Met een ‘tegensynode’ willen vooruitstrevende groeperingen de Kerk aansporen om werk te maken van progressieve hervormingen. Daarmee laten ze juist zien de aard van de synode niet te begrijpen, wat hen op de lange termijn niets op zal leveren.
Het netwerk Spirit Unbounded, een samenwerkingsverband tussen 43 progressieve kerkelijke groeperingen, organiseert van 8 tot en met 14 oktober een ‘tegensynode’. Terwijl honderden bisschoppen zich in het Vaticaan over de gespreksonderwerpen van de synode over synodaliteit buigen, praten groepen als Women’s Ordination Worldwide, Maria 2.0 en pro-choicegroep Catholics for Choice over vooruitstrevende thema’s.
Onder meer de wijding van vrouwen en kerkelijke zegening van homoseksuele koppels staan daar op de agenda. “Als wij de kardinalen en bisschoppen tot nederigheid kunnen aansporen om naar Gods volk te luisteren, dan krijgt de Heilige Geest misschien de kans om verandering teweeg te brengen”, aldus de Ierse oud-president Mary McAleese, een van de sprekers op de alternatieve synode, tegen The Guardian.
Gebeurt dat niet, dan ziet McAleese de toekomst van de Kerk somber tegemoet: “Het wordt dan moeilijk om nog een weg voorwaarts te zien voor een Kerk die – zeker in Europa en het Westen – wordt geteisterd door misbruikschandalen, financieel wangedrag en een groot tekort aan mannen die nog priester willen worden.”
Penelope Middleboe, woordvoerder van de Britse hervormingsbeweging Root and Branch, vertelt The Guardian dat de tegensynode twijfels over de inspraak van leken weerspiegelt. Thema’s als openheid naar katholieke LHBT’ers en vrouwenwijding zijn volgens haar veelvuldig besproken, maar komen slechts “afgezwakt” terug als onderwerp op de synode.
Vrouwen hebben stemrecht op de synode over synodaliteit, maar volgens Middleboe valt hun aantal in het niet tegenover het aantal bisschoppen met stemrecht: 35 tegenover minstens 350. “Ook zijn deze vrouwen uitgekozen door de bisschoppen en vaak werkzaam voor katholieke instituten, waardoor het maar de vraag is in hoeverre zij werkelijk vrijuit kunnen spreken.”
Door hun eigen plan te trekken, geven de groeperingen achter Spirit Unbounded het signaal dat ze bij voorbaat geen heil zien in de resultaten van de synode, waarvan zij verwachten dat die niet dicht genoeg bij hun eigen progressieve idealen zullen liggen. Zij bestempelen de synode nu al tot een mislukking omdat hun mening niet per stemming tot wet zal worden verheven.
Dat soort synodecynisme komt niet alleen in de progressieve flank van de Kerk voor. Ook in de conservatieve hoek heerst heel wat scepsis of zelfs botte laatdunkendheid jegens de synode: zo hebben de bisschoppen Strickland en Oster hun gebrek aan vertrouwen in de synode uitgesproken.
Kardinaal Raymond Burke, dé conservatieve scherpslijper bij uitstek, beweert zelfs te vrezen dat de synode tot een schisma zou kunnen leiden, omdat die als een soort paard van Troje gebruikt wordt om moderne standpunten en progressieve ideeën de Kerk binnen te loodsen.
In het voorwoord van een recent boek over de synode schrijft hij dat achter de term synodaliteit “een revolutie schuilgaat die de Kerk radicaal wil veranderen, om haar de lijnen te laten volgen van een hedendaagse ideologie die haaks staat op wat de Kerk altijd geleerd heeft”.
Zowel de organisatoren van de tegensynode als de behoudende sceptici laten op hun manier echter zien de synodale gedachte niet te begrijpen. Beide groepen lijken de synode te beschouwen als een vergadering waarop kerkelijke ‘beleidsstukken’ worden afgehamerd en zetten bij voorbaat de hakken in het zand uit vrees dat hun eigen voorstellen in de prullenbak belanden.
De synode draait echter om luisteren naar wat de Heilige Geest te zeggen heeft, zo heeft paus Franciscus keer op keer benadrukt. Hoewel Spirit Unbounded en kardinaal Burke het anders doen lijken, is de synode geen arena waar progressief en conservatief de strijd met elkaar aangaan. In dat geval zou de synode enkel verliezers kennen. Maar als beide groepen erin slagen hun stokpaardjes op stal te laten en echt naar de Geest de luisteren, komt de hele Kerk op deze synode als winnaar uit de bus.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
