Als er iets is dat paus Franciscus de Kerk het afgelopen jaar heeft willen meegeven, dan is het dat barmhartigheid iets is dat je moet doen en moet blijven doen.

Dat hebben ze bij het Amerikaanse Ruth Institute goed begrepen. Het biedt hulp aan mensen die vast zijn gelopen in echtscheiding, relatievormen of gedrag waarvan men achteraf spijt heeft.

Echtscheidingskinderen

Het gebruikt de nogal forse uitdrukking “slachtoffers van de seksuele revolutie”. Daarmee willen de initiatiefnemers benadrukken dat mensen enerzijds persoonlijk verantwoordelijk zijn voor hun leven, maar dat datzelfde leven massief en veelal ongemerkt wordt beïnvloed door de cultuur waar ze deel van uitmaken. Dat besef helpt mensen bij het leren begrijpen en verwerken van hun sores.

Een van die vergeten groepen slachtoffers, en waarschijnlijk de grootste, zijn echtscheidingskinderen. Een uiterst teer onderwerp, omdat het benoemen van hun pijn onmiddellijk raakt aan die van hun ouders. Zo teer zelfs dat het een taboeonderwerp is, óók in de katholieke Kerk.

Nauwelijks bespreekbaar

Het onrecht, het verdriet en de aantoonbare schade die echtsscheidingskinderen te verduren hebben, blijken nauwelijks bespreekbaar te zijn. Met zijn Healing Family Breakdown Retreat wil het Ruth Institute mensen die vastgelopen zijn in hun relaties in welke vorm dan ook, helpen de verschillende aspecten te onderscheiden, een ander begrip waar paus Franciscus op hamert.

Deelnemers aan de retraite, die slechts een halve dag duurt, leren naar hun situatie kijken vanuit het perspectief van hun kind. Niet om het erin te wrijven, maar om hun pijn te begrijpen. Kinderen worstelen niet zelden hun leven lang met de emotionele gevolgen van echtscheiding, met hun eigen relaties en de relatie met hun ouders.

Genezing en verzoening

Een van de retraiteleidsters is Jennifer Johnson, die zelf als kind verschillende echtscheidingen heeft moeten verduren en ook zelf gescheiden is. Zij heeft haar eigen aandeel daarin leren onderkennen, maar ook hoezeer voor haar “de kaarten geschud lagen”.

Juist door het tonen van mededogen en begrip wordt het defensief van de betrokkenen doorbroken. Dat helpt om objectiever en vanuit verschillende hoeken naar de eigen situatie te kijken. Dat maakt de weg vrij naar genezing en verzoening.

De biecht centraal

Een van de deelneemsters, die eigenlijk ging om de impact van haar scheiding op haar kinderen te leren begrijpen, begon tot haar eigen verbazing te bidden voor haar ex. Ze begreep ineens de eenzaamheid waarin hij zich moest bevinden. Het stemde haar anders en ze begreep ineens hoe erg het was dat haar kinderen geen contact meer met hem hebben.

Vergeving en verzoening zijn de kernpunten van het christelijk leven, dat is waar het kruis om gaat. Dat is waarom paus Franciscus in zijn boodschap bij de afsluiting van het Barmhartigheidsjaar benadrukte dat de biecht centraal moet staan in het leven van de christen. Op een gezonde manier, in de spiegel van de barmhartige God, die ons vraagt dat ook te zijn voor anderen.