen, door rekening te houden met de centrale rol die zij spelen in de Kerk in de Amazone”.

De tekst, die werd samengesteld na het raadplegen van bisschoppenconferenties en lokale gemeenschappen, erkent ook dat de vrouwelijke aanwezigheid binnen de Kerk niet altijd wordt gewaardeerd.

Grotere rol voor inheemse leken

Een andere suggestie in het werkdocument is de vorming van inheemse leken, zodat zij een grotere rol kunnen spelen, vooral in afgelegen gebieden waar priesters en mannelijke en vrouwelijke religieuzen niet aanwezig zijn.

Degenen die zich voorbereiden op een kerkelijk ambt in de regio moeten ook voldoende vorming krijgen in de filosofisch-theologische cultuur van de Kerk, maar op een wijze die aangepast is aan de lokale culturen.

Nieuwe wegen voor de Kerk in het Amazonegebied

Het werkdocument dient als uitgangstekst voor de Amazonesynode, die tussen 6 en 27 oktober zal plaatsvinden. Het thema luidt: Amazone: nieuwe wegen voor de Kerk en voor een integrale ecologie.

Toen paus Franciscus de synode in 2017 aankondigde, zei hij al dat er nieuwe wegen voor evangelisatie gezocht moesten worden, vooral voor de inheemse volken  die “vaak vergeten worden en geen zicht hebben op een vreedzame toekomst, door de crisis van het Amazonewoud”.

‘Vrijwillige celibaat geen oplossing’

Paus Franciscus verklaarde toen in een interview dat het zinvol was na te denken over de toelating van rijpere gehuwde mannen tot het priesterschap, maar wees het loslaten van de celibaatsverplichting af. Het toelaten van gehuwde mannen tot het priesterschap wordt door sommigen bepleit als een mogelijke oplossing voor het schrijnende priestertekort in sommige streken.

“Het vrijwillige celibaat is geen oplossing”, aldus de paus in 2017. “Wij moeten erover nadenken of viri probati een mogelijkheid vormen. Dan moeten we ook bepalen, welke taken zij over kunnen nemen, bijvoorbeeld in veraf gelegen gebieden”, aldus de paus.

Onder meer in moeilijk toegankelijke gebieden in Latijns-Amerika, zoals de Andes of het Amazonegebied, gaan al jaren stemmen op om ervaren gehuwde catecheten toe te laten tot het priesterschap.

Ecologische bekering

Het Amazone-regenwoud omvat grondgebied verspreid over Brazilië, Ecuador, Venezuela, Suriname, Peru, Colombia, Bolivia, Guyana en Frans-Guyana en is het grootste regenwoud ter wereld, met een oppervlakte van meer dan 2,1 miljoen vierkante mijl in Zuid-Amerika.

Hoewel het rijk is aan biodiversiteit, natuurlijke hulpbronnen en culturen, heeft het Amazone-regenwoud een aanzienlijke ontbossing ondergaan, met negatieve gevolgen voor de inheemse bevolkingsgroepen en een verlies aan biodiversiteit.

Het werkdocument heeft ook een ‘groene’ tint en spreekt over de noodzaak van een ecologische bekering. “Deze synode draait om het leven: het leven van het Amazonegebied en zijn mensen, het leven van de Kerk (en) het leven van de planeet”, aldus het document. “Dit is het moment om naar de stem van de Amazone te luisteren en te reageren als een profetische en Samaritaanse Kerk.” (KN/CNS)