Eerst roepen, dan pas nadenken. Dat mechanisme is al te menselijk, we doen het allemaal weleens… Zeker in de argeloosheid van pak ’m beet een kroeggesprek met vrienden poneer je gemakkelijk een stellige mening die dan vervolgens al snel onhoudbaar blijkt.
In de vertrouwelijkheid van de eigen kring kan dat; de mening is daar meestal een vluchtig en onschuldig bijproduct van de sociale interactie.
Maar de noties van ‘vertrouwelijkheid’ en ‘eigen kring’ vervagen. De argeloze oprispingen van het kroeggesprek dringen in heel het publieke debat door; een platform als Twitter spint er garen bij.
De meningen zijn er even vluchtig, maar minder onschuldig, want ze zijn tot hoofdproduct in plaats van bijproduct gemaakt. Wie geestelijk gezond wil blijven, blijft er niet te lang rondhangen.
Het mechanisme beperkt zich echter niet tot deze ‘virtuele’ werkelijkheid; het regeert het hele publieke debat. Neem Mark Rutte en de voetbalsupporters die ‘hun bek moeten houden’; typisch gevalletje ‘eerst roepen, dan denken’.
“Mark Rutte is dé premier van de Twittergeneratie, die haarfijn aanvoelt dat je vandaag de dag af en toe iets lomps moet roepen”
Tweet dit!
Foei, roepen we dan, een premier onwaardig. Maar Rutte staat niet voor niks al tien jaar aan het roer; hij is dé premier van de Twittergeneratie, die haarfijn aanvoelt dat je vandaag de dag af en toe zoiets lomps moet roepen. Dat wekt de suggestie van vertrouwelijkheid, van ons-kent-ons, van gewoon spontaan roepen wat je denkt.
Femke Halsema is ook zo iemand. Op en top politica van nu, joviaal in de omgang, net als Rutte slim genoeg om af en toe gewoon maar iets te roepen voordat ze nadenkt. Zoals recent over de Hillsongkerk. Er was in de Amsterdamse gemeenteraad wat rumoer over omdat deze hippe evangelicale beweging ‘conservatieve standpunten’ zou hebben over homoseksualiteit.
Zonder enige kennis van zaken riep de burgemeester vervolgens dat ze die club wel eens op het matje zou roepen, en dat het aanbieden van ‘homogenezing’ toch echt onacceptabel was – terwijl daar in het geval van Hillsong niet eens sprake van was.
Ook deze commotie zal, net als die van Rutte en de voetbalsupporters, wel weer snel overwaaien. Maar wat deze storm in een glas water laat zien, is dat de meningsvrijheid – of fundamenteler nog: de godsdienst- of gewetensvrijheid – helemaal niet gediend is bij dit argeloos geroeptoeter zonder kennis van zaken. Het maakt het debat overspannen, voedt het onderlinge wantrouwen, smoort de ademruimte die nodig is om te komen tot échte, diepere, doorleefde overtuigingen.
Al twee decennia hebben links én rechts geroepen dat de politiek weer meer ‘van de straat’ moet zijn, de kloof tussen burger en politiek moest en zou kleiner. Maar een parlement of raadszaal is geen kroeg, en dat is niet voor niets zo. Misschien hadden we ook daarover beter eerst kunnen nadenken, voordat we begonnen te roepen om deze tirannie van ‘zeggen wat je denkt’.
 |
Meer lezen?Dit commentaar is afkomstig uit Katholiek Nieuwsblad nr. 39 van 25 september 2020. In dit nummer verder onder meer: Interview | Manfred Lütz ontmaskert historisch ‘nepnieuws’ over het christendom Essay | Als de liefde jazz wordt: de religie van saxofonist John Coltrane Reportage | De strijd om een bijzonder kunstwerk in een gesloten kerk in Engeland Verder lezen? Bestel dit nummer los via onze webwinkel of abonneer je nu op KN! |
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
