In een nagenoeg lege Sint-Pieter begon paus Franciscus zondag aan de plechtigheden van de Goede Week. Vanwege het coronavirus viert hij die dit jaar zonder aanwezigheid van de gelovigen.

Er was een kleine processie met palmtakken, die de intocht van Jezus in Jeruzalem markeert. Dat verhaal wordt aan het begin van de palmzondagmis gelezen.

De paus preekte over de centrale evangelielezing uit de Mis, over het lijden en sterven van Christus volgens Mattheüs.

Door iedereen verraden

Jezus, zei hij, werd verraden door velen. Door Judas, de leerling “die Hem verkocht”, en Petrus, de leerling die Hem verloochende. Maar ook door het volk, dat Hem eerst toejuichte en vervolgens riep “kruisigt Hem”, door “het religieuze instituut dat Hem ten onrechte veroordeelde” en door “het politieke instituut” dat zijn handen in onschuld waste.

Op het kruis stelt Hij God “de meest verschrikkelijke vraag, ‘Waarom?’ ‘Waarom hebt ook U mij verlaten?’”.

‘God redde ons door ons te dienen’

“Waarom gebeurde dit alles?”, vroeg Franciscus. “Het werd voor ons bestwil gedaan, om ons te dienen.”

“God redde ons door ons te dienen” en door alle straf voor de zonden van de mensen “zonder klagen” op zich te nemen, “maar met de nederigheid, het geduld en de gehoorzaamheid van een dienaar, en puur vanuit liefde”.

‘Met onze rug tegen de muur’

“De Heer diende ons tot op het punt dat Hij de pijnlijkste situaties meemaakte van hen die liefhebben – verraad en verlatenheid.”

Hij deed dit zodat “wij, als we met onze rug tegen de muur staan, als de weg doodloopt, zonder licht en zonder ontsnappingsroute, als het lijkt alsof God zelf geen antwoord geeft, ons zouden herinneren dat we niet alleen zijn”.

Jezus ervoer totale verlatenheid “om in alles een met ons te zijn. Hij deed het voor mij, voor jou, om tegen ons te zeggen ‘Wees niet bang, je bent niet alleen. Ik heb al je eenzaamheid meegemaakt om altijd dichter bij je te zijn’”.

‘De vertroosting van God’

“Vandaag, in de tragedie van een pandemie, in het aangezicht van de vele valse zekerheden die nu uit elkaar gevallen zijn, in het aangezicht van zoveel verraden hoop, in het gevoel van verlatenheid dat op onze harten drukt, zegt Jezus tegen ieder van ons: ‘Heb moed, open je hart voor mijn liefde. Je zult de vertroosting voelen van God die je draagt.”

Geïnspireerd door zijn voorbeeld zijn de gelovigen geroepen om “te weigeren Hem te verraden voor Wie wij geschapen werden, en dat wat er in onze levens echt toe doet, niet in de steek te laten”: “Wij zijn in deze wereld geplaatst om Hem en onze naasten lief te hebben Al het andere vergaat; alleen dit blijft.”

‘Wat serieus is, serieus nemen’

“De tragedie die we meemaken, roept ons op om de dingen die serieus zijn, serieus te nemen, en niet verstrikt te zijn in de dingen die er minder toe doen; om te herontdekken dat leven van geen nut is, als het niet wordt gebruikt om anderen te dienen. Want leven wordt gemeten aan de liefde.”

‘Vraag om de genade’

“Laten we voor de Gekruisigde staan, de volste maat van Gods liefde voor ons, en voor de God die ons dient tot op het punt waarop Hij zijn leven voor ons geeft, en laten we vragen om de genade te leven om te dienen.”

‘Het zegerijke pad’

“Liefhebben, bidden, vergeven, zorgen voor anderen, in het gezin en in de maatschappij, dit alles kan zeker moeilijk zijn. Het kan voelen als een ‘kruisweg’. Maar het pad van de dienstbaarheid is het zegerijke, leven gevende pad waardoor we gered werden.”