<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Achtergrond

‘Beslissende stap’ of ‘erfenis van dood’? Katholieke kritiek op levering clustermunitie aan Oekraïne

Selinde van Dijk-Kroesbergen 13 juli 2023
image
April 2022: een Oekraïense soldaat raapt niet-geëxplodeerde delen van een Russische clusterbom op. Foto: OSV News - Mykola Tymchenko, Reuters

De Amerikaanse belofte aan Oekraïne om clustermunitie te leveren, roept veel internationale weerstand op. Jaren na gebruik kan het nog willekeurige levens kosten. Ook de katholieke vredesbeweging Pax Christi roept op tot verzet. “Het is een onnodige en een vreselijke vergissing”, stellen critici.

Ruim honderd landen houden zich aan een eerder getekend verdrag om de clustermunitie wereldwijd uit te bannen. Oekraïne, de Verenigde Staten (VS) en Rusland ratificeerden dat verdrag niet.

Hoewel deze landen wettelijk niet gebonden zijn aan het verdrag, plaatsen de VS zich lijnrecht tegenover hun NAVO-bondgenoten die het wel hebben ondertekend, stelt republikein Betty McCollum in een verklaring van 7 juli.

‘Zeer moeilijke beslissing’

Vrijdag kondigden de VS aan dat het clustermunitie gaat leveren aan Oekraïne. In een interview met CNN zei president Joe Biden op 9 juli dat hij deze “zeer moeilijke beslissing” had genomen na overleg met bondgenoten en het congres.

https://www.kn.nl/abonnementen/

Het dilemma was volgens hem “dat ze wapens hebben om de Russen nu tegen te houden, … of niet”. Volgens hem raakt de munitie van de Oekraïners op en hebben ze de clustermunitie nodig om weerstand aan de Russen te kunnen bieden.

Onmenselijke type wapens

Het is echter niet zomaar dat 123 landen het Verdrag inzake Clustermunitie (CCM) ondertekenden en nagenoeg allemaal ratificeerden. In dit verdrag staat dat de ondertekenaars geen clustermunitie produceren, gebruiken, aankopen, opslaan of transporteren.

“Clustermunitie kan geen onderscheid maken tussen burgers en strijders”, zegt hoogleraar Mary Ellen O’Connell, die gespecialiseerd is in internationaal recht en conflictoplossing, tegen OSV News. “Niet-ontplofte bommen kunnen weken, maanden of jaren na een strijd nog burgers doden. Beweren dat Oekraïne zal verliezen en burgers zullen lijden als de VS deze wapens niet leveren, is op zijn minst misleidend. Een onwettig wapen is nooit toegestaan vanwege militaire noodzaak.”

De Heilige Stoel heeft het gebruik van clustermunitie door Rusland in Oekraïne veroordeeld. Eerder al verklaarde de Heilige Stoel dat het CCM-verdrag noodzakelijk is vanwege de “bescherming van burgers tijdens en na conflicten van de willekeurige effecten van dit onmenselijke type wapens”. Ze riep op tot universele toetreding tot het CCM-verdrag.

Pleiten voor verbod

Als lid van de alliantie ‘Action Outcry – Stop the Arms Trade’ deed de Duitse tak van Pax Christi dinsdag een beroep op de Duitse regering. Die zou ervoor moeten zorgen dat Rusland, Oekraïne en de VS toetreden tot het CCM-verdrag, zo meldt persbureau KNA

De alliantie bekritiseerde ook het standpunt van de Duitse president Frank-Walter Steinmeier, die als minister van Buitenlandse Zaken het verdrag namens Duitsland ondertekende. Daarin staat dat ook hij nu krachtig moet pleiten voor het verbod op clustermunitie.

https://www.kn.nl/donaties/

Steinmeier zei afgelopen weekend in een interview met de ZDF gezegd dat men de VS “niet in de weg moet staan”. Tegelijkertijd verdedigde hij het standpunt van Duitsland om zich uit te spreken tegen clustermunitie.

Deze houding komt overeen met die van NAVO-chef Jens Stoltenberg. Hij zei dat bondgenoten er zelf over moeten beslissen.

De VN daarentegen zeiden vrijdag dat het gebruik van clustermunitie “direct moet stoppen”.

Uit de voorraden en Ruslans in isolatie

Republikein Betty McCollum verklaarde dat de Amerikaanse actie een “onnodige en een vreselijke vergissing” is. “De erfenis van clusterbommen is ellende, dood en dure schoonmaak generaties na hun gebruik.” Ze wil dat clusterbommen die “uit onze voorraden worden verwijderd, niet in Oekraïne worden gedumpt”.

Ellen O’Connell vindt het belangrijk “dat de bondgenoten van Rusland worden overgehaald om te stoppen met directe of indirecte hulp”, zei ze. “Als Rusland geïsoleerd is, kan president Poetin eindelijk luisteren naar de vredesvoorstellen van paus Franciscus en anderen.”

Zelensky: dankbaar

De Oekraïense president Zelensky zei dat Oekraïne het Amerikaanse volk en Biden dankbaar is “voor de beslissende stappen die Oekraïne dichter bij de overwinning op de vijand brengen, en de democratie laten overwinnen op de dictatuur”.

“De uitbreiding van de defensiecapaciteiten van Oekraïne zal nieuwe instrumenten bieden voor de bevrijding van ons land en het dichterbij brengen van vrede”, zei hij.

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.